Ιράν και Ισραήλ σε νέα πυραυλική κούρσα θανάτου
Ο Ιρανός πρόεδρος Masoud Pezeshkian προειδοποίησε ότι το Ιράν θα μπορούσε να «στραφεί εναντίον του εαυτού του» αν συμβεί οτιδήποτε στον Ανώτατο Ηγέτη Ali Khamenei, λέγοντας στους νομοθέτες στην Τεχεράνη ότι η εθνική συνοχή εξαρτάται από την ασφάλεια του ηγέτη κατά τη διάρκεια κρίσεων, όπως ανέφερε την Τρίτη το Iran International.
Μιλώντας σε κοινοβουλευτική ανασκόπηση του πρώτου έτους της κυβέρνησής του στο πλαίσιο του Έβδομου Σχεδίου Ανάπτυξης, ο Pezeshkian δήλωσε ότι ο Ανώτατος Ηγέτης είναι «ο πυλώνας της σκηνής της χώρας» και προειδοποίησε ότι κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου με το Ισραήλ τον Ιούνιο, η μεγαλύτερη ανησυχία του ήταν η πιθανότητα εσωτερικών συγκρούσεων σε περίπτωση που ο Ali Khamenei, γινόταν στόχος.
«Δεν θα υπήρχε λόγος να παρέμβει το Ισραήλ», είπε, προτρέποντας τις αντίπαλες παρατάξεις να αποφύγουν την πόλωση και «να τον στηρίξουν σθεναρά».
Ο πρόεδρος δήλωσε ότι η αναταραχή των μαχών του Ιουνίου δεν κλόνισε την εμπιστοσύνη του στην άμυνα του Ιράν, αλλά επανέλαβε ότι η εσωτερική πειθαρχία, ο διάλογος και η συνεργασία είναι απαραίτητα για την αποτροπή πολιτικών διαμαχών που θα μπορούσαν να ξεπεράσουν οποιαδήποτε εξωτερική απειλή.
Ο Masoud Pezeshkian αναγνώρισε την ευρεία δημόσια απογοήτευση για το κόστος διαβίωσης και είπε ότι η κυβέρνηση και το κοινοβούλιο μοιράζονται την ευθύνη για τον πληθωρισμό, ζητώντας έναν προϋπολογισμό χωρίς έλλειμμα και ένα πιο λιτό κράτος.
«Δεν μπορούμε να κυβερνούμε ενώ οι άνθρωποι πεινούν», είπε, προτρέποντας τους νομοθέτες να θέσουν ως προτεραιότητα τα μέσα διαβίωσης.
Το Ιράν αντιμετωπίζει οικονομική αναταραχή και κινδύνους ξηρασίας
Πρόσφατα, το Ιράν αντιμετώπισε προκλήσεις στον πληθωρισμό και το νόμισμα, συμπεριλαμβανομένης μιας κίνησης για την ανατίμηση του ριάλ, καθώς και τη δημόσια στάση της κυβέρνησης να επιδιώξει αποκλιμάκωση με τη Δύση, διατηρώντας παράλληλα βασικές θέσεις ασφαλείας.
Το Ιράν αντιμετωπίζει επίσης μια εθνική έκτακτη ανάγκη για το νερό που συνδέεται με παρατεταμένη ξηρασία, δεκαετίες κακοδιαχείρισης των πόρων, υπεράντληση υπόγειων υδάτων και πολιτικά υποκινούμενα έργα φραγμάτων και εκτροπής.
Πρόσφατες αναφορές προειδοποιούν ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε «σημείο καμπής», με τις άδειες δεξαμενές, τις καταστροφές των καλλιεργειών και τις κυλιόμενες διακοπές ρεύματος να αυξάνουν τον κίνδυνο αναταραχών.
Ταυτόχρονα, η κακοδιαχείριση και οι καταχρηστικές πολιτικές έχουν επιδεινώσει τους παράγοντες που επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη του κοινού και περιπλέκοντας κάθε συνεκτική εθνική στρατηγική διατήρησης.
Ο φόβος όμως για νέο, στοχευμένο χτύπημα από το Ισραήλ ξεπερνά κάθε πρόβλημα..
Συναγερμός: Ιράν και Ισραήλ σε νέα πυραυλική κούρσα θανάτου
Στο μεταξύ σοκ έχει προκαλέσει στη Δύση η νέα διακήρυξη του Ιράν ότι σήμερα διαθέτει μεγαλύτερο οπλοστάσιο πυραύλων από ό,τι είχε κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου με το Ισραήλ.
Η ακρίβεια αυτής της δήλωσης παραμένει αμφίβολη, ωστόσο ειδικοί που παρακολουθούν το πρόγραμμα πυραύλων της Τεχεράνης εκτιμούν ότι η χώρα έχει αυξήσει την παραγωγή της με στόχο να καταστεί ικανή να υπερκεράσει τις ισραηλινές αεροπορικές και αντιπυραυλικές άμυνες, οι οποίες είχαν υποστεί φθορές κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Όλα αυτά συμβαίνουν εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για νέο πόλεμο σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
«Η πυραυλική μας δύναμη σήμερα υπερβαίνει κατά πολύ αυτή του 12ήμερου πολέμου», δήλωσε πρόσφατα ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Abbas Araghchi.
«Ο εχθρός στον πρόσφατο 12ήμερο πόλεμο απέτυχε να πετύχει όλους τους στόχους του και ηττήθηκε».
Ο Υπουργός Άμυνας του Ιράν, Brig. Gen. Aziz Nasirzadeh, δήλωσε ότι «η παραγωγή αμυντικών οπλικών συστημάτων έχει βελτιωθεί τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά σε σύγκριση με πριν τον 12ήμερο πόλεμο που επέβαλε το Ισραήλ τον Ιούνιο».
Στο φουλ η παραγωγή
Σύμφωνα με τους The New York Times, Ιρανοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν τον Ali Vaez, διευθυντή του Iran Project στο International Crisis Group, ότι «οι πυραυλικές εγκαταστάσεις λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο».
Ο Vaez πρόσθεσε ότι, σε περίπτωση νέου πολέμου, η Τεχεράνη σκοπεύει να εκτοξεύσει «2.000 πυραύλους ταυτόχρονα για να υπερκεράσει τις ισραηλινές άμυνες, και όχι 500 σε 12 ημέρες» όπως συνέβη τον Ιούνιο.
«Το Ισραήλ θεωρεί ότι η αποστολή δεν ολοκληρώθηκε και δεν βλέπει λόγο να μη συνεχίσει τη σύγκρουση, επομένως το Ιράν ενισχύει την ετοιμότητά του για τον επόμενο γύρο».
Ο Vaez πρόσθεσε ότι, παρόλο που «δεν είναι σαφές πόσοι πύραυλοι μπορεί να εκτοξευθούν σε μία μεγάλη επίθεση, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τεχεράνη μπορεί να προσπαθήσει να υπερκεράσει είτε τα συστήματα αναχαίτισης είτε κρίσιμες υποδομές με μεγαλύτερο αριθμό πυραύλων ταυτόχρονα».
Επιπλέον, το Ιράν εφαρμόζει τα διδάγματα του 12ήμερου πολέμου για να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των πυραύλων του, σύμφωνα με τον Behnam Ben Taleblu, ανώτερο συνεργάτη του think tank Foundation for Defense of Democracies (FDD).
«Η Ισλαμική Δημοκρατία έμαθε πώς να εκτοξεύει λιγότερους πυραύλους και να μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητά τους, με βάση τους στόχους, τη θέση και τη σειρά εκτόξευσης», εξήγησε.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το καθεστώς θέλει να βελτιώσει τη φονικότητα του πυραυλικού του δυναμικού».
Ποιοι πύραυλοι ανησυχούν τη Δύση
Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, το Ιράν χρησιμοποίησε τον μεσαίου βεληνεκούς πύραυλο Fattah-1 MRBM, ενώ οι αρχές προώθησαν και τους Haj Qassem και Kheibar Shekan, οι οποίοι διαθέτουν υψηλή ταχύτητα και ικανότητα ελιγμών για να μειωθεί η ευπάθειά τους στις ισραηλινές άμυνες.
Η αύξηση της παραγωγής ταχύτερων και πιο ανθεκτικών πυραύλων αποτελεί μείζον πρόβλημα για το Ισραήλ, καθώς ενισχύει την ικανότητα των πυραύλων να διαπεράσουν τις αμυντικές γραμμές.
Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των βαλλιστικών επιθέσεων αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Τεχεράνη, όπως η προστασία από μελλοντικές επιθέσεις είναι για το Ισραήλ.
Κατά τον 12ήμερο πόλεμο, το Ιράν εκτόξευσε 631 πυραύλους, εκ των οποίων οι 500 έφτασαν στο Ισραήλ, σύμφωνα με τον ισχυρισμό των Israel Defense Forces (IDF).
Από αυτούς, 243 έπληξαν ανοικτές περιοχές, 36 κατοικημένες και 221 αναχαιτίστηκαν, με ποσοστό επιτυχίας 86%, όπως ανέφερε η ισραηλινή ανάλυση.
Τα στοιχεία δεν έχουν επαληθευτεί ανεξάρτητα.
Δοκιμάστηκε το Ισραήλ
Η εκτόξευση τόσων πολλών πυραύλων πίεσε σημαντικά το προηγμένο ολοκληρωμένο σύστημα αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας του Ισραήλ (IADS), ενώ οι ΗΠΑ κατανάλωσαν επίσης πολλούς προηγμένους αναχαιτιστές.
Το Foreign Policy Research Institute κατέληξε ότι «οι αμερικανικές και ισραηλινές άμυνες ήταν εξαντλημένες και απαιτήθηκε μεγάλος αριθμός αναχαιτιστών για να αντιμετωπιστεί η ανισόρροπη αντίδραση του Ιράν».
Παράλληλα, το Ισραήλ κατέστρεψε σημαντικό αριθμό εκτοξευτών πυραύλων, μπλόκαρε προσωρινά ή κατέστρεψε αποθηκευτικούς χώρους και διέκοψε τον έλεγχο των πυραυλικών δυνάμεων, μειώνοντας σημαντικά τη δυνατότητα της Τεχεράνη να εκτοξεύει πυραύλους.
Ο Taleblu τόνισε ότι «το Ιράν έμαθε επίσης για τις ευπάθειές του και προσπαθεί να ανασυγκροτήσει το οπλοστάσιό του όσο το δυνατόν ασφαλέστερα.
Ωστόσο, ο ρυθμός και η ταχύτητα ανασυγκρότησης πιθανώς θα ξεπεράσουν βραχυπρόθεσμα τον ρυθμό με τον οποίο το Ισραήλ επανεξοπλίζεται».
Το Ιράν και το Ισραήλ συνεχίζουν έναν αγώνα εξουθένωσης μεταξύ πυραυλικών επιθέσεων και αμυντικών συστημάτων, ενώ το Ιράν φαίνεται να επιδιώκει να υπερβεί την αμυντική ικανότητα του Ισραήλ με χαμηλότερο κόστος.
Ο ρόλος της Κίνας
Ιρανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι οι ανησυχίες για τους πυραύλους τους, καθώς και για το πυρηνικό τους πρόγραμμα, χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για πιθανές μελλοντικές επιθέσεις.
«Τι σχέση έχει αυτό το ζήτημα με τη Δύση, που αισθάνεται δικαίωμα να σχολιάζει το βεληνεκές των πυραύλων του Ιράν;» αναρωτήθηκε ρητορικά ο Γραμματέας του Supreme National Security Council, Ali Larijani.
«Κανένα κράτος δεν έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει στις ανεξάρτητες αμυντικές ικανότητες ενός άλλου κράτους».
Καθώς το Ιράν προσπαθεί να ανασυγκροτήσει το πυραυλικό του οπλοστάσιο, λαμβάνει βοήθεια από την Κίνα.
Σύμφωνα με το CNN, «ευρωπαϊκές πηγές πληροφοριών αναφέρουν ότι αρκετές αποστολές υπερχλωρικού νατρίου, του βασικού προδρόμου για την παραγωγή στερεού καυσίμου που τροφοδοτεί τους μεσαίου βεληνεκούς συμβατικούς πυραύλους του Ιράν, έχουν φτάσει από την Κίνα στο ιρανικό λιμάνι Bandar Abbas».
Οι αποστολές, συνολικού βάρους περίπου 2.000 τόνων, ξεκίνησαν να φτάνουν στις 29 Σεπτεμβρίου και αγοράστηκαν από κινεζικούς προμηθευτές μετά τον πόλεμο.
«Οι αγορές αυτές θεωρούνται μέρος μιας αποφασιστικής προσπάθειας ανασύστασης των εξαντλημένων πυραυλικών αποθεμάτων της Ισλαμικής Δημοκρατίας», σημειώνει το δίκτυο.
«Ορισμένα από τα φορτηγά πλοία και οι κινεζικές εταιρείες που εμπλέκονται βρίσκονται υπό κυρώσεις των ΗΠΑ».
Ο Behnam Taleblu παρατηρεί ότι «η Κίνα φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο παρέχοντας τα πρόδρομα χημικά που χρησιμοποιούνται στο στερεό καύσιμο, στα καύσιμα πυραύλων και στους οξειδωτές».
Εκτός από την ενίσχυση των επιθετικών πυραυλικών δυνατοτήτων του Ιράν, η Κίνα εξετάζει και συμφωνία για προμήθεια προηγμένων συστημάτων αεράμυνας HQ-9 στην Τεχεράνη, προκειμένου να αντικατασταθούν εκείνα που καταστράφηκαν από το Ισραήλ κατά τον 12ήμερο πόλεμο.
Παρά το γεγονός ότι το επίκεντρο είναι τα όπλα μακρού βεληνεκούς, η ανασύσταση των αεραμυνών του Ιράν αποτελεί σαφή προτεραιότητα, μετά την ταχεία κυριαρχία του Ισραήλ στον αέρα κατά τον πόλεμο.
Πυρηνικές φιλοδοξίες
Η παραγωγή νέων ιρανικών πυραύλων εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ανησυχιών ότι η Τεχεράνη έχει αναπτύξει νέα εγκατάσταση που συνεχίζει, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, τις πυρηνικές της φιλοδοξίες.
Οι ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι κατέστρεψαν μεγάλο μέρος της ικανότητας του Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Operation Midnight Hammer, όταν βομβαρδιστικά B-2 Spirit της Αμερικανικής Αεροπορίας εκτόξευσαν 14 βόμβες 30.000 λιβρών τύπου GBU-57/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) στις πυρηνικές εγκαταστάσεις Fordow και Natanz.
Επιπλέον, υποβρύχιο καθοδηγούμενων πυραύλων με πυρηνική ενέργεια (SSGN) εκτόξευσε πάνω από δύο ντουζίνες πυραύλους Tomahawk σε στρατηγικές υποδομές στην περιοχή Isfahan.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι New York Times, το Ιράν «φαίνεται να συνεχίζει εργασίες σε νέο χώρο εμπλουτισμού γνωστό ως Pickaxe Mountain» και «αρνείται την πρόσβαση διεθνών επιθεωρητών σε αυτόν ή σε οποιονδήποτε άλλο ύποπτο πυρηνικό χώρο πέραν των ήδη δηλωμένων».
Το αποτέλεσμα, όπως σημειώνει η εφημερίδα, «είναι ένας επικίνδυνος αδιέξοδος — χωρίς διαπραγματεύσεις, χωρίς βεβαιότητα για τα αποθέματα του Ιράν, χωρίς ανεξάρτητη εποπτεία».
Πολλοί στον Κόλπο θεωρούν ότι αυτό καθιστά μια νέα ισραηλινή επίθεση στο Ιράν σχεδόν αναπόφευκτη, δεδομένης της μακροχρόνιας άποψης των Ισραηλινών ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αποτελεί υπαρξιακή απειλή.
Ο ρυθμός ανάπτυξης των ιρανικών πυραύλων μπορεί να καθορίσει το χρόνο οποιασδήποτε μελλοντικής σύγκρουσης με το Ισραήλ, σύμφωνα με τον Taleblu.
«Υπάρχει αγώνας για ανασυγκρότηση και βελτίωση. Για το Ισραήλ, αυτό σημαίνει αναχαιτιστές.
Για την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, μεσαίου βεληνεκούς βαλλιστικούς πυραύλους. Τα ασαφή μαθηματικά μεταξύ των δύο μπορεί να καθορίσουν πότε θα γίνει ο επόμενος γύρος σύγκρουσης».
«Ίσως χρειαστεί να εκκενώσουμε την Τεχεράνη»
Την ίδια ώρα, μετά από ένα «καυτό» γεωπολιτικό καλοκαίρι, κατά το οποίο το Ισραήλ και οι ΗΠΑ επιτέθηκαν σε πυρηνικές εγκαταστάσεις της Τεχεράνης και της Ισλαμικής Δημοκρατίας, το Ιράν αντιμετωπίζει πλέον μια ακόμη σοβαρή κρίση: την έλλειψη νερού για τον πληθυσμό των άνω των 90 εκατομμυρίων.
Οι βροχοπτώσεις βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με τις δεξαμενές να είναι σχεδόν άδειες, σε μια ήδη ξηρή περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Η κατάσταση έχει γίνει τόσο κρίσιμη που ο Πρόεδρος Masoud Pezeshkian προειδοποίησε ότι αν η ξηρασία συνεχιστεί για ακόμη έναν μήνα, το νερό της Τεχεράνη θα πρέπει να διανεμηθεί με δελτίο.
Ωστόσο, αυτό φαίνεται να συμβαίνει ήδη, καθώς δεν αναμένονται βροχές για τουλάχιστον δέκα ημέρες.
Διανομή με… δελτίο
Οι Ιρανοί καλούνται ήδη να περιορίσουν την κατανάλωση νερού και να χρησιμοποιούν μόνο ό,τι είναι απαραίτητο για τις πιο πιεστικές ανάγκες.
Τη Δευτέρα, 10 Νοεμβρίου 2025, ο Pezeshkian προέβη σε μια δήλωση που σόκαρε και χαρακτηρίζεται πρωτοφανής:
«Αν η διανομή με δελτίο δεν λειτουργήσει, ίσως χρειαστεί να εκκενώσουμε την Τεχεράνη».
Η ανησυχητική δήλωση προκάλεσε κύμα επικρίσεων στα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, ενώ ο πρώην δήμαρχος της Τεχεράνης, Gholamhossein Karbaschi, την χαρακτήρισε «αστείο» και τόνισε ότι «η εκκένωση της Τεχεράνης δεν έχει κανένα νόημα».
Ορισμένοι αναλυτές και αξιωματούχοι αναφέρουν μείωση βροχοπτώσεων άνω του 90% σε σχέση με πέρυσι. Όπως σημειώνει η NY Times, η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη:
Οι αρχές έχουν ήδη ξεκινήσει διανομή νερού στην πρωτεύουσα, ενώ ο Πρόεδρος προειδοποίησε ότι ίσως χρειαστεί εκκένωση.
Κρίση νερού
Η χώρα αντιμετωπίζει τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 60 ετών, με μεγάλους φράγματα σε κρίσιμα χαμηλά επίπεδα.
Οι αρχές νερού ανέφεραν αυτή την εβδομάδα ότι τα κύρια φράγματα που τροφοδοτούν την Τεχεράνη, από τα οποία εξαρτώνται πάνω από 10 εκατομμύρια άνθρωποι, βρίσκονται στο 5% της χωρητικότητάς τους.
Ο εκπρόσωπος της ιρανικής βιομηχανίας νερού, Isa Bozorgzadeh, δήλωσε ότι η πίεση νερού θα μειωθεί από τα μεσάνυχτα μέχρι το πρωί «για να περιοριστεί η αστική απώλεια νερού και να δοθεί χρόνος στις δεξαμενές της πόλης να ανανεωθούν».
Οι πολίτες έχουν φτάσει ακόμη και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το TikTok, για να δείξουν ότι οι βρύσες στα σπίτια τους δεν παράγουν νερό για ώρες.
Οι ιρανικές αρχές εξετάζουν ακόμη και ακραία μέτρα: το Υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε φέτος το φθινόπωρο την πρακτική της «cloud seeding», μιας τεχνικής τροποποίησης καιρού που διασκορπίζει σωματίδια, όπως το ιώδιο του αργύρου, σε σύννεφα για να ενθαρρύνει τις βροχοπτώσεις.
Ωστόσο, για να λειτουργήσει, τα σύννεφα πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 50% υγρασία, κάτι που σύμφωνα με ειδικούς δεν ισχύει αυτή τη στιγμή στο Ιράν.
Σύμφωνα με τη BBC, μια κρίσιμη δεξαμενή, το Latian Dam, μία από τις κύριες πηγές νερού της Τεχεράνη, τώρα περιέχει λιγότερο από 10% της χωρητικότητάς της. Το κοντινό Karaj Dam, που τροφοδοτεί νερό τόσο στην Τεχεράνη όσο και στην επαρχία Alborz, βρίσκεται σε παρόμοια κρίσιμη κατάσταση.
«Δεν έχω δει ποτέ αυτό το φράγμα τόσο άδειο όσο από τότε που γεννήθηκα», δήλωσε ένας κάτοικος στην κρατική τηλεόραση του Ιράν.
www.bankingnews.gr
Μιλώντας σε κοινοβουλευτική ανασκόπηση του πρώτου έτους της κυβέρνησής του στο πλαίσιο του Έβδομου Σχεδίου Ανάπτυξης, ο Pezeshkian δήλωσε ότι ο Ανώτατος Ηγέτης είναι «ο πυλώνας της σκηνής της χώρας» και προειδοποίησε ότι κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου με το Ισραήλ τον Ιούνιο, η μεγαλύτερη ανησυχία του ήταν η πιθανότητα εσωτερικών συγκρούσεων σε περίπτωση που ο Ali Khamenei, γινόταν στόχος.
«Δεν θα υπήρχε λόγος να παρέμβει το Ισραήλ», είπε, προτρέποντας τις αντίπαλες παρατάξεις να αποφύγουν την πόλωση και «να τον στηρίξουν σθεναρά».
Ο πρόεδρος δήλωσε ότι η αναταραχή των μαχών του Ιουνίου δεν κλόνισε την εμπιστοσύνη του στην άμυνα του Ιράν, αλλά επανέλαβε ότι η εσωτερική πειθαρχία, ο διάλογος και η συνεργασία είναι απαραίτητα για την αποτροπή πολιτικών διαμαχών που θα μπορούσαν να ξεπεράσουν οποιαδήποτε εξωτερική απειλή.
Ο Masoud Pezeshkian αναγνώρισε την ευρεία δημόσια απογοήτευση για το κόστος διαβίωσης και είπε ότι η κυβέρνηση και το κοινοβούλιο μοιράζονται την ευθύνη για τον πληθωρισμό, ζητώντας έναν προϋπολογισμό χωρίς έλλειμμα και ένα πιο λιτό κράτος.
«Δεν μπορούμε να κυβερνούμε ενώ οι άνθρωποι πεινούν», είπε, προτρέποντας τους νομοθέτες να θέσουν ως προτεραιότητα τα μέσα διαβίωσης.
Το Ιράν αντιμετωπίζει οικονομική αναταραχή και κινδύνους ξηρασίας
Πρόσφατα, το Ιράν αντιμετώπισε προκλήσεις στον πληθωρισμό και το νόμισμα, συμπεριλαμβανομένης μιας κίνησης για την ανατίμηση του ριάλ, καθώς και τη δημόσια στάση της κυβέρνησης να επιδιώξει αποκλιμάκωση με τη Δύση, διατηρώντας παράλληλα βασικές θέσεις ασφαλείας.
Το Ιράν αντιμετωπίζει επίσης μια εθνική έκτακτη ανάγκη για το νερό που συνδέεται με παρατεταμένη ξηρασία, δεκαετίες κακοδιαχείρισης των πόρων, υπεράντληση υπόγειων υδάτων και πολιτικά υποκινούμενα έργα φραγμάτων και εκτροπής.
Πρόσφατες αναφορές προειδοποιούν ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε «σημείο καμπής», με τις άδειες δεξαμενές, τις καταστροφές των καλλιεργειών και τις κυλιόμενες διακοπές ρεύματος να αυξάνουν τον κίνδυνο αναταραχών.
Ταυτόχρονα, η κακοδιαχείριση και οι καταχρηστικές πολιτικές έχουν επιδεινώσει τους παράγοντες που επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη του κοινού και περιπλέκοντας κάθε συνεκτική εθνική στρατηγική διατήρησης.
Ο φόβος όμως για νέο, στοχευμένο χτύπημα από το Ισραήλ ξεπερνά κάθε πρόβλημα..
Συναγερμός: Ιράν και Ισραήλ σε νέα πυραυλική κούρσα θανάτου
Στο μεταξύ σοκ έχει προκαλέσει στη Δύση η νέα διακήρυξη του Ιράν ότι σήμερα διαθέτει μεγαλύτερο οπλοστάσιο πυραύλων από ό,τι είχε κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου με το Ισραήλ.
Η ακρίβεια αυτής της δήλωσης παραμένει αμφίβολη, ωστόσο ειδικοί που παρακολουθούν το πρόγραμμα πυραύλων της Τεχεράνης εκτιμούν ότι η χώρα έχει αυξήσει την παραγωγή της με στόχο να καταστεί ικανή να υπερκεράσει τις ισραηλινές αεροπορικές και αντιπυραυλικές άμυνες, οι οποίες είχαν υποστεί φθορές κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Όλα αυτά συμβαίνουν εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για νέο πόλεμο σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
«Η πυραυλική μας δύναμη σήμερα υπερβαίνει κατά πολύ αυτή του 12ήμερου πολέμου», δήλωσε πρόσφατα ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Abbas Araghchi.
«Ο εχθρός στον πρόσφατο 12ήμερο πόλεμο απέτυχε να πετύχει όλους τους στόχους του και ηττήθηκε».
Ο Υπουργός Άμυνας του Ιράν, Brig. Gen. Aziz Nasirzadeh, δήλωσε ότι «η παραγωγή αμυντικών οπλικών συστημάτων έχει βελτιωθεί τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά σε σύγκριση με πριν τον 12ήμερο πόλεμο που επέβαλε το Ισραήλ τον Ιούνιο».
Στο φουλ η παραγωγή
Σύμφωνα με τους The New York Times, Ιρανοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν τον Ali Vaez, διευθυντή του Iran Project στο International Crisis Group, ότι «οι πυραυλικές εγκαταστάσεις λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο».
Ο Vaez πρόσθεσε ότι, σε περίπτωση νέου πολέμου, η Τεχεράνη σκοπεύει να εκτοξεύσει «2.000 πυραύλους ταυτόχρονα για να υπερκεράσει τις ισραηλινές άμυνες, και όχι 500 σε 12 ημέρες» όπως συνέβη τον Ιούνιο.
Ο Vaez πρόσθεσε ότι, παρόλο που «δεν είναι σαφές πόσοι πύραυλοι μπορεί να εκτοξευθούν σε μία μεγάλη επίθεση, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τεχεράνη μπορεί να προσπαθήσει να υπερκεράσει είτε τα συστήματα αναχαίτισης είτε κρίσιμες υποδομές με μεγαλύτερο αριθμό πυραύλων ταυτόχρονα».
Επιπλέον, το Ιράν εφαρμόζει τα διδάγματα του 12ήμερου πολέμου για να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των πυραύλων του, σύμφωνα με τον Behnam Ben Taleblu, ανώτερο συνεργάτη του think tank Foundation for Defense of Democracies (FDD).
«Η Ισλαμική Δημοκρατία έμαθε πώς να εκτοξεύει λιγότερους πυραύλους και να μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητά τους, με βάση τους στόχους, τη θέση και τη σειρά εκτόξευσης», εξήγησε.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το καθεστώς θέλει να βελτιώσει τη φονικότητα του πυραυλικού του δυναμικού».
Ποιοι πύραυλοι ανησυχούν τη Δύση
Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, το Ιράν χρησιμοποίησε τον μεσαίου βεληνεκούς πύραυλο Fattah-1 MRBM, ενώ οι αρχές προώθησαν και τους Haj Qassem και Kheibar Shekan, οι οποίοι διαθέτουν υψηλή ταχύτητα και ικανότητα ελιγμών για να μειωθεί η ευπάθειά τους στις ισραηλινές άμυνες.
Η αύξηση της παραγωγής ταχύτερων και πιο ανθεκτικών πυραύλων αποτελεί μείζον πρόβλημα για το Ισραήλ, καθώς ενισχύει την ικανότητα των πυραύλων να διαπεράσουν τις αμυντικές γραμμές.
Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των βαλλιστικών επιθέσεων αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Τεχεράνη, όπως η προστασία από μελλοντικές επιθέσεις είναι για το Ισραήλ.
Κατά τον 12ήμερο πόλεμο, το Ιράν εκτόξευσε 631 πυραύλους, εκ των οποίων οι 500 έφτασαν στο Ισραήλ, σύμφωνα με τον ισχυρισμό των Israel Defense Forces (IDF).
Από αυτούς, 243 έπληξαν ανοικτές περιοχές, 36 κατοικημένες και 221 αναχαιτίστηκαν, με ποσοστό επιτυχίας 86%, όπως ανέφερε η ισραηλινή ανάλυση.
Τα στοιχεία δεν έχουν επαληθευτεί ανεξάρτητα.
Δοκιμάστηκε το Ισραήλ
Η εκτόξευση τόσων πολλών πυραύλων πίεσε σημαντικά το προηγμένο ολοκληρωμένο σύστημα αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας του Ισραήλ (IADS), ενώ οι ΗΠΑ κατανάλωσαν επίσης πολλούς προηγμένους αναχαιτιστές.
Το Foreign Policy Research Institute κατέληξε ότι «οι αμερικανικές και ισραηλινές άμυνες ήταν εξαντλημένες και απαιτήθηκε μεγάλος αριθμός αναχαιτιστών για να αντιμετωπιστεί η ανισόρροπη αντίδραση του Ιράν».
Παράλληλα, το Ισραήλ κατέστρεψε σημαντικό αριθμό εκτοξευτών πυραύλων, μπλόκαρε προσωρινά ή κατέστρεψε αποθηκευτικούς χώρους και διέκοψε τον έλεγχο των πυραυλικών δυνάμεων, μειώνοντας σημαντικά τη δυνατότητα της Τεχεράνη να εκτοξεύει πυραύλους.
Ο Taleblu τόνισε ότι «το Ιράν έμαθε επίσης για τις ευπάθειές του και προσπαθεί να ανασυγκροτήσει το οπλοστάσιό του όσο το δυνατόν ασφαλέστερα.
Ωστόσο, ο ρυθμός και η ταχύτητα ανασυγκρότησης πιθανώς θα ξεπεράσουν βραχυπρόθεσμα τον ρυθμό με τον οποίο το Ισραήλ επανεξοπλίζεται».
Το Ιράν και το Ισραήλ συνεχίζουν έναν αγώνα εξουθένωσης μεταξύ πυραυλικών επιθέσεων και αμυντικών συστημάτων, ενώ το Ιράν φαίνεται να επιδιώκει να υπερβεί την αμυντική ικανότητα του Ισραήλ με χαμηλότερο κόστος.
Ο ρόλος της Κίνας
Ιρανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι οι ανησυχίες για τους πυραύλους τους, καθώς και για το πυρηνικό τους πρόγραμμα, χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για πιθανές μελλοντικές επιθέσεις.
«Τι σχέση έχει αυτό το ζήτημα με τη Δύση, που αισθάνεται δικαίωμα να σχολιάζει το βεληνεκές των πυραύλων του Ιράν;» αναρωτήθηκε ρητορικά ο Γραμματέας του Supreme National Security Council, Ali Larijani.
«Κανένα κράτος δεν έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει στις ανεξάρτητες αμυντικές ικανότητες ενός άλλου κράτους».
Καθώς το Ιράν προσπαθεί να ανασυγκροτήσει το πυραυλικό του οπλοστάσιο, λαμβάνει βοήθεια από την Κίνα.
Σύμφωνα με το CNN, «ευρωπαϊκές πηγές πληροφοριών αναφέρουν ότι αρκετές αποστολές υπερχλωρικού νατρίου, του βασικού προδρόμου για την παραγωγή στερεού καυσίμου που τροφοδοτεί τους μεσαίου βεληνεκούς συμβατικούς πυραύλους του Ιράν, έχουν φτάσει από την Κίνα στο ιρανικό λιμάνι Bandar Abbas».
Οι αποστολές, συνολικού βάρους περίπου 2.000 τόνων, ξεκίνησαν να φτάνουν στις 29 Σεπτεμβρίου και αγοράστηκαν από κινεζικούς προμηθευτές μετά τον πόλεμο.
«Οι αγορές αυτές θεωρούνται μέρος μιας αποφασιστικής προσπάθειας ανασύστασης των εξαντλημένων πυραυλικών αποθεμάτων της Ισλαμικής Δημοκρατίας», σημειώνει το δίκτυο.
«Ορισμένα από τα φορτηγά πλοία και οι κινεζικές εταιρείες που εμπλέκονται βρίσκονται υπό κυρώσεις των ΗΠΑ».
Ο Behnam Taleblu παρατηρεί ότι «η Κίνα φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο παρέχοντας τα πρόδρομα χημικά που χρησιμοποιούνται στο στερεό καύσιμο, στα καύσιμα πυραύλων και στους οξειδωτές».
Εκτός από την ενίσχυση των επιθετικών πυραυλικών δυνατοτήτων του Ιράν, η Κίνα εξετάζει και συμφωνία για προμήθεια προηγμένων συστημάτων αεράμυνας HQ-9 στην Τεχεράνη, προκειμένου να αντικατασταθούν εκείνα που καταστράφηκαν από το Ισραήλ κατά τον 12ήμερο πόλεμο.
Παρά το γεγονός ότι το επίκεντρο είναι τα όπλα μακρού βεληνεκούς, η ανασύσταση των αεραμυνών του Ιράν αποτελεί σαφή προτεραιότητα, μετά την ταχεία κυριαρχία του Ισραήλ στον αέρα κατά τον πόλεμο.
Πυρηνικές φιλοδοξίες
Η παραγωγή νέων ιρανικών πυραύλων εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ανησυχιών ότι η Τεχεράνη έχει αναπτύξει νέα εγκατάσταση που συνεχίζει, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, τις πυρηνικές της φιλοδοξίες.
Οι ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι κατέστρεψαν μεγάλο μέρος της ικανότητας του Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Operation Midnight Hammer, όταν βομβαρδιστικά B-2 Spirit της Αμερικανικής Αεροπορίας εκτόξευσαν 14 βόμβες 30.000 λιβρών τύπου GBU-57/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) στις πυρηνικές εγκαταστάσεις Fordow και Natanz.
Επιπλέον, υποβρύχιο καθοδηγούμενων πυραύλων με πυρηνική ενέργεια (SSGN) εκτόξευσε πάνω από δύο ντουζίνες πυραύλους Tomahawk σε στρατηγικές υποδομές στην περιοχή Isfahan.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι New York Times, το Ιράν «φαίνεται να συνεχίζει εργασίες σε νέο χώρο εμπλουτισμού γνωστό ως Pickaxe Mountain» και «αρνείται την πρόσβαση διεθνών επιθεωρητών σε αυτόν ή σε οποιονδήποτε άλλο ύποπτο πυρηνικό χώρο πέραν των ήδη δηλωμένων».
Το αποτέλεσμα, όπως σημειώνει η εφημερίδα, «είναι ένας επικίνδυνος αδιέξοδος — χωρίς διαπραγματεύσεις, χωρίς βεβαιότητα για τα αποθέματα του Ιράν, χωρίς ανεξάρτητη εποπτεία».
Πολλοί στον Κόλπο θεωρούν ότι αυτό καθιστά μια νέα ισραηλινή επίθεση στο Ιράν σχεδόν αναπόφευκτη, δεδομένης της μακροχρόνιας άποψης των Ισραηλινών ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αποτελεί υπαρξιακή απειλή.
Ο ρυθμός ανάπτυξης των ιρανικών πυραύλων μπορεί να καθορίσει το χρόνο οποιασδήποτε μελλοντικής σύγκρουσης με το Ισραήλ, σύμφωνα με τον Taleblu.
«Υπάρχει αγώνας για ανασυγκρότηση και βελτίωση. Για το Ισραήλ, αυτό σημαίνει αναχαιτιστές.
Για την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, μεσαίου βεληνεκούς βαλλιστικούς πυραύλους. Τα ασαφή μαθηματικά μεταξύ των δύο μπορεί να καθορίσουν πότε θα γίνει ο επόμενος γύρος σύγκρουσης».
«Ίσως χρειαστεί να εκκενώσουμε την Τεχεράνη»
Την ίδια ώρα, μετά από ένα «καυτό» γεωπολιτικό καλοκαίρι, κατά το οποίο το Ισραήλ και οι ΗΠΑ επιτέθηκαν σε πυρηνικές εγκαταστάσεις της Τεχεράνης και της Ισλαμικής Δημοκρατίας, το Ιράν αντιμετωπίζει πλέον μια ακόμη σοβαρή κρίση: την έλλειψη νερού για τον πληθυσμό των άνω των 90 εκατομμυρίων.
Οι βροχοπτώσεις βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με τις δεξαμενές να είναι σχεδόν άδειες, σε μια ήδη ξηρή περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Η κατάσταση έχει γίνει τόσο κρίσιμη που ο Πρόεδρος Masoud Pezeshkian προειδοποίησε ότι αν η ξηρασία συνεχιστεί για ακόμη έναν μήνα, το νερό της Τεχεράνη θα πρέπει να διανεμηθεί με δελτίο.
Ωστόσο, αυτό φαίνεται να συμβαίνει ήδη, καθώς δεν αναμένονται βροχές για τουλάχιστον δέκα ημέρες.
Διανομή με… δελτίο
Οι Ιρανοί καλούνται ήδη να περιορίσουν την κατανάλωση νερού και να χρησιμοποιούν μόνο ό,τι είναι απαραίτητο για τις πιο πιεστικές ανάγκες.
Τη Δευτέρα, 10 Νοεμβρίου 2025, ο Pezeshkian προέβη σε μια δήλωση που σόκαρε και χαρακτηρίζεται πρωτοφανής:
«Αν η διανομή με δελτίο δεν λειτουργήσει, ίσως χρειαστεί να εκκενώσουμε την Τεχεράνη».
Η ανησυχητική δήλωση προκάλεσε κύμα επικρίσεων στα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, ενώ ο πρώην δήμαρχος της Τεχεράνης, Gholamhossein Karbaschi, την χαρακτήρισε «αστείο» και τόνισε ότι «η εκκένωση της Τεχεράνης δεν έχει κανένα νόημα».
Ορισμένοι αναλυτές και αξιωματούχοι αναφέρουν μείωση βροχοπτώσεων άνω του 90% σε σχέση με πέρυσι. Όπως σημειώνει η NY Times, η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη:
Οι αρχές έχουν ήδη ξεκινήσει διανομή νερού στην πρωτεύουσα, ενώ ο Πρόεδρος προειδοποίησε ότι ίσως χρειαστεί εκκένωση.
Κρίση νερού
Η χώρα αντιμετωπίζει τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 60 ετών, με μεγάλους φράγματα σε κρίσιμα χαμηλά επίπεδα.
Οι αρχές νερού ανέφεραν αυτή την εβδομάδα ότι τα κύρια φράγματα που τροφοδοτούν την Τεχεράνη, από τα οποία εξαρτώνται πάνω από 10 εκατομμύρια άνθρωποι, βρίσκονται στο 5% της χωρητικότητάς τους.
Ο εκπρόσωπος της ιρανικής βιομηχανίας νερού, Isa Bozorgzadeh, δήλωσε ότι η πίεση νερού θα μειωθεί από τα μεσάνυχτα μέχρι το πρωί «για να περιοριστεί η αστική απώλεια νερού και να δοθεί χρόνος στις δεξαμενές της πόλης να ανανεωθούν».
Οι πολίτες έχουν φτάσει ακόμη και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το TikTok, για να δείξουν ότι οι βρύσες στα σπίτια τους δεν παράγουν νερό για ώρες.
Οι ιρανικές αρχές εξετάζουν ακόμη και ακραία μέτρα: το Υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε φέτος το φθινόπωρο την πρακτική της «cloud seeding», μιας τεχνικής τροποποίησης καιρού που διασκορπίζει σωματίδια, όπως το ιώδιο του αργύρου, σε σύννεφα για να ενθαρρύνει τις βροχοπτώσεις.
Ωστόσο, για να λειτουργήσει, τα σύννεφα πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 50% υγρασία, κάτι που σύμφωνα με ειδικούς δεν ισχύει αυτή τη στιγμή στο Ιράν.
Σύμφωνα με τη BBC, μια κρίσιμη δεξαμενή, το Latian Dam, μία από τις κύριες πηγές νερού της Τεχεράνη, τώρα περιέχει λιγότερο από 10% της χωρητικότητάς της. Το κοντινό Karaj Dam, που τροφοδοτεί νερό τόσο στην Τεχεράνη όσο και στην επαρχία Alborz, βρίσκεται σε παρόμοια κρίσιμη κατάσταση.
«Δεν έχω δει ποτέ αυτό το φράγμα τόσο άδειο όσο από τότε που γεννήθηκα», δήλωσε ένας κάτοικος στην κρατική τηλεόραση του Ιράν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών