Η ΕΕ μπορεί να καλύψει μόνο τις βασικές ανάγκες της Ουκρανίας… τίποτα άλλο
Συμφωνώντας να παραχωρήσει δάνειο ύψους 90 δισ. ευρώ για τα έτη 2026-2027, οι ηγέτες της ΕΕ έθεσαν την κατεύθυνση για το μέλλον της στήριξης προς την Ουκρανία.
Στη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 18 Δεκεμβρίου, δεν τέθηκε μόνο το ζήτημα της δυνατότητας του Κιέβου να συνεχίσει να αμύνεται απέναντι στην επιθετικότητα της Ρωσίας, αλλά και η αξιοπιστία της ΕΕ ως παίκτης στην ασφάλεια της Ευρώπης στο μέλλον.
Η κρίσιμη απόφαση για τους ηγέτες της ΕΕ αφορούσε το αν και πώς θα παρέχουν οικονομική στήριξη στην Ουκρανία τα επόμενα δύο χρόνια.
Οι Ευρωπαίοι έχουν παράσχει μια ζωτική συνεχιζόμενη ροή χρηματοδότησης στο Κίεβο κατά τη διάρκεια σχεδόν τεσσάρων ετών πολέμου, αλλά δυσκολεύονται να καλύψουν πλήρως το κενό που έχει δημιουργηθεί από την απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης μετά την επιστροφή του Donald Trump στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο του 2025.
Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός των 136 δισεκατομμυρίων ευρώ που χρειάζεται η Ουκρανία για το 2026 και το 2027 παραμένει σχετικά σταθερός, ανεξαρτήτως αν κάποια ειρηνευτική πρωτοβουλία ευοδωθεί.
Ένα μεγάλο μέρος του, 52 δισεκατομμύρια ευρώ το 2026 και 33 δισεκατομμύρια ευρώ το 2027, προορίζεται για στρατιωτική υποστήριξη.
Μόνο για τις βασικές ανάγκες
Το δάνειο ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ που συμφωνήθηκε στην ΕΕ, «στηριγμένο σε δανεισμό της ΕΕ από τις αγορές κεφαλαίων, με εγγύηση τον προϋπολογισμό της ΕΕ», καλύπτει τουλάχιστον τις βασικές στρατιωτικές ανάγκες της Ουκρανίας.
Το δάνειο αυτό είτε θα συμβάλει στην εν εξελίξει πολεμική προσπάθεια, είτε θα βοηθήσει στη δημιουργία μιας επαρκώς ισχυρής και αξιόπιστης αμυντικής δύναμης, ώστε να αποτρέψει οποιαδήποτε μελλοντική επιθετικότητα από τη Ρωσία.
Η Βρυξέλλες είναι πλέον ο πιο σημαντικός χρηματοοικονομικός εταίρος της Ουκρανίας με οποιοδήποτε μέτρο.
Για να χρηματοδοτήσει τη στήριξη που η ΕΕ επιθυμεί να προσφέρει στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέπτυξε δύο προτάσεις.
Η πιο ευρέως υποστηριγμένη — και τελικά απορριφθείσα — πρόταση ήταν η χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που κατέχει η Euroclear, η βελγική χρηματιστηριακή εταιρεία, ως εγγύηση για ένα δάνειο που θα χρηματοδοτούσε την άμυνα και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.
Εξαιτίας της βελγικής αντίστασης λόγω ανεπαρκών προστασιών απέναντι στην πιθανή ρωσική αντεπίθεση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προτείνει επίσης κοινοτικό δανεισμό για τη χρηματοδότηση της στήριξης προς το Κίεβο.
Παρά την αντίσταση μιας ομάδας κρατών-μελών της ΕΕ, αυτή ήταν η μόνη λύση που συμφωνήθηκε στο τέλος.
Δεν υπάρχει ενότητα…
Η συμφωνία για το δάνειο προς την Ουκρανία, που χρηματοδοτείται από τον δανεισμό της ΕΕ, επιτυγχάνει τον κύριο στόχο της εξασφάλισης τουλάχιστον ενός μικρού βαθμού δημοσιονομικής σταθερότητας για το Κίεβο.
Ωστόσο, ήρθε με το τίμημα της ενότητας της ΕΕ.
Για τη Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία, χώρες που κυβερνώνται από έντονα ευρωσκεπτικιστικά και φιλορωσικά κόμματα, έπρεπε να προβλεφθεί «ρήτρα εξόδου».
Η ειρωνεία είναι ότι με την αντίθεσή τους στη στήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία, εκθέτουν τους Ουκρανούς σε μια μοίρα παρόμοια με αυτή που υπέστησαν οι ίδιοι, όταν η Σοβιετική Ένωση καταπίεσε τα κινήματα υπέρ της δημοκρατίας στην Ουγγαρία το 1956 και αργότερα στην Τσεχοσλοβακία το 1968.
Μέχρι τώρα, η ΕΕ κατάφερε να διατηρήσει ένα σχετικά ενωμένο μέτωπο όσον αφορά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία, και την ενίσχυση της δικής της άμυνας και βιομηχανικής βάσης άμυνας.
Ωστόσο, η άνοδος του Trump και η επιστροφή του στον Λευκό Οίκο έχουν μετατοπίσει τη στάση των ΗΠΑ σε έναν πιο φιλορωσικό και περισσότερο «Αμερική πρώτα» προσανατολισμό σε σχέση με οποιαδήποτε προηγούμενη αμερικανική κυβέρνηση.
Η πίεση προς το Κίεβο και τις Βρυξέλλες αυξήθηκε σημαντικά τις τελευταίες εβδομάδες. Πρώτα υπήρξε το ειρηνευτικό σχέδιο των 28 σημείων, το οποίο, παρά το γεγονός ότι ήταν μια αμερικανική πρόταση, διαβάζεται σαν έγκριση από το Κρεμλίνο.
Στη συνέχεια, η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, η οποία έδωσε πολύ περισσότερο χώρο στις επικρίσεις προς την Ευρώπη παρά στη καταδίκη της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το αδιέξοδο της Ευρώπης
Η ΕΕ, συνεπώς, βρίσκεται σε έναν δύσκολο σταυροδρόμι, ανάμεσα στην αμερικανική αβεβαιότητα και τις ρωσικές απειλές, με το μέλλον της να εξαρτάται από τη διατήρηση της ενότητάς της και την ικανότητά της να επιλύει διαφωνίες, όπως αυτή γύρω από την εμπορική συμφωνία με τη Νοτιοαμερικανική ομάδα Mercosur.
Η καθυστέρηση στη συμφωνία αυτή δεν ανατρέπει το εμπόριο, αλλά πλήττει σοβαρά την ικανότητα της ΕΕ να ηγηθεί ενός διεθνούς πολυμερούς εμπορικού συστήματος, βασισμένου σε κανόνες που προτεραιοποιούν το αμοιβαίο όφελος, ως εναλλακτική στις ασταθείς και ποινικές εμπορικές πρακτικές της κυβέρνησης Trump.
Αυτές οι διαιρέσεις συνεχίζουν να περιορίζουν την ικανότητα της ΕΕ να αναλάβει έναν αποφασιστικό διεθνή ρόλο, καθώς η σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στους σημαντικούς παίκτες στην παγκόσμια σκηνή καθιστά δύσκολη τη διαμόρφωση ενός ενιαίου και ισχυρού ηγετικού λόγου.
www.bankingnews.gr
Στη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 18 Δεκεμβρίου, δεν τέθηκε μόνο το ζήτημα της δυνατότητας του Κιέβου να συνεχίσει να αμύνεται απέναντι στην επιθετικότητα της Ρωσίας, αλλά και η αξιοπιστία της ΕΕ ως παίκτης στην ασφάλεια της Ευρώπης στο μέλλον.
Η κρίσιμη απόφαση για τους ηγέτες της ΕΕ αφορούσε το αν και πώς θα παρέχουν οικονομική στήριξη στην Ουκρανία τα επόμενα δύο χρόνια.
Οι Ευρωπαίοι έχουν παράσχει μια ζωτική συνεχιζόμενη ροή χρηματοδότησης στο Κίεβο κατά τη διάρκεια σχεδόν τεσσάρων ετών πολέμου, αλλά δυσκολεύονται να καλύψουν πλήρως το κενό που έχει δημιουργηθεί από την απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης μετά την επιστροφή του Donald Trump στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο του 2025.
Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός των 136 δισεκατομμυρίων ευρώ που χρειάζεται η Ουκρανία για το 2026 και το 2027 παραμένει σχετικά σταθερός, ανεξαρτήτως αν κάποια ειρηνευτική πρωτοβουλία ευοδωθεί.
Ένα μεγάλο μέρος του, 52 δισεκατομμύρια ευρώ το 2026 και 33 δισεκατομμύρια ευρώ το 2027, προορίζεται για στρατιωτική υποστήριξη.
Μόνο για τις βασικές ανάγκες
Το δάνειο ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ που συμφωνήθηκε στην ΕΕ, «στηριγμένο σε δανεισμό της ΕΕ από τις αγορές κεφαλαίων, με εγγύηση τον προϋπολογισμό της ΕΕ», καλύπτει τουλάχιστον τις βασικές στρατιωτικές ανάγκες της Ουκρανίας.
Το δάνειο αυτό είτε θα συμβάλει στην εν εξελίξει πολεμική προσπάθεια, είτε θα βοηθήσει στη δημιουργία μιας επαρκώς ισχυρής και αξιόπιστης αμυντικής δύναμης, ώστε να αποτρέψει οποιαδήποτε μελλοντική επιθετικότητα από τη Ρωσία.
Η Βρυξέλλες είναι πλέον ο πιο σημαντικός χρηματοοικονομικός εταίρος της Ουκρανίας με οποιοδήποτε μέτρο.
Για να χρηματοδοτήσει τη στήριξη που η ΕΕ επιθυμεί να προσφέρει στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέπτυξε δύο προτάσεις.
Η πιο ευρέως υποστηριγμένη — και τελικά απορριφθείσα — πρόταση ήταν η χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που κατέχει η Euroclear, η βελγική χρηματιστηριακή εταιρεία, ως εγγύηση για ένα δάνειο που θα χρηματοδοτούσε την άμυνα και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.
Εξαιτίας της βελγικής αντίστασης λόγω ανεπαρκών προστασιών απέναντι στην πιθανή ρωσική αντεπίθεση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προτείνει επίσης κοινοτικό δανεισμό για τη χρηματοδότηση της στήριξης προς το Κίεβο.
Παρά την αντίσταση μιας ομάδας κρατών-μελών της ΕΕ, αυτή ήταν η μόνη λύση που συμφωνήθηκε στο τέλος.
Δεν υπάρχει ενότητα…
Η συμφωνία για το δάνειο προς την Ουκρανία, που χρηματοδοτείται από τον δανεισμό της ΕΕ, επιτυγχάνει τον κύριο στόχο της εξασφάλισης τουλάχιστον ενός μικρού βαθμού δημοσιονομικής σταθερότητας για το Κίεβο.
Ωστόσο, ήρθε με το τίμημα της ενότητας της ΕΕ.
Για τη Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία, χώρες που κυβερνώνται από έντονα ευρωσκεπτικιστικά και φιλορωσικά κόμματα, έπρεπε να προβλεφθεί «ρήτρα εξόδου».
Η ειρωνεία είναι ότι με την αντίθεσή τους στη στήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία, εκθέτουν τους Ουκρανούς σε μια μοίρα παρόμοια με αυτή που υπέστησαν οι ίδιοι, όταν η Σοβιετική Ένωση καταπίεσε τα κινήματα υπέρ της δημοκρατίας στην Ουγγαρία το 1956 και αργότερα στην Τσεχοσλοβακία το 1968.
Μέχρι τώρα, η ΕΕ κατάφερε να διατηρήσει ένα σχετικά ενωμένο μέτωπο όσον αφορά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία, και την ενίσχυση της δικής της άμυνας και βιομηχανικής βάσης άμυνας.
Ωστόσο, η άνοδος του Trump και η επιστροφή του στον Λευκό Οίκο έχουν μετατοπίσει τη στάση των ΗΠΑ σε έναν πιο φιλορωσικό και περισσότερο «Αμερική πρώτα» προσανατολισμό σε σχέση με οποιαδήποτε προηγούμενη αμερικανική κυβέρνηση.
Η πίεση προς το Κίεβο και τις Βρυξέλλες αυξήθηκε σημαντικά τις τελευταίες εβδομάδες. Πρώτα υπήρξε το ειρηνευτικό σχέδιο των 28 σημείων, το οποίο, παρά το γεγονός ότι ήταν μια αμερικανική πρόταση, διαβάζεται σαν έγκριση από το Κρεμλίνο.
Στη συνέχεια, η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, η οποία έδωσε πολύ περισσότερο χώρο στις επικρίσεις προς την Ευρώπη παρά στη καταδίκη της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το αδιέξοδο της Ευρώπης
Η ΕΕ, συνεπώς, βρίσκεται σε έναν δύσκολο σταυροδρόμι, ανάμεσα στην αμερικανική αβεβαιότητα και τις ρωσικές απειλές, με το μέλλον της να εξαρτάται από τη διατήρηση της ενότητάς της και την ικανότητά της να επιλύει διαφωνίες, όπως αυτή γύρω από την εμπορική συμφωνία με τη Νοτιοαμερικανική ομάδα Mercosur.
Η καθυστέρηση στη συμφωνία αυτή δεν ανατρέπει το εμπόριο, αλλά πλήττει σοβαρά την ικανότητα της ΕΕ να ηγηθεί ενός διεθνούς πολυμερούς εμπορικού συστήματος, βασισμένου σε κανόνες που προτεραιοποιούν το αμοιβαίο όφελος, ως εναλλακτική στις ασταθείς και ποινικές εμπορικές πρακτικές της κυβέρνησης Trump.
Αυτές οι διαιρέσεις συνεχίζουν να περιορίζουν την ικανότητα της ΕΕ να αναλάβει έναν αποφασιστικό διεθνή ρόλο, καθώς η σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στους σημαντικούς παίκτες στην παγκόσμια σκηνή καθιστά δύσκολη τη διαμόρφωση ενός ενιαίου και ισχυρού ηγετικού λόγου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών