Η επιμονή της Ισπανίας σε μια «ευέλικτη» ερμηνεία της δέσμευσής της στο 2,1% μπορεί να θέσει προηγούμενο για άλλα κράτη μέλη που ανησυχούν για τον στόχο του 5%
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump ζήτησε από το ΝΑΤΟ να αποβάλλει την Ισπανία από τη συμμαχία, ταράζοντας τα ύδατα της Συμμαχίας.
Η απαίτηση αποδίδεται στη διστακτικότητα της Μαδρίτης να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες, αλλά η δυσαρέσκεια μεταξύ των δύο κρατών πιθανόν έχει βαθύτερες ρίζες.
Στις 9 Οκτωβρίου, ο Donald Trump πρότεινε ότι το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να εξετάσει την αποβολή της Ισπανίας λόγω των χαμηλών αμυντικών δαπανών της χώρας.
«Είχαμε έναν καθυστερημένο — την Ισπανία.
Πρέπει να τους καλέσετε και να μάθετε γιατί είναι καθυστερημένοι (σ.σ. στην αύξηση των αμυντικών κονδυλίων)», δήλωσε σε διμερή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Φινλανδίας Alexander Stubb.
«Τα καταφέρνουν καλά, επίσης, λόγω πολλών πραγμάτων που έχουμε κάνει.
Δεν έχουν καμία δικαιολογία να το κάνουν αυτό, αλλά εντάξει.
Ίσως θα έπρεπε να τους πετάξετε έξω από το ΝΑΤΟ, ειλικρινά».
Ο Trump πιέζει τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους από τον Ιανουάριο, όταν επανήλθε στο Λευκό Οίκο.
Το Μάρτιο του 2025 αναφέρθηκε ότι ο Πρόεδρος επαναπροσδιόριζε τη συμμετοχή των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, ευνοώντας κράτη-μέλη που δαπανούν συγκεκριμένο ποσοστό του ΑΕΠ τους για την άμυνα, ως τακτική άσκησης ξεκάθαρης πίεσης.
Η αντίδραση της ισπανικής κυβέρνησης
Την Παρασκευή 10/10, η Υπουργός Άμυνας της Ισπανίας, Margarita Robles, απέρριψε κατηγορηματικά την ιδέα, τονίζοντας ότι ο Trump πρέπει να κατανοήσει:
«Η Ισπανία είναι ένας από τους πιο σοβαρούς και αξιόπιστους συμμάχους του ΝΑΤΟ».
Η Robles αναφέρθηκε στις στρατιωτικές συνεισφορές της Ισπανίας, μεταξύ των οποίων:
• 3.000 στρατιώτες στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ,
• αναπτύξεις της αεροπορίας στη Λιθουανία,
• ναυτικές επιχειρήσεις.
Σε απομόνωση ο Sanchez
Οι δηλώσεις του Trump προκάλεσαν πολιτική συζήτηση στη Μαδρίτη.
Η συντηρητική αντιπολίτευση αξιοποίησε την ευκαιρία για να επικρίνει τη στρατηγική άμυνας του Sanchez.
Ο Alberto Núñez Feijóo, ηγέτης της αντιπολίτευσης, δήλωσε:
«Το πρόβλημα δεν είναι η Ισπανία.
Το πρόβλημα είναι ο Sanchez. Η χώρα μας δεν πρέπει να πληρώνει για την ελαφρότητα και την ανευθυνότητά του.
Η Ισπανία είναι ένας αξιόπιστος, περήφανος και δεσμευμένος εταίρος του ΝΑΤΟ. Και θα συνεχίσουμε να είμαστε».
Η επιμονή της Ισπανίας σε μια ευέλικτη ερμηνεία της δέσμευσής της στο 2,1% μπορεί να θέσει προηγούμενο για άλλα κράτη μέλη που ανησυχούν για τον στόχο του 5%.
Παρά τις εντάσεις, η Ισπανία δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης στο ρόλο της εντός του ΝΑΤΟ, επαναλαμβάνοντας τη στρατηγική της συμβολή και τις τρέχουσες αναπτύξεις, επιβεβαιώνοντας ότι παραμένει αφοσιωμένος σύμμαχος του ΝΑΤΟ παρά τις διαφωνίες για τα όρια δαπανών.
Η συμφωνία στη Σύνοδο της Χάγης
Στη Σύνοδο της Χάγης τον Ιούνιο του 2025, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν τελικά να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους μέχρι το 2035, αλλά η Ισπανία ήταν η μόνη χώρα που αρνήθηκε να συμμορφωθεί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΝΑΤΟ, η Ισπανία είναι ανάμεσα στους χαμηλότερους σε δαπάνες, με αμυντικές δαπάνες για το 2023.
Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας Pedro Sánchez υποστηρίζει ότι η χώρα του μπορεί να εκπληρώσει τις αμυντικές της υποχρεώσεις με μόλις 2,1% του ΑΕΠ.
Η Ισπανία είχε αντιταχθεί στο στόχο του 5% πριν από τη Σύνοδο του Ιουνίου, με τον Υπουργό Οικονομίας να τονίζει ότι η χώρα κάνει «τεράστια προσπάθεια» για να φτάσει στο 2,1% και ότι «η συζήτηση για το ποσοστό είναι λανθασμένη».
Η διστακτικότητα της Ισπανίας δεν έγινε δεκτή θετικά από τον Trump.
«Υπάρχει πρόβλημα με την Ισπανία. Η Ισπανία δεν συμφωνεί, κάτι που είναι πολύ άδικο για τους υπόλοιπους», είπε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ στους δημοσιογράφους καθ’ οδόν για τη Σύνοδο.
Η πίεση μέσω της εμπορικής συμφωνίας
Μετά τη Σύνοδο, δήλωσε: «Είναι τρομερό [ότι η Ισπανία αρνείται]… Η Ισπανία είναι η μόνη χώρα που δεν θα πληρώσει».
«Ξέρετε ότι τα καταφέρνουν πολύ καλά. Η οικονομία τους πηγαίνει πολύ καλά. Και αυτή η οικονομία θα μπορούσε να καταστραφεί αν συμβεί κάτι κακό», συνέχισε με θυμό, σχεδόν απειλώντας τη χώρα.
«Ξέρετε τι θα κάνουμε; Διαπραγματευόμαστε με την Ισπανία για μια εμπορική συμφωνία και θα τους κάνουμε να πληρώσουν διπλά — και το εννοώ σοβαρά.
Μου αρέσει η Ισπανία… είναι υπέροχο μέρος και ο κόσμος της είναι υπέροχος, αλλά η Ισπανία είναι η μόνη χώρα από όλες που αρνείται να πληρώσει», πρόσθεσε.
Στις 9 Οκτωβρίου, επιτιθέμενος στη Μαδρίτη, ο Trump δήλωσε: «Ζήτησα να πληρώσουν 5% και όχι 2%, και οι περισσότεροι νόμιζαν ότι αυτό δεν θα συνέβαινε, αλλά συνέβη σχεδόν ομόφωνα. Είχαμε έναν καθυστερημένο. Ήταν η Ισπανία. Η Ισπανία».
Η δήλωση αυτή προκάλεσε ενδιαφέρον, καθώς ενώ ο Trump έχει συχνά επικρίνει κράτη με χαμηλή συνεισφορά στις αμυντικές δαπάνες και απειλήσει να αποσύρει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, δεν έχει ποτέ ξεχωρίσει ρητά κάποια χώρα του ΝΑΤΟ.
Το μαύρο πρόβατο
Η Ισπανία έχει πρόσφατα αναδειχθεί ως το «μαύρο πρόβατο» του ΝΑΤΟ, παίρνοντας συχνά αντίθετες θέσεις και απομακρυνόμενη από τις κοινές πολιτικές της συμμαχίας.
Για παράδειγμα, η Ισπανία έχει ενισχύσει τους δεσμούς της με την Κίνα, χορηγώντας φέτος σύμβαση 12,3 εκατ. ευρώ στην Huawei για αποθήκευση δικαστικών τηλεφωνικών παρακολουθήσεων.
Οι ΗΠΑ έχουν επισημάνει ότι η Huawei έχει δεσμούς με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (CCP) και έχουν απαγορεύσει ουσιαστικά την εταιρεία μέσω ελέγχων εξαγωγών και εκτελεστικών διαταγμάτων.
Παρά τη διαβεβαίωση της Ισπανίας ότι η σύμβαση συμμορφώνεται με όλους τους κανονισμούς κυβερνοασφάλειας, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι παραμένουν επιφυλακτικοί.
Ένα άλλο σημείο τριβής είναι η επανειλημμένη καταδίκη του Ισραήλ από την Ισπανία.
Η φιλοπαλαιστινιακή στάση της Ισπανίας συγκρούεται με τη σθεναρή υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ.
Τον Σεπτέμβριο του 2025, η Ισπανία επέβαλε πλήρες embargo όπλων, με τον Πρωθυπουργό Pedro Sánchez να δηλώνει ότι η απόφαση είχε στόχο «να σταματήσει τη γενοκτονία στη Γάζα» και «να υποστηρίξει τον παλαιστινιακό πληθυσμό».
Η Ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης ότι σχεδιάζει να απαγορεύσει την πρόσβαση στα λιμάνια της σε πλοία που μεταφέρουν καύσιμα στον ισραηλινό στρατό, να αρνηθεί τον εναέριο χώρο σε αεροσκάφη που μεταφέρουν στρατιωτικό υλικό και να απαγορεύσει την είσοδο σε όσους εμπλέκονται «άμεσα σε γενοκτονία, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκλήματα πολέμου» στη Γάζα.
Οι ΗΠΑ προειδοποίησαν ότι μέτρα σαν αυτά ενθαρρύνουν τους τρομοκράτες και ενδέχεται να περιορίσουν τις επιχειρήσεις των Αμερικανών σε ισπανικό έδαφος.
Επιπλέον, η Ισπανία αποφάσισε να μην προχωρήσει στην αγορά του μαχητικού F-35 Joint Strike Fighter, προτιμώντας τον Eurofighter και μελλοντικά το πρόγραμμα FCAS, ενώ εξετάζει προσωρινή λύση με τα τουρκικά KAAN έως ότου το FCAS τεθεί σε λειτουργία.
Αυτά τα ζητήματα δείχνουν ότι η ρήξη στις σχέσεις ΗΠΑ – Ισπανίας είναι βαθύτερη από ό,τι φαινόταν προηγουμένως.
www.bankingnews.gr
Η απαίτηση αποδίδεται στη διστακτικότητα της Μαδρίτης να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες, αλλά η δυσαρέσκεια μεταξύ των δύο κρατών πιθανόν έχει βαθύτερες ρίζες.
Στις 9 Οκτωβρίου, ο Donald Trump πρότεινε ότι το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να εξετάσει την αποβολή της Ισπανίας λόγω των χαμηλών αμυντικών δαπανών της χώρας.
«Είχαμε έναν καθυστερημένο — την Ισπανία.
Πρέπει να τους καλέσετε και να μάθετε γιατί είναι καθυστερημένοι (σ.σ. στην αύξηση των αμυντικών κονδυλίων)», δήλωσε σε διμερή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Φινλανδίας Alexander Stubb.
«Τα καταφέρνουν καλά, επίσης, λόγω πολλών πραγμάτων που έχουμε κάνει.
Δεν έχουν καμία δικαιολογία να το κάνουν αυτό, αλλά εντάξει.
Ίσως θα έπρεπε να τους πετάξετε έξω από το ΝΑΤΟ, ειλικρινά».
Ο Trump πιέζει τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους από τον Ιανουάριο, όταν επανήλθε στο Λευκό Οίκο.
Το Μάρτιο του 2025 αναφέρθηκε ότι ο Πρόεδρος επαναπροσδιόριζε τη συμμετοχή των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, ευνοώντας κράτη-μέλη που δαπανούν συγκεκριμένο ποσοστό του ΑΕΠ τους για την άμυνα, ως τακτική άσκησης ξεκάθαρης πίεσης.
Η αντίδραση της ισπανικής κυβέρνησης
Την Παρασκευή 10/10, η Υπουργός Άμυνας της Ισπανίας, Margarita Robles, απέρριψε κατηγορηματικά την ιδέα, τονίζοντας ότι ο Trump πρέπει να κατανοήσει:
«Η Ισπανία είναι ένας από τους πιο σοβαρούς και αξιόπιστους συμμάχους του ΝΑΤΟ».
Η Robles αναφέρθηκε στις στρατιωτικές συνεισφορές της Ισπανίας, μεταξύ των οποίων:
• 3.000 στρατιώτες στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ,
• αναπτύξεις της αεροπορίας στη Λιθουανία,
• ναυτικές επιχειρήσεις.
Σε απομόνωση ο Sanchez
Οι δηλώσεις του Trump προκάλεσαν πολιτική συζήτηση στη Μαδρίτη.
Η συντηρητική αντιπολίτευση αξιοποίησε την ευκαιρία για να επικρίνει τη στρατηγική άμυνας του Sanchez.
Ο Alberto Núñez Feijóo, ηγέτης της αντιπολίτευσης, δήλωσε:
«Το πρόβλημα δεν είναι η Ισπανία.
Το πρόβλημα είναι ο Sanchez. Η χώρα μας δεν πρέπει να πληρώνει για την ελαφρότητα και την ανευθυνότητά του.
Η Ισπανία είναι ένας αξιόπιστος, περήφανος και δεσμευμένος εταίρος του ΝΑΤΟ. Και θα συνεχίσουμε να είμαστε».
Η επιμονή της Ισπανίας σε μια ευέλικτη ερμηνεία της δέσμευσής της στο 2,1% μπορεί να θέσει προηγούμενο για άλλα κράτη μέλη που ανησυχούν για τον στόχο του 5%.
Παρά τις εντάσεις, η Ισπανία δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης στο ρόλο της εντός του ΝΑΤΟ, επαναλαμβάνοντας τη στρατηγική της συμβολή και τις τρέχουσες αναπτύξεις, επιβεβαιώνοντας ότι παραμένει αφοσιωμένος σύμμαχος του ΝΑΤΟ παρά τις διαφωνίες για τα όρια δαπανών.
Η συμφωνία στη Σύνοδο της Χάγης
Στη Σύνοδο της Χάγης τον Ιούνιο του 2025, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν τελικά να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους μέχρι το 2035, αλλά η Ισπανία ήταν η μόνη χώρα που αρνήθηκε να συμμορφωθεί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΝΑΤΟ, η Ισπανία είναι ανάμεσα στους χαμηλότερους σε δαπάνες, με αμυντικές δαπάνες για το 2023.
Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας Pedro Sánchez υποστηρίζει ότι η χώρα του μπορεί να εκπληρώσει τις αμυντικές της υποχρεώσεις με μόλις 2,1% του ΑΕΠ.
Η Ισπανία είχε αντιταχθεί στο στόχο του 5% πριν από τη Σύνοδο του Ιουνίου, με τον Υπουργό Οικονομίας να τονίζει ότι η χώρα κάνει «τεράστια προσπάθεια» για να φτάσει στο 2,1% και ότι «η συζήτηση για το ποσοστό είναι λανθασμένη».
Η διστακτικότητα της Ισπανίας δεν έγινε δεκτή θετικά από τον Trump.
«Υπάρχει πρόβλημα με την Ισπανία. Η Ισπανία δεν συμφωνεί, κάτι που είναι πολύ άδικο για τους υπόλοιπους», είπε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ στους δημοσιογράφους καθ’ οδόν για τη Σύνοδο.
Η πίεση μέσω της εμπορικής συμφωνίας
Μετά τη Σύνοδο, δήλωσε: «Είναι τρομερό [ότι η Ισπανία αρνείται]… Η Ισπανία είναι η μόνη χώρα που δεν θα πληρώσει».
«Ξέρετε ότι τα καταφέρνουν πολύ καλά. Η οικονομία τους πηγαίνει πολύ καλά. Και αυτή η οικονομία θα μπορούσε να καταστραφεί αν συμβεί κάτι κακό», συνέχισε με θυμό, σχεδόν απειλώντας τη χώρα.
«Ξέρετε τι θα κάνουμε; Διαπραγματευόμαστε με την Ισπανία για μια εμπορική συμφωνία και θα τους κάνουμε να πληρώσουν διπλά — και το εννοώ σοβαρά.
Μου αρέσει η Ισπανία… είναι υπέροχο μέρος και ο κόσμος της είναι υπέροχος, αλλά η Ισπανία είναι η μόνη χώρα από όλες που αρνείται να πληρώσει», πρόσθεσε.
Στις 9 Οκτωβρίου, επιτιθέμενος στη Μαδρίτη, ο Trump δήλωσε: «Ζήτησα να πληρώσουν 5% και όχι 2%, και οι περισσότεροι νόμιζαν ότι αυτό δεν θα συνέβαινε, αλλά συνέβη σχεδόν ομόφωνα. Είχαμε έναν καθυστερημένο. Ήταν η Ισπανία. Η Ισπανία».
Η δήλωση αυτή προκάλεσε ενδιαφέρον, καθώς ενώ ο Trump έχει συχνά επικρίνει κράτη με χαμηλή συνεισφορά στις αμυντικές δαπάνες και απειλήσει να αποσύρει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, δεν έχει ποτέ ξεχωρίσει ρητά κάποια χώρα του ΝΑΤΟ.
Το μαύρο πρόβατο
Η Ισπανία έχει πρόσφατα αναδειχθεί ως το «μαύρο πρόβατο» του ΝΑΤΟ, παίρνοντας συχνά αντίθετες θέσεις και απομακρυνόμενη από τις κοινές πολιτικές της συμμαχίας.
Για παράδειγμα, η Ισπανία έχει ενισχύσει τους δεσμούς της με την Κίνα, χορηγώντας φέτος σύμβαση 12,3 εκατ. ευρώ στην Huawei για αποθήκευση δικαστικών τηλεφωνικών παρακολουθήσεων.
Οι ΗΠΑ έχουν επισημάνει ότι η Huawei έχει δεσμούς με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (CCP) και έχουν απαγορεύσει ουσιαστικά την εταιρεία μέσω ελέγχων εξαγωγών και εκτελεστικών διαταγμάτων.
Παρά τη διαβεβαίωση της Ισπανίας ότι η σύμβαση συμμορφώνεται με όλους τους κανονισμούς κυβερνοασφάλειας, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι παραμένουν επιφυλακτικοί.
Ένα άλλο σημείο τριβής είναι η επανειλημμένη καταδίκη του Ισραήλ από την Ισπανία.
Η φιλοπαλαιστινιακή στάση της Ισπανίας συγκρούεται με τη σθεναρή υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ.
Τον Σεπτέμβριο του 2025, η Ισπανία επέβαλε πλήρες embargo όπλων, με τον Πρωθυπουργό Pedro Sánchez να δηλώνει ότι η απόφαση είχε στόχο «να σταματήσει τη γενοκτονία στη Γάζα» και «να υποστηρίξει τον παλαιστινιακό πληθυσμό».
Η Ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης ότι σχεδιάζει να απαγορεύσει την πρόσβαση στα λιμάνια της σε πλοία που μεταφέρουν καύσιμα στον ισραηλινό στρατό, να αρνηθεί τον εναέριο χώρο σε αεροσκάφη που μεταφέρουν στρατιωτικό υλικό και να απαγορεύσει την είσοδο σε όσους εμπλέκονται «άμεσα σε γενοκτονία, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκλήματα πολέμου» στη Γάζα.
Οι ΗΠΑ προειδοποίησαν ότι μέτρα σαν αυτά ενθαρρύνουν τους τρομοκράτες και ενδέχεται να περιορίσουν τις επιχειρήσεις των Αμερικανών σε ισπανικό έδαφος.
Επιπλέον, η Ισπανία αποφάσισε να μην προχωρήσει στην αγορά του μαχητικού F-35 Joint Strike Fighter, προτιμώντας τον Eurofighter και μελλοντικά το πρόγραμμα FCAS, ενώ εξετάζει προσωρινή λύση με τα τουρκικά KAAN έως ότου το FCAS τεθεί σε λειτουργία.
Αυτά τα ζητήματα δείχνουν ότι η ρήξη στις σχέσεις ΗΠΑ – Ισπανίας είναι βαθύτερη από ό,τι φαινόταν προηγουμένως.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών