
Προς νέα μείωση επιτοκίων -την τρίτη για το 2025- οδεύει η ΕΚΤ, καθώς οι εμπορικές εντάσεις και η αβεβαιότητα απειλούν την οικονομική ανάπτυξη της ευρωζώνης. Ειδικότερα, οι αγορές αναμένουν μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης (0,25%), ενώ δίνουν 6% πιθανότητα μεγαλύτερης μείωσης κατά 50 μονάδες βάσης (0,50%). Μια μείωση κατά 25 μονάδες βάσης θα οδηγούσε το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ στο 2,25% - από το υψηλό του 4% προς τα μέσα του 2023.
Η σειρά των σχετικά γρήγορων μειώσεων των επιτοκίων σημειώθηκε καθώς ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη βρισκόταν σταθερά κάτω από το 3%, ενώ πρόσφατα πλησίασε τον στόχο της ΕΚΤ για 2%. Εν τω μεταξύ, η περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη ήταν υποτονική. Όταν η κεντρική τράπεζα μείωσε για τελευταία φορά τα επιτόκια τον Μάρτιο, τροποποίηση τη διαπίστωση της σχετικά με τη νομισματική πολιτική, η οποία, όπως είπε, «γίνεται σημαντικά λιγότερο περιοριστική». Τον Ιανουάριο, η ΕΚΤ εξακολουθούσε να χαρακτηρίζει τη νομισματική πολιτική ως «περιοριστική».
Η αλλαγή στη ρητορική ερμηνεύτηκε από ορισμένους οικονομολόγους ως μήνυμα ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής γίνονται πιο προσεκτικοί στο να μειώσουν περαιτέρω τα επιτόκια, εγείροντας ερωτήματα για το αν θα μπορούσε να υπάρξει μια παύση στον κύκλο νομισματικής χαλάρωσης. Όμως, οι εξελίξεις στο διεθνές εμπόριο και οι δασμοί των τελευταίων εβδομάδων έχουν κάπως μεταβάλει αυτή την οπτική.
Φόβοι για επιβράδυνση της ανάπτυξης λόγω δασμών
«Μετά τη συνεδρίαση του Μαρτίου, η ΕΚΤ φαινόταν έτοιμη να κάνει μια παύση στην επόμενη συνεδρίαση. Με τα επιτόκια να βρίσκονται στο ανώτερο άκρο του εύρους των εκτιμήσεων για τα ουδέτερα επιτόκια, ένα διάλειμμα φαινόταν κατάλληλο», ανέφερε ο Carsten Brzeski από την ING. «Ιδίως καθώς η "ευρωφορία" μετά τη δημοσιονομική στροφή της Γερμανίας και τις ισχυρές ευρωπαϊκές προθέσεις για αυξημένες δαπάνες σε τομείς όπως η ασφάλεια και η άμυνα είχαν σαφώς βελτιώσει τις προοπτικές ανάπτυξης της ευρωζώνης. Ωστόσο, από την "Ημέρα της Απελευθέρωσης" και μετά, η παύση δεν είναι πλέον επιλογή», συνέχισε, υπονοώντας ότι οι παγκόσμιες πολιτικές περί δασμών έχουν αναζωπυρώσει τις ανησυχίες για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη. Έτσι, «η ΕΚΤ αναγκάζεται να μειώσει τα επιτόκια», εκτίμησε ο Brzeski. Πολλά από τα ανακοινωθέντα σχέδια επιβολής δασμών από τις ΗΠΑ, μαζί με αντίμετρα που παρουσίασαν οι εμπορικοί εταίροι της Ουάσινγκτον, έχουν τεθεί σε αναμονή ή έχουν μετριαστεί -τουλάχιστον προσωρινά- από τότε που επιβλήθηκαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα από τον Αμερικανό πρόεδρο, Donald Trump. Όμως οι προοπτικές για το εμπόριο, τους δασμούς και τις πιθανές μακροοικονομικές επιπτώσεις παραμένουν ασαφείς, όπως σημείωσε ο Ryan Djajasaputra, οικονομολόγος της Investec, σε ενημερωτικό του σημείωμα. «Η αβεβαιότητα παραμένει υψηλή και δεν υπάρχει ακόμη καμία εγγύηση ότι μεμονωμένες χώρες ή η ΕΕ θα καταφέρουν να συνάψουν συμφωνίες με τις ΗΠΑ. Ούτε υπάρχει βεβαιότητα ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα αλλάξει εκ νέου πολιτική στο μέλλον – αυτή είναι η φύση του σημερινού περιβάλλοντος», ανέφερε, υποδηλώνοντας ότι αυτό ενισχύει το επιχείρημα υπέρ μιας μείωσης επιτοκίων.
Περιοριστικά επιτόκια;
Αφού ήδη μετρίασε τη διατύπωσή της τον Μάρτιο σχετικά με το πόσο περιοριστικά παραμένουν τα επιτόκια, η ΕΚΤ ενδέχεται να προβεί και πάλι σε αλλαγές την Πέμπτη.
Ο Carsten Brzeski της ING δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα «θα πρέπει να αλλάξει την επικοινωνιακή της γραμμή», υποδεικνύοντας ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να επισημάνει πως ένα χαμηλότερο επιτόκιο καταθέσεων στο 2,25% «θα βρισκόταν πλέον εντός του εύρους των ουδέτερων επιτοκίων», σε περίπτωση που προχωρήσει σε νέα μείωση.
Το ζήτημα του πού ακριβώς βρίσκεται το λεγόμενο ουδέτερο επιτόκιο για την ΕΚΤ αποτελεί αντικείμενο έντονης συζήτησης εδώ και μήνες, τόσο μεταξύ υπευθύνων χάραξης πολιτικής όσο και αναλυτών και οικονομολόγων. Στο επίπεδο του ουδέτερου επιτοκίου, τα επιτόκια ούτε ενισχύουν ούτε περιορίζουν την οικονομία και μπορούν να διατηρηθούν σταθερά.
Η ΕΚΤ εκτιμά ότι το ουδέτερο επιτόκιό της κυμαίνεται μεταξύ 1,75% και 2,25%.
Οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί σχετικά με ενδεχόμενες αλλαγές στη διατύπωση, δηλώνοντας ότι πιστεύουν πως η «γλώσσα» της ΕΚΤ θα παραμείνει αμετάβλητη σήμερα (17/4/2025). «Σε συνδυασμό με την άποψη ότι ο πληθωρισμός επιστρέφει στον στόχο, αυτό υποδηλώνει μια έμμεση “ήπια” στάση», ανέφεραν.
Το outlook των επιτοκίων «θολώνει» λόγω της πολιτικής των ΗΠΑ
Βλέποντας πέρα από την απόφαση της ΕΚΤ, οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank υποστήριξαν ότι η πορεία των επιτοκίων στο μέλλον αναμένεται να είναι «ανοιχτή».
Δεν προβλέπουν αλλαγή στη διατύπωση της ΕΚΤ σχετικά με τις προοπτικές των επιτοκίων, καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν έχουν προδεσμευτεί σε μια συγκεκριμένη πορεία και ότι θα λαμβάνουν αποφάσεις σε κάθε συνεδρίαση βάσει των δεδομένων.
«Αυτή η διατύπωση που αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά επιτρέπει στη νομισματική στάση είτε να παραμείνει περιοριστική, είτε να κινηθεί προς το ουδέτερο, είτε να γίνει επεκτατική, ανάλογα με τα στοιχεία», ανέφεραν, προσθέτοντας ότι τεχνικά αυτό σημαίνει πως είναι πιθανό η ΕΚΤ να κάνει παύση στις μειώσεις επιτοκίων τον Ιούνιο.
Παρόλα αυτά, οι προβλέψεις των οικονομολόγων εξακολουθούν να περιλαμβάνουν περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων.
Σε μεγάλο βαθμό, η μελλοντική πορεία της πολιτικής θα εξαρτηθεί από τις ΗΠΑ και τις εξελίξεις στο διεθνές εμπόριο, σημείωσε ο Ryan Djajasaputra της Investec. «Πέρα από τη συνεδρίαση του Απριλίου, οι προοπτικές για τα επιτόκια της ΕΚΤ είναι θολές και εξαρτώνται από τις αποφάσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ», δήλωσε, προσθέτοντας ότι αναμένει περαιτέρω μείωση επιτοκίων αργότερα μέσα στη χρονιά — αν και το πότε ακριβώς θα γίνει αυτό θα εξαρτηθεί από τα επόμενα οικονομικά στοιχεία και άλλες εξελίξεις στην οικονομία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών