Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να εκδώσει απόφαση για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Γραφείου Τεχνητής Νοημοσύνης, σύμφωνα με σχέδιο εγγράφου
Το Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αρχιτεκτονική επιβολής της Πράξης για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act), του νόμου-ορόσημο της ΕΕ για τη ρύθμιση της Τεχνητής Νοημοσύνης, που πρόκειται να εγκριθεί επίσημα τις επόμενες εβδομάδες με βάση μια πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο.
Η ιδέα της δημιουργίας ενός Γραφείου Τεχνητής Νοημοσύνης που θα βοηθήσει στην κεντρική επιβολή των κανόνων της Τεχνητής Νοημοσύνης προήλθε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παρόλα αυτά, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ο ρόλος του Γραφείου αυτού υποβαθμίστηκε, σε κάτι λίγο λιγότερο από μια υπηρεσία, ώστε να ενσωματωθεί στην Επιτροπή, ωστόσο με ξεχωριστό προϋπολογισμό.
Παρόλα αυτά, το ερώτημα για το πόση αυτονομία θα δοθεί στο Γραφείο παραμένει ευαίσθητο θέμα στο εσωτερικό της Επιτροπής, ιδίως επειδή δεν είναι σαφές αν θα γίνει μια οντότητα με δικούς της πολιτικούς στόχους ή μια επέκταση της μονάδας που είναι υπεύθυνη για το AI Act.
To Euractiv αντιλαμβάνεται ότι το ληφθέν σχέδιο απόφασης τροποποιήθηκε ύστερα από εσωτερική διαβούλευση ώστε να συμπεριλάβει διατύπωση που διευκρινίζει ότι το Γραφείο δεν θα πρέπει να παρεμβαίνει στις αρμοδιότητες των υπηρεσιών της Επιτροπής.
Σύμφωνα με το έγγραφο, η απόφαση θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ ως επείγον ζήτημα στις 21 Φεβρουαρίου, πριν από την επίσημη έγκριση του αντίστοιχου νόμου. Η εν λόγω απόφαση αναμένεται να εκδοθεί την Τετάρτη (24 Ιανουαρίου).
Αστυνόμευση ισχυρής AI
Το Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης θα έχει πρωτίστως υποστηρικτικό ρόλο σε ό,τι αφορά την επιβολή των κανόνων για τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των αρμοδιοτήτων θα ανήκει στις εθνικές αρχές. Ωστόσο, το Γραφείο έχει αναλάβει τον έλεγχο των μοντέλων και συστημάτων ΤΝ γενικού σκοπού (GPAI), των πιο ισχυρών τύπων ΤΝ μέχρι στιγμής.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην υπολογιστική ισχύ, τη συλλογή δεδομένων και τις τεχνικές αλγορίθμων έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη ισχυρών μοντέλων GPAI, όπως το GPT-4 της OpenAI, το οποίο τροφοδοτεί το σύστημα GPAI ChatGPT, το πιο διάσημο chatbot στον κόσμο.
Η συμφωνία για τον Νόμο για την Τεχνητή Νοημοσύνη περιλαμβάνει μια κλιμακωτή προσέγγιση για τα μοντέλα GPAI, ώστε να διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα, εκείνα δηλαδή που ενδέχεται να ενέχουν συστημικό κίνδυνο για την κοινωνία. Το Γραφείο ΤΝ θα αναπτύξει τις μεθοδολογίες και τα κριτήρια αναφοράς για την αξιολόγηση των δυνατοτήτων των μοντέλων GPAI.
Το Γραφείο θα έχει επίσης ξεχωριστό ρόλο στην παρακολούθηση της εφαρμογής των κανόνων σχετικά με τα μοντέλα και τα συστήματα GPAI, ιδίως όταν αναπτύσσονται από τον ίδιο πάροχο, καθώς και για την εμφάνιση απρόβλεπτων κινδύνων από τα εν λόγω μοντέλα με βάση τις προειδοποιήσεις μιας επιστημονικής ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων.
Ο νέος φορέας της ΕΕ θα μπορεί επιπλέον να διερευνά πιθανές παραβιάσεις των κανόνων που σχετίζονται με τα GPAI συλλέγοντας καταγγελίες και προειδοποιήσεις, ενώ παράλληλα θα έχει τη δυνατότητα να εκδίδει αιτήματα για έγγραφα, να αξιολογεί και να ζητά μέτρα μετριασμού ή άλλα μέτρα επιβολής.
Το Γραφείο θα συντονίζει ακόμα την εφαρμογή της Πράξης για την ΤΝ σε συστήματα ΤΝ που καλύπτονται ήδη από άλλη νομοθεσία της ΕΕ, όπως τα συστήματα συστάσεων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βάσει της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες και οι αλγόριθμοι κατάταξης των μηχανών αναζήτησης βάσει της Πράξης για τις Ψηφιακές Αγορές.
Υποστήριξη & συντονισμός
Το Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης θα έχει υποστηρικτικό ρόλο στην προετοιμασία της δευτερογενούς νομοθεσίας για την εφαρμογή της Πράξης της Τεχνητής Νοημοσύνης, στην ομοιόμορφη εφαρμογή του κανονισμού, στην έκδοση οδηγιών και υποστηρικτικών εργαλείων, όπως τυποποιημένα πρωτόκολλα, στην προετοιμασία αιτημάτων τυποποίησης, στη δημιουργία «προστατευμένων κανονιστικών περιβάλλοντων», στην ανάπτυξη κωδίκων πρακτικής και συμπεριφοράς σε επίπεδο ΕΕ.
Ο φορέας θα παρέχει επίσης τη γραμματεία για το συμβούλιο ΤΝ και τη διοικητική υποστήριξη για το συμβουλευτικό φόρουμ των ενδιαφερόμενων μερών και την επιστημονική ομάδα εμπειρογνωμόνων. Στο σχέδιο απόφασης γίνεται ρητή αναφορά στο προαπαιτούμενο για τακτικές διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς της επιστήμης και της κοινωνίας των πολιτών.
Ειδικότερα, το Γραφείο ΤΝ πρέπει «να δημιουργήσει ένα φόρουμ συνεργασίας με την κοινότητα ανοικτού κώδικα με σκοπό τον εντοπισμό και την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών για την ασφαλή ανάπτυξη και χρήση μοντέλων και συστημάτων ΤΝ ανοικτού κώδικα».
Επιπλέον, ο νέος φορέας είναι επιφορτισμένος με την προώθηση οικοσυστημάτων καινοτομίας και τη συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και την κοινότητα των νεοφυών επιχειρήσεων. Όπως αποκαλύπτει το Euractiv, το Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης θα είναι επίσης υπεύθυνο για την παρακολούθηση της προόδου του GenAI4EU, μιας πρωτοβουλίας για την προώθηση της υιοθέτησης της γενεσιουργού ΤΝ σε στρατηγικούς τομείς.
Το νέο Γραφείο θα έχει ακόμη τη δυνατότητα να συνεργάζεται με τους αρμόδιους φορείς της ΕΕ, όπως ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων. Απαιτείται επίσης συνεργασία με άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής, ιδίως με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αλγοριθμικής Διαφάνειας, για τη δοκιμή μοντέλων και συστημάτων GPAI και τη διευκόλυνση της υιοθέτησης εργαλείων ΤΝ στις σχετικές πολιτικές της ΕΕ.
Σε διεθνές επίπεδο, το Γραφείο θα προωθήσει την προσέγγιση της ΕΕ για την ΤΝ, θα συμβάλει σε πρωτοβουλίες διακυβέρνησης της ΤΝ και θα υποστηρίξει την εφαρμογή διεθνών συμφωνιών.
Χρηματοδότηση
Η πτυχή της χρηματοδότησης του Γραφείου Τεχνητής Νοημοσύνης αποτέλεσε ένα ευαίσθητο σημείο από την αρχή. Η έλλειψη ευελιξίας στις κατανομές του προϋπολογισμού της ΕΕ και η έλλειψη διάθεσης των κρατών μελών να διαθέσουν περισσότερους πόρους σημαίνει ότι τα νέα καθήκοντα θα είναι πάντα αντιμέτωπα με αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς.
Η υπηρεσία ψηφιακής πολιτικής της Επιτροπής, η DG CNECT, θα στελεχώσει το γραφείο με ανθρώπινο δυναμικό. Η πρόσληψη έκτακτου προσωπικού και οι λειτουργικές δαπάνες θα χρηματοδοτηθούν με την αναδιάταξη του προϋπολογισμού από το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη».
www.bankingnews.gr
Η ιδέα της δημιουργίας ενός Γραφείου Τεχνητής Νοημοσύνης που θα βοηθήσει στην κεντρική επιβολή των κανόνων της Τεχνητής Νοημοσύνης προήλθε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παρόλα αυτά, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ο ρόλος του Γραφείου αυτού υποβαθμίστηκε, σε κάτι λίγο λιγότερο από μια υπηρεσία, ώστε να ενσωματωθεί στην Επιτροπή, ωστόσο με ξεχωριστό προϋπολογισμό.
Παρόλα αυτά, το ερώτημα για το πόση αυτονομία θα δοθεί στο Γραφείο παραμένει ευαίσθητο θέμα στο εσωτερικό της Επιτροπής, ιδίως επειδή δεν είναι σαφές αν θα γίνει μια οντότητα με δικούς της πολιτικούς στόχους ή μια επέκταση της μονάδας που είναι υπεύθυνη για το AI Act.
To Euractiv αντιλαμβάνεται ότι το ληφθέν σχέδιο απόφασης τροποποιήθηκε ύστερα από εσωτερική διαβούλευση ώστε να συμπεριλάβει διατύπωση που διευκρινίζει ότι το Γραφείο δεν θα πρέπει να παρεμβαίνει στις αρμοδιότητες των υπηρεσιών της Επιτροπής.
Σύμφωνα με το έγγραφο, η απόφαση θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ ως επείγον ζήτημα στις 21 Φεβρουαρίου, πριν από την επίσημη έγκριση του αντίστοιχου νόμου. Η εν λόγω απόφαση αναμένεται να εκδοθεί την Τετάρτη (24 Ιανουαρίου).
Αστυνόμευση ισχυρής AI
Το Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης θα έχει πρωτίστως υποστηρικτικό ρόλο σε ό,τι αφορά την επιβολή των κανόνων για τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των αρμοδιοτήτων θα ανήκει στις εθνικές αρχές. Ωστόσο, το Γραφείο έχει αναλάβει τον έλεγχο των μοντέλων και συστημάτων ΤΝ γενικού σκοπού (GPAI), των πιο ισχυρών τύπων ΤΝ μέχρι στιγμής.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην υπολογιστική ισχύ, τη συλλογή δεδομένων και τις τεχνικές αλγορίθμων έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη ισχυρών μοντέλων GPAI, όπως το GPT-4 της OpenAI, το οποίο τροφοδοτεί το σύστημα GPAI ChatGPT, το πιο διάσημο chatbot στον κόσμο.
Η συμφωνία για τον Νόμο για την Τεχνητή Νοημοσύνη περιλαμβάνει μια κλιμακωτή προσέγγιση για τα μοντέλα GPAI, ώστε να διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα, εκείνα δηλαδή που ενδέχεται να ενέχουν συστημικό κίνδυνο για την κοινωνία. Το Γραφείο ΤΝ θα αναπτύξει τις μεθοδολογίες και τα κριτήρια αναφοράς για την αξιολόγηση των δυνατοτήτων των μοντέλων GPAI.
Το Γραφείο θα έχει επίσης ξεχωριστό ρόλο στην παρακολούθηση της εφαρμογής των κανόνων σχετικά με τα μοντέλα και τα συστήματα GPAI, ιδίως όταν αναπτύσσονται από τον ίδιο πάροχο, καθώς και για την εμφάνιση απρόβλεπτων κινδύνων από τα εν λόγω μοντέλα με βάση τις προειδοποιήσεις μιας επιστημονικής ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων.
Ο νέος φορέας της ΕΕ θα μπορεί επιπλέον να διερευνά πιθανές παραβιάσεις των κανόνων που σχετίζονται με τα GPAI συλλέγοντας καταγγελίες και προειδοποιήσεις, ενώ παράλληλα θα έχει τη δυνατότητα να εκδίδει αιτήματα για έγγραφα, να αξιολογεί και να ζητά μέτρα μετριασμού ή άλλα μέτρα επιβολής.
Το Γραφείο θα συντονίζει ακόμα την εφαρμογή της Πράξης για την ΤΝ σε συστήματα ΤΝ που καλύπτονται ήδη από άλλη νομοθεσία της ΕΕ, όπως τα συστήματα συστάσεων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βάσει της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες και οι αλγόριθμοι κατάταξης των μηχανών αναζήτησης βάσει της Πράξης για τις Ψηφιακές Αγορές.
Υποστήριξη & συντονισμός
Το Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης θα έχει υποστηρικτικό ρόλο στην προετοιμασία της δευτερογενούς νομοθεσίας για την εφαρμογή της Πράξης της Τεχνητής Νοημοσύνης, στην ομοιόμορφη εφαρμογή του κανονισμού, στην έκδοση οδηγιών και υποστηρικτικών εργαλείων, όπως τυποποιημένα πρωτόκολλα, στην προετοιμασία αιτημάτων τυποποίησης, στη δημιουργία «προστατευμένων κανονιστικών περιβάλλοντων», στην ανάπτυξη κωδίκων πρακτικής και συμπεριφοράς σε επίπεδο ΕΕ.
Ο φορέας θα παρέχει επίσης τη γραμματεία για το συμβούλιο ΤΝ και τη διοικητική υποστήριξη για το συμβουλευτικό φόρουμ των ενδιαφερόμενων μερών και την επιστημονική ομάδα εμπειρογνωμόνων. Στο σχέδιο απόφασης γίνεται ρητή αναφορά στο προαπαιτούμενο για τακτικές διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς της επιστήμης και της κοινωνίας των πολιτών.
Ειδικότερα, το Γραφείο ΤΝ πρέπει «να δημιουργήσει ένα φόρουμ συνεργασίας με την κοινότητα ανοικτού κώδικα με σκοπό τον εντοπισμό και την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών για την ασφαλή ανάπτυξη και χρήση μοντέλων και συστημάτων ΤΝ ανοικτού κώδικα».
Επιπλέον, ο νέος φορέας είναι επιφορτισμένος με την προώθηση οικοσυστημάτων καινοτομίας και τη συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και την κοινότητα των νεοφυών επιχειρήσεων. Όπως αποκαλύπτει το Euractiv, το Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης θα είναι επίσης υπεύθυνο για την παρακολούθηση της προόδου του GenAI4EU, μιας πρωτοβουλίας για την προώθηση της υιοθέτησης της γενεσιουργού ΤΝ σε στρατηγικούς τομείς.
Το νέο Γραφείο θα έχει ακόμη τη δυνατότητα να συνεργάζεται με τους αρμόδιους φορείς της ΕΕ, όπως ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων. Απαιτείται επίσης συνεργασία με άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής, ιδίως με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αλγοριθμικής Διαφάνειας, για τη δοκιμή μοντέλων και συστημάτων GPAI και τη διευκόλυνση της υιοθέτησης εργαλείων ΤΝ στις σχετικές πολιτικές της ΕΕ.
Σε διεθνές επίπεδο, το Γραφείο θα προωθήσει την προσέγγιση της ΕΕ για την ΤΝ, θα συμβάλει σε πρωτοβουλίες διακυβέρνησης της ΤΝ και θα υποστηρίξει την εφαρμογή διεθνών συμφωνιών.
Χρηματοδότηση
Η πτυχή της χρηματοδότησης του Γραφείου Τεχνητής Νοημοσύνης αποτέλεσε ένα ευαίσθητο σημείο από την αρχή. Η έλλειψη ευελιξίας στις κατανομές του προϋπολογισμού της ΕΕ και η έλλειψη διάθεσης των κρατών μελών να διαθέσουν περισσότερους πόρους σημαίνει ότι τα νέα καθήκοντα θα είναι πάντα αντιμέτωπα με αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς.
Η υπηρεσία ψηφιακής πολιτικής της Επιτροπής, η DG CNECT, θα στελεχώσει το γραφείο με ανθρώπινο δυναμικό. Η πρόσληψη έκτακτου προσωπικού και οι λειτουργικές δαπάνες θα χρηματοδοτηθούν με την αναδιάταξη του προϋπολογισμού από το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών