Τα χρηματιστήρια αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο σημαντικής διόρθωσης, αναφέρει το Μέλος της Βουλής των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου από το 2022 και οικονομολόγος Βαρόνη Moyo
Κρίσιμους δείκτες που σηματοδοτούν την τρέχουσα δυναμική της αγοράς, όπως οι μεταβολές στις ροές κεφαλαίων, η πορεία των αμερικανικών κρατικών ομολόγων και οι αντιδράσεις θεσμικών και ιδιωτών επενδυτών, «επισκέπτεται» με άρθρο της στο Project Syndicate η γνωστή οικονομολόγος βαρόνη Dambisa Moyo
Όπως επισημαίνει, «Μετά από 12 μήνες υπεραπόδοσης σε σχέση με την υπόλοιπη παγκόσμια αγορά, το αμερικανικό χρηματιστήριο αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο σημαντικής διόρθωσης, με επενδυτές και επιχειρηματικούς ηγέτες να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και να αντισταθμίζουν τους κινδύνους τους αναλόγως.
Εν μέσω πτώσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, εμμένουσας πληθωριστικής πίεσης και αύξησης των αρχικών αιτήσεων ανεργίας, το μοντέλο GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα, που παρακολουθείται στενά από την αγορά, ήδη δείχνει συρρίκνωση για το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Την ίδια στιγμή, πολλές άλλες οικονομίες παραμένουν υποτονικές. Για παράδειγμα, η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, αναμένει μόλις 0,2% ανάπτυξη φέτος, σύμφωνα με την Bundesbank».
Σύμφωνα με τη βαρόνη, σε παγκόσμιο επίπεδο, ένας υπό διαμόρφωση εμπορικός πόλεμος, οι εξασθενημένοι κρατικοί προϋπολογισμοί και ο αυξημένος κίνδυνος γεωπολιτικών συγκρούσεων καθιστούν πιο πιθανή μια παρατεταμένη πτώση των αγορών.
Παρ’ όλα αυτά, ενώ ορισμένοι δείκτες υποδηλώνουν ότι οι επενδυτές περιορίζουν την έκθεσή τους στις αμερικανικές αγορές, άλλοι δείχνουν ότι η αγορά δεν αποτιμά επαρκώς τους κινδύνους.
Δεδομένου ότι αυτή η αμφίσημη εικόνα θα μπορούσε να αλλάξει γρήγορα, οι επενδυτές θα πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά τα ακόλουθα μεγέθη.
Σχετική υπεραπόδοση άλλων αγορών
«Τυχόν ισχυρότερη επίδοση σε άλλες αγορές θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προειδοποιητικό σήμα.
Μέχρι στιγμής, ο δείκτης EURO STOXX 50 στην Ευρώπη έχει ενισχυθεί κατά 11%, ενώ ο Hang Seng του Χονγκ Κονγκ έχει αυξηθεί πάνω από 14%.
Αντίθετα, ο Dow Jones Industrial Average και ο S&P 500 έχουν σημειώσει υστέρηση, με αποδόσεις 1,5% και -0,52% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την Bank of America, οι τοποθετήσεις overweight σε αμερικανικές μετοχές ήταν 17% τον Φεβρουάριο, μειωμένες από 19% τον Ιανουάριο και 36% τον Δεκέμβριο.
Αυτή η μετατόπιση κεφαλαίων εκτός των αμερικανικών αγορών συνιστά μια αντιστροφή τάσης, μετά από χρόνια έντονης ανοδικής πορείας.
Στην Ευρώπη, η προοπτική αυξημένων αμυντικών δαπανών έχει ενισχύσει σημαντικά τις αποτιμήσεις σε σχετικούς τομείς, με τις μετοχές άμυνας και ασφάλειας να αυξάνονται έως και 22% μόνο την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η πτώση των αμερικανικών αγορών θα μπορούσε να επεκταθεί και πέρα από τις μετοχές, με το δολάριο να έχει αγγίξει οροφή έναντι του καναδικού δολαρίου (C$1,45) και του ευρώ (€0,97).
Σημαντικό ποσό κεφαλαίων παραμένει εκτός αγορών.
Σύμφωνα με τη Richard Bernstein Advisors, 7 τρισεκατομμύρια δολάρια διακρατούνταν σε money market funds στο τέλος του 2024, κάτι που υποδηλώνει είτε αποστροφή προς τον κίνδυνο (risk-off) είτε τουλάχιστον απροθυμία τοποθέτησης σε αμερικανικά assets υψηλότερου ρίσκου» σημειώνει η Dambissa Moyo.
Την ίδια ώρα, έκθεση της Bank of America μεταξύ θεσμικών επενδυτών τον Φεβρουάριο έδειξε ότι τα ρευστά διαθέσιμα στα χαρτοφυλάκιά τους ανέρχονταν σε 3,5%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010, από 3,9% τον Ιανουάριο.
Αν και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ένδειξη υπέρ του ρίσκου (risk-on), η Bank of America σημειώνει ότι τόσο χαμηλά επίπεδα μετρητών συνιστούν «σήμα πώλησης».
Ο χρυσός αγοράζεται συχνά ως αντιστάθμιση κινδύνου έναντι ενός κραχ. Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο είναι οι κινήσεις φυσικών αποθεμάτων χρυσού. Ενώ τα επιτόκια ενοικίασης χρυσού (gold lease rates) έχουν αυξηθεί στο Λονδίνο, έχουν μειωθεί στη Νέα Υόρκη, κάτι που υποδηλώνει αυξημένη ζήτηση από Αμερικανούς επενδυτές που πιθανότατα αντισταθμίζουν τον κίνδυνο μιας πτώσης της αγοράς.
Οικονομική επιβράδυνση ή ύφεση
Όπως σημειώνεται, έπειτα, υπάρχει η αγορά των αμερικανικών κρατικών ομολόγων, και συγκεκριμένα η πτώση των πραγματικών επιτοκίων, με την απόδοση του αμερικανικού δεκαετούς να μειώνεται πρόσφατα στο 4,16% σε ονομαστικούς όρους. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο ερμηνείες για αυτήν την εξέλιξη.
Από τη μία πλευρά, θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι επενδυτές κινούνται προς ασφαλή στοιχεία ενεργητικού, καθώς ανησυχούν για οικονομική επιβράδυνση ή ύφεση (αν και αυτό δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί πλήρως στις αγορές).
Από την άλλη, θα μπορούσε να αντανακλά την άποψη ότι η κυβέρνηση Trump ενισχύει τον κρατικό ισολογισμό μέσω περικοπής δαπανών, γεγονός που θα μείωνε το ασφάλιστρο κινδύνου για το αμερικανικό δημόσιο χρέος.
Συνολικά, η πρώτη εξήγηση φαίνεται πιο βάσιμη, όπως αποδεικνύεται και από άλλους δείκτες, όπως η εξασθένιση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Παρά τις αξιοσημείωτες κινήσεις προς ασφαλέστερα assets, άλλοι δείκτες δείχνουν ότι η αγορά δεν έχει ακόμη πλήρως αποτιμήσει την αυξημένη μακροοικονομική αβεβαιότητα.
Τα πιστωτικά περιθώρια (credit spreads) μεταξύ ομολόγων υψηλού και χαμηλού κινδύνου παραμένουν στενά, κάτι που υποδηλώνει ότι οι επενδυτές δεν έχουν πραγματοποιήσει τη μαζική μετάβαση προς τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα (US Treasuries) ως καταφύγιο.
Στις μετοχικές αγορές, οι αμυντικοί και κυκλικοί τομείς (όπως οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας ή τα βασικά καταναλωτικά αγαθά) δεν έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τους μη κυκλικούς ή αναπτυξιακούς κλάδους, κάτι που σημαίνει ότι οι επενδυτές δεν έχουν ακόμη πανικοβληθεί.
Ο όγκος των υπό διαχείριση κεφαλαίων σε μοχλευμένα ETFs (ένα δημοφιλές, κερδοσκοπικό επενδυτικό προϊόν για ιδιώτες επενδυτές) εξακολουθεί να βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, δείχνοντας μικρή μόνο κάμψη της διάθεσης ανάληψης κινδύνου.
Το 2016, τα μοχλευμένα και αντίστροφα ETFs αποτελούσαν περίπου 2% της συνολικής αγοράς ETFs, η οποία ανερχόταν τότε σε 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Strategas.
Σήμερα, τα ίδια αυτά προϊόντα ανέρχονται στα 81 δισεκατομμύρια δολάρια, ή 8% της συνολικής αγοράς ETFs, η οποία έχει πλέον αγγίξει τα 11 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Επιπλέον, οι προαιρετικές δικλίδες προστασίας έναντι πτώσης, όπως τα δικαιώματα πώλησης (put options), δεν είναι ιδιαίτερα ακριβά.
Αυτό δείχνει ότι οι επενδυτές δεν ανησυχούν ακόμα αρκετά ώστε να ποντάρουν σε σημαντική πτώση των αμερικανικών χρηματιστηριακών αγορών.
Η στάση θεσμικών και ιδιωτών επενδυτών
Φυσικά, οι αντιδράσεις των επενδυτών εξαρτώνται από την έκθεση των χαρτοφυλακίων τους, τα χαρακτηριστικά τους και την ανεκτικότητα τους στον κίνδυνο.
Μια πιθανή ερμηνεία αυτής της μικτής εικόνας είναι ότι οι θεσμικοί επενδυτές ηγούνται των κινήσεων προσαρμογής στις τεχνικές πιέσεις και αντισταθμίζουν τον κίνδυνο μιας πτώσης της αγοράς.
Αντίθετα, οι ιδιώτες επενδυτές και οι traders δεν έχουν ακόμα αποχωρήσει από τα αμερικανικά assets υψηλού ρίσκου.
«Αυτό σημαίνει ότι πολλοί επενδυτές εξακολουθούν να αποφεύγουν να ασφαλίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους έναντι μιας πιθανής ύφεσης.
Το ερώτημα είναι πότε (και αν) θα αποφασίσουν να στραφούν προς την ασφάλεια» καταλήγει η Dambisa Moyo.
www.bankingnews.gr
Όπως επισημαίνει, «Μετά από 12 μήνες υπεραπόδοσης σε σχέση με την υπόλοιπη παγκόσμια αγορά, το αμερικανικό χρηματιστήριο αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο σημαντικής διόρθωσης, με επενδυτές και επιχειρηματικούς ηγέτες να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και να αντισταθμίζουν τους κινδύνους τους αναλόγως.
Εν μέσω πτώσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, εμμένουσας πληθωριστικής πίεσης και αύξησης των αρχικών αιτήσεων ανεργίας, το μοντέλο GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα, που παρακολουθείται στενά από την αγορά, ήδη δείχνει συρρίκνωση για το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Την ίδια στιγμή, πολλές άλλες οικονομίες παραμένουν υποτονικές. Για παράδειγμα, η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, αναμένει μόλις 0,2% ανάπτυξη φέτος, σύμφωνα με την Bundesbank».
Σύμφωνα με τη βαρόνη, σε παγκόσμιο επίπεδο, ένας υπό διαμόρφωση εμπορικός πόλεμος, οι εξασθενημένοι κρατικοί προϋπολογισμοί και ο αυξημένος κίνδυνος γεωπολιτικών συγκρούσεων καθιστούν πιο πιθανή μια παρατεταμένη πτώση των αγορών.
Παρ’ όλα αυτά, ενώ ορισμένοι δείκτες υποδηλώνουν ότι οι επενδυτές περιορίζουν την έκθεσή τους στις αμερικανικές αγορές, άλλοι δείχνουν ότι η αγορά δεν αποτιμά επαρκώς τους κινδύνους.
Δεδομένου ότι αυτή η αμφίσημη εικόνα θα μπορούσε να αλλάξει γρήγορα, οι επενδυτές θα πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά τα ακόλουθα μεγέθη.
Σχετική υπεραπόδοση άλλων αγορών
«Τυχόν ισχυρότερη επίδοση σε άλλες αγορές θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προειδοποιητικό σήμα.
Μέχρι στιγμής, ο δείκτης EURO STOXX 50 στην Ευρώπη έχει ενισχυθεί κατά 11%, ενώ ο Hang Seng του Χονγκ Κονγκ έχει αυξηθεί πάνω από 14%.
Αντίθετα, ο Dow Jones Industrial Average και ο S&P 500 έχουν σημειώσει υστέρηση, με αποδόσεις 1,5% και -0,52% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την Bank of America, οι τοποθετήσεις overweight σε αμερικανικές μετοχές ήταν 17% τον Φεβρουάριο, μειωμένες από 19% τον Ιανουάριο και 36% τον Δεκέμβριο.
Αυτή η μετατόπιση κεφαλαίων εκτός των αμερικανικών αγορών συνιστά μια αντιστροφή τάσης, μετά από χρόνια έντονης ανοδικής πορείας.
Στην Ευρώπη, η προοπτική αυξημένων αμυντικών δαπανών έχει ενισχύσει σημαντικά τις αποτιμήσεις σε σχετικούς τομείς, με τις μετοχές άμυνας και ασφάλειας να αυξάνονται έως και 22% μόνο την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η πτώση των αμερικανικών αγορών θα μπορούσε να επεκταθεί και πέρα από τις μετοχές, με το δολάριο να έχει αγγίξει οροφή έναντι του καναδικού δολαρίου (C$1,45) και του ευρώ (€0,97).
Σημαντικό ποσό κεφαλαίων παραμένει εκτός αγορών.
Σύμφωνα με τη Richard Bernstein Advisors, 7 τρισεκατομμύρια δολάρια διακρατούνταν σε money market funds στο τέλος του 2024, κάτι που υποδηλώνει είτε αποστροφή προς τον κίνδυνο (risk-off) είτε τουλάχιστον απροθυμία τοποθέτησης σε αμερικανικά assets υψηλότερου ρίσκου» σημειώνει η Dambissa Moyo.
Την ίδια ώρα, έκθεση της Bank of America μεταξύ θεσμικών επενδυτών τον Φεβρουάριο έδειξε ότι τα ρευστά διαθέσιμα στα χαρτοφυλάκιά τους ανέρχονταν σε 3,5%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010, από 3,9% τον Ιανουάριο.
Αν και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ένδειξη υπέρ του ρίσκου (risk-on), η Bank of America σημειώνει ότι τόσο χαμηλά επίπεδα μετρητών συνιστούν «σήμα πώλησης».
Ο χρυσός αγοράζεται συχνά ως αντιστάθμιση κινδύνου έναντι ενός κραχ. Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο είναι οι κινήσεις φυσικών αποθεμάτων χρυσού. Ενώ τα επιτόκια ενοικίασης χρυσού (gold lease rates) έχουν αυξηθεί στο Λονδίνο, έχουν μειωθεί στη Νέα Υόρκη, κάτι που υποδηλώνει αυξημένη ζήτηση από Αμερικανούς επενδυτές που πιθανότατα αντισταθμίζουν τον κίνδυνο μιας πτώσης της αγοράς.
Οικονομική επιβράδυνση ή ύφεση
Όπως σημειώνεται, έπειτα, υπάρχει η αγορά των αμερικανικών κρατικών ομολόγων, και συγκεκριμένα η πτώση των πραγματικών επιτοκίων, με την απόδοση του αμερικανικού δεκαετούς να μειώνεται πρόσφατα στο 4,16% σε ονομαστικούς όρους. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο ερμηνείες για αυτήν την εξέλιξη.
Από τη μία πλευρά, θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι επενδυτές κινούνται προς ασφαλή στοιχεία ενεργητικού, καθώς ανησυχούν για οικονομική επιβράδυνση ή ύφεση (αν και αυτό δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί πλήρως στις αγορές).
Από την άλλη, θα μπορούσε να αντανακλά την άποψη ότι η κυβέρνηση Trump ενισχύει τον κρατικό ισολογισμό μέσω περικοπής δαπανών, γεγονός που θα μείωνε το ασφάλιστρο κινδύνου για το αμερικανικό δημόσιο χρέος.
Συνολικά, η πρώτη εξήγηση φαίνεται πιο βάσιμη, όπως αποδεικνύεται και από άλλους δείκτες, όπως η εξασθένιση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Παρά τις αξιοσημείωτες κινήσεις προς ασφαλέστερα assets, άλλοι δείκτες δείχνουν ότι η αγορά δεν έχει ακόμη πλήρως αποτιμήσει την αυξημένη μακροοικονομική αβεβαιότητα.
Τα πιστωτικά περιθώρια (credit spreads) μεταξύ ομολόγων υψηλού και χαμηλού κινδύνου παραμένουν στενά, κάτι που υποδηλώνει ότι οι επενδυτές δεν έχουν πραγματοποιήσει τη μαζική μετάβαση προς τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα (US Treasuries) ως καταφύγιο.
Στις μετοχικές αγορές, οι αμυντικοί και κυκλικοί τομείς (όπως οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας ή τα βασικά καταναλωτικά αγαθά) δεν έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τους μη κυκλικούς ή αναπτυξιακούς κλάδους, κάτι που σημαίνει ότι οι επενδυτές δεν έχουν ακόμη πανικοβληθεί.
Ο όγκος των υπό διαχείριση κεφαλαίων σε μοχλευμένα ETFs (ένα δημοφιλές, κερδοσκοπικό επενδυτικό προϊόν για ιδιώτες επενδυτές) εξακολουθεί να βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, δείχνοντας μικρή μόνο κάμψη της διάθεσης ανάληψης κινδύνου.
Το 2016, τα μοχλευμένα και αντίστροφα ETFs αποτελούσαν περίπου 2% της συνολικής αγοράς ETFs, η οποία ανερχόταν τότε σε 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Strategas.
Σήμερα, τα ίδια αυτά προϊόντα ανέρχονται στα 81 δισεκατομμύρια δολάρια, ή 8% της συνολικής αγοράς ETFs, η οποία έχει πλέον αγγίξει τα 11 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Επιπλέον, οι προαιρετικές δικλίδες προστασίας έναντι πτώσης, όπως τα δικαιώματα πώλησης (put options), δεν είναι ιδιαίτερα ακριβά.
Αυτό δείχνει ότι οι επενδυτές δεν ανησυχούν ακόμα αρκετά ώστε να ποντάρουν σε σημαντική πτώση των αμερικανικών χρηματιστηριακών αγορών.
Η στάση θεσμικών και ιδιωτών επενδυτών
Φυσικά, οι αντιδράσεις των επενδυτών εξαρτώνται από την έκθεση των χαρτοφυλακίων τους, τα χαρακτηριστικά τους και την ανεκτικότητα τους στον κίνδυνο.
Μια πιθανή ερμηνεία αυτής της μικτής εικόνας είναι ότι οι θεσμικοί επενδυτές ηγούνται των κινήσεων προσαρμογής στις τεχνικές πιέσεις και αντισταθμίζουν τον κίνδυνο μιας πτώσης της αγοράς.
Αντίθετα, οι ιδιώτες επενδυτές και οι traders δεν έχουν ακόμα αποχωρήσει από τα αμερικανικά assets υψηλού ρίσκου.
«Αυτό σημαίνει ότι πολλοί επενδυτές εξακολουθούν να αποφεύγουν να ασφαλίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους έναντι μιας πιθανής ύφεσης.
Το ερώτημα είναι πότε (και αν) θα αποφασίσουν να στραφούν προς την ασφάλεια» καταλήγει η Dambisa Moyo.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών