Οι μεγάλες προσδοκίες της Ευρώπης για ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία προσκρούουν στις αδυναμίες δύο βασικών προμηθευτών της στη Βόρεια Αφρική: της Αλγερίας και της Λιβύης. Η αποτυχία των δύο χωρών να αυξήσουν την παραγωγή φυσικού αερίου, λόγω ελλιπών επενδύσεων και χρόνιας πολιτικής αστάθειας, προκαλεί ανησυχία για την ενεργειακή επάρκεια της ΕΕ. Σύμφωνα με αναλυτές που μίλησαν στο Montel, οι επιπτώσεις ήδη γίνονται αισθητές στην αγορά, την ώρα που οι ροές από τη Ρωσία παραμένουν περιορισμένες.
Επενδυτικό έλλειμμα και φθίνουσα παραγωγή
Η Αλγερία, τέταρτος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, παραμένει κομβική για την Ιταλία, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον αγωγό TransMed. Ωστόσο, η χώρα δεν κατάφερε να διατηρήσει ή να αυξήσει τις εξαγωγές της. Το 2023, οι αποστολές φυσικού αερίου μειώθηκαν στα 48,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα από 52 δισ. το 2022, ενώ οι ροές προς την Ιταλία υποχώρησαν κατά 9%.
«Η φθίνουσα παραγωγική ικανότητα της Αλγερίας είναι το κύριο πρόβλημα, και οφείλεται στην έλλειψη επενδύσεων την τελευταία δεκαετία», εξηγεί ο Ντάβιντε Ταμπαρέλι, πρόεδρος της ιταλικής Nomisma Energia. Οι εξαγγελίες της ΕΕ για μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου, σε συνδυασμό με ασταθές θεσμικό πλαίσιο και πολιτική ανασφάλεια, πάγωσαν νέα έργα.
Οι αθετημένες υποσχέσεις της Αλγερίας
Το 2022, ο τότε πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, εξασφάλισε συμφωνία με την Αλγερία για αύξηση των εξαγωγών της προς την Ευρώπη. Η συμφωνία έδινε ελπίδα για μερική αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου. Ωστόσο, το θετικό κλίμα δεν μεταφράστηκε σε πράξη. Αναλυτές υπογραμμίζουν ότι η εγχώρια κατανάλωση της Αλγερίας αυξάνεται λόγω δημογραφικής και οικονομικής πίεσης, περιορίζοντας τα περιθώρια για εξαγωγές.
Ο Κάρλο Στανιάρο, του ινστιτούτου Bruno Leoni, σημειώνει ότι «το δυναμικό της Αλγερίας είναι υποσχόμενο, αλλά χρειάζονται ρεαλιστικά βήματα στην ενεργειακή της στρατηγική». Παράλληλα, ο Αλμπέρτο Ρίτσι του ECFR επισημαίνει πως η πληθυσμιακή έκρηξη, οι κανονισμοί της ΕΕ για τις εκπομπές μεθανίου και οι αυστηροί περιορισμοί στην ιδιοκτησία έργων αποτελούν σημαντικά εμπόδια.
Η Λιβύη βυθισμένη στην αβεβαιότητα
Ακόμη πιο επισφαλής είναι η κατάσταση στη Λιβύη, η οποία καλύπτει μόλις το 4% των αναγκών της Ιταλίας μέσω του αγωγού Greenstream. Παρότι η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της χώρας σχεδιάζει δραστική αύξηση της παραγωγής στα 41,3 δισ. κυβικά μέτρα έως το 2030, οι αναλυτές παραμένουν σκεπτικοί.
Η φθίνουσα απόδοση των κοιτασμάτων και η δραματική πολιτική κατάσταση υπονομεύουν κάθε σχέδιο ανάπτυξης. «Μέχρι να υπάρξει ουσιαστική εξομάλυνση της πολιτικής σκηνής, δεν διαφαίνονται περιθώρια σοβαρής προόδου», σημειώνει ο ανεξάρτητος αναλυτής Σέρτζιο Τζιράλντο. Παρόμοια άποψη διατυπώνει και ο Αλμπέρτο Στουφλέσερ, ειδικός ενέργειας στο Μιλάνο, επισημαίνοντας ότι ο Greenstream λειτουργεί ήδη με περιορισμένη δυναμικότητα.
Επιστροφή στο LNG
Οι απογοητεύσεις από Αλγερία και Λιβύη ενδέχεται να αναγκάσουν την Ευρώπη να ενισχύσει περαιτέρω τις εισαγωγές αμερικανικού LNG, παρά το υψηλό του κόστος. Μια τέτοια εξέλιξη θα φέρει νέα μεταβλητότητα στις τιμές και θα θέσει εμπόδια στην προσπάθεια της ΕΕ για ενεργειακή σταθερότητα και προσιτές τιμές για τους καταναλωτές.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών