Μια ήσυχη μέρα στην Ευρώπη μπορεί να μην υπάρχει πλέον το 2025.
Στους διαδρόμους των ευρωπαϊκών πρωτευουσών κυριαρχεί μια λέξη που κανείς δεν θέλει να ακούσει: Πόλεμος.
Όχι ένας συμβατικός πόλεμος, αλλά ένα παιχνίδι στρατηγικής και πυρηνικής αποτροπής, όπου κάθε λάθος μέτρο, κάθε καθυστέρηση και κάθε στρατηγικό κενό μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες. Όπως είχε πει η ιστορικός Barbara W. Tuchman για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο:
«Κανείς δεν ήθελε πόλεμο.
Ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος»...
Μήπως η Ευρώπη του 2025 βρίσκεται ξανά στην ίδια παγίδα;
Σε περίπτωση πυρηνικού πλήγματος όμως στην Ευρώπη, η Ουάσιγκτον θα βρισκόταν μπροστά στο θεμελιώδες ερώτημα:
Θα ρισκάρει πυρηνικό πόλεμο στο αμερικανικό έδαφος για να προστατεύσει το Λονδίνο ή το Παρίσι;
Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει
Πρόσφατες δηλώσεις ευρωπαίων ηγετών και αναλυτών περιγράφουν ένα περιβάλλον όπου οι στρατιωτικές προετοιμασίες γίνονται καθημερινότητα.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται ήδη σε στάδιο «οικονομίας πολέμου» με υποχρεωτική θητεία και στρατιωτικές ασκήσεις που περιλαμβάνουν προσομοιώσεις πυρηνικών πλήγματων.
Οι ημερομηνίες που επικαλούνται οι ηγεσίες διαφέρουν: το Βερολίνο μιλά για το 2026 ως το τελευταίο ειρηνικό καλοκαίρι, ενώ το Λονδίνο, το Παρίσι και η Βαρσοβία βλέπουν πιο μακρινά τα παράθυρα κινδύνου, στο 2028–2029.
Το ΝΑΤΟ, από τη μεριά του, αναφέρει τη Ρωσία ως «κύριο εχθρό», με στρατιωτικές ασκήσεις που φτάνουν βαθιά εντός του ρωσικού εδάφους.
Η Ευρώπη και η «ομπρέλα ασφαλείας» των ΗΠΑ
Η αβεβαιότητα εντείνεται από τις νέες στρατηγικές της Ουάσιγκτον.
Αναλυτές στην Ευρώπη επισημαίνουν ότι η νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ περιγράφει την Ευρώπη ως «περιοχή σε φθίνουσα δυναμική», ενώ οι ΗΠΑ επικεντρώνονται στον Ειρηνικό και στην Κίνα.
Η «ομπρέλα» της αμερικανικής αποτροπής δεν εγγυάται πλέον ότι θα καλύψει ένα πλήγμα κατά ευρωπαϊκών κρατών, με αποτέλεσμα οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να αισθάνονται ότι πρέπει να κινηθούν ανεξάρτητα.
Και τώρα οι ΗΠΑ ανοίγουν τα χαρτιά τους στο τραπέζι.
Ξεκάθαρο «Όχι» από ΗΠΑ...
Η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας είναι το πιο ανατριχιαστικό έγγραφο για τις Βρυξέλλες.
Η Ευρώπη αποκαλείται «πολιτισμός που σβήνεται», καταστρέφεται από τη μετανάστευση, την καταστροφή του πολιτισμού του Παλαιού Κόσμου και τα δημογραφικά στοιχεία.
Η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να πουλήσει την «ομπρέλα», αλλά δεν έχει καμία πρόθεση να σώσει την ΕΕ από μια πυρηνική πυρκαγιά.
Το σενάριο της «τακτικής μιας κεφαλής»
Σε αρκετές στρατηγικές μελέτες, αναλύεται το ενδεχόμενο μιας περιορισμένης χρήσης τακτικών πυρηνικών όπλων (TNW) ως «σήματος» ή μέτρου αποτροπής.
Τα στοιχεία είναι ανησυχητικά:
-
Η Ρωσία διαθέτει περίπου 5.900 πυρηνικές κεφαλές.
-
Η Ευρώπη χωρίς την άμεση συμμετοχή των ΗΠΑ διαθέτει μόλις 515, κυρίως στρατηγικές, όχι τακτικές, οι οποίες περιορίζουν την ευελιξία απόκρισης.
-
Το βάθος και η βιομηχανική υποδομή της Ρωσίας επιτρέπουν επιβίωση ακόμη και μετά από ένα πυρηνικό πλήγμα, ενώ η Ευρώπη είναι γεωγραφικά περιορισμένη και ευάλωτη.
Σε μια τέτοια υπόθεση, ένα ρωσικό τακτικό πλήγμα σε λιμάνι ή στρατηγικό κόμβο θα οδηγούσε Λονδίνο και Παρίσι σε ακραία διλήμματα: είτε αντίποινα με στρατηγικά όπλα, με κίνδυνο καταστροφής, είτε μη απάντηση, με πιθανή διάλυση της αποτροπής.
Το διπλό δίλημμα των ΗΠΑ
Σε περίπτωση πυρηνικού πλήγματος στην Ευρώπη, η Ουάσιγκτον θα έβλεπε μπροστά της το θεμελιώδες ερώτημα:
-
Πρέπει να ρισκάρει χιλιάδες ζωές Αμερικανών για να προστατεύσει ευρωπαϊκές πόλεις;
-
Ποιο είναι το κόστος της αποτυχίας στην παγκόσμια στρατηγική σκακιέρα;
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, παρά τις ερμηνείες, είναι δικαίωμα παροχής βοήθειας, όχι αυτόματη υποχρέωση αυτοκαταστροφής.
Οι στρατηγικές αναλύσεις που κυκλοφορούν σήμερα στην Ευρώπη δεν αποτελούν προφητείες αλλά εργαλεία εκτίμησης κινδύνου.
Υπογραμμίζουν τα κενά αποτροπής, τα στρατηγικά διλήμματα και τα λάθη που μπορεί να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτη κλιμάκωση.
Όπως έδειξε η ιστορία, η «αναπόφευκτη σύγκρουση» δεν είναι αποτέλεσμα απλής βούλησης, αλλά συνάρτηση αποφάσεων, παρανοήσεων και αλληλουχίας στρατηγικών επιλογών.
Οι επόμενες αποφάσεις θα καθορίσουν αν η Ευρώπη θα συνεχίσει να ζει υπό την απειλή ή αν θα αναπτύξει μηχανισμούς αποτροπής που βασίζονται στη στρατηγική ευφυΐα και όχι στον πανικό.
Αναγκαίες διευκρινίσεις
-
Αμοιβαία Εξασφαλισμένη Καταστροφή (MAD): δόγμα που αποτρέπει τον πυρηνικό πόλεμο μέσω της εγγυημένης καταστροφής και των δύο πλευρών.
-
Τακτικά Πυρηνικά Όπλα (TNW): χαμηλότερης ισχύος πυρηνικά μέσα για το πεδίο μάχης, σε αντίθεση με τα στρατηγικά όπλα μακράς εμβέλειας.
-
Σύστημα A‑235 (Nudol): ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής και αντιδιαστημικής άμυνας που προστατεύει τη Μόσχα και κρίσιμες βιομηχανικές περιοχές.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών