Το πολύτιμο μέταλλο ως αποθεματικό χωρίς να αποτελεί υποχρέωση κανενός, δεν εξαρτάται από κυβερνήσεις, επιτόκια, πολιτικές ή χρεοκοπίες - Η παραγωγή του αυξάνεται ελάχιστα κάθε χρόνο και μακροπρόθεσμα δεν χάνει την πραγματική του αξία
Καθώς η τιμή του χρυσού εκπεφρασμένη σε δολάρια να έχει πολλαπλασιαστεί κατά 2,6 φορές από τον Οκτώβριο του 2022 (μέχρι τις 20 Οκτωβρίου 2025) και αυξάνεται εκθετικά έχουν ανακύψει σημαντικές ανησυχίες ότι κάτι πάει σοβαρά στραβά εν γένει με το δολάριο και συνολικά με το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα: Είναι η εκτόξευση της τιμής του χρυσού - ενός... αρχαίου περιουσιακού στοιχείου που άρχισε να χρησιμοποιείται με τη μορφή χρήματος από το 3.000 π.Χ. στη Μεσοποταμία και ως νόμισμα από το 600 – 550 π.Χ. - ένδειξη ευρύτερης νομισματικής αστάθειας ή απλώς ένα παροδικό φαινόμενο χωρίς ιδιαίτερη σημασία;
Τιμή spot χρυσού ανά ουγγιά Troy, τελευταία πέντε χρόνια και τρέχουσα διακύμανση
Οι κεντρικοί τραπεζίτες δέχονται πλέον άβολες ερωτήσεις για το θέμα αυτό και δίνουν πολύ διαφορετικές απαντήσεις.
Στις 14 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια συνεδρίου, ο Πρόεδρος της Federal Reserve, Jerome Powell, απάντησε σε σχετικό ερώτημα ως εξής:
Η θέση του Jerome Powell
Emily Kolinski Morris: Χρησιμοποιήσατε τον όρο «προτυπο της χρυσού» . Δεν το εννοούσατε με τον τρόπο που θα το χρησιμοποιήσω εγώ τώρα, αλλά υπάρχει μια ερώτηση από το κοινό που συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον. Ένας από τους προκατόχους σας, ο Alan Greenspan, θεωρούσε την τιμή του χρυσού ως δείκτη κινδύνου πληθωρισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, πώς βλέπετε το ράλι του χρυσού; Κι αν θέλετε, σχολιάστε και το Bitcoin.
Jerome Powell: Δεν θα σχολιάσω καμία συγκεκριμένη τιμή περιουσιακού στοιχείου, συμπεριλαμβανομένης κι αυτής.
Πιστεύουμε ότι ο πληθωρισμός καθοδηγείται από θεμελιώδεις παράγοντες προσφοράς και ζήτησης.
Δεν είναι κάτι που εξετάζουμε ενεργά.
Ο Powell υποστηρίζει ότι η Federal Open Market Committee (FOMC), η επιτροπή ανοικτών αγορών, η οποία προσπαθεί να ρυθμίσει την ποσότητα των δολαρίων σε κυκλοφορία, δεν δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην τιμή του χρυσού.
Κατά την άποψή του, ο χρυσός είναι απλώς ένα ακόμη εμπόρευμα μέσα σε ένα τεράστιο σύνολο τιμών που επηρεάζουν τις αποφάσεις της Fed, χωρίς να επηρεάζει ουσιαστικά τη ζήτηση ή την προσφορά δολαρίων.
Η εντελώς διαφορετική απάντηση της Christine Lagarde
Κατά τη συνέντευξή της στην εκπομπή Face the Nation του CBS στις 19 Οκτωβρίου, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Christine Lagarde, έδωσε μια εντελώς διαφορετική απάντηση:
Margaret Brennan: Έχετε δηλώσει πρόσφατα ότι οι επενδυτές αρχίζουν να αμφισβητούν αν το δολάριο εξακολουθεί να αξίζει το καθεστώς του ως το απόλυτο «ασφαλές καταφύγιο».
Θεωρείτε πως η άνοδος των κρυπτονομισμάτων αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή ή γιατί ανησυχείτε;
Christine Lagarde: Βλέπω σημάδια ότι η ελκυστικότητα του δολαρίου διαβρώνεται ελαφρώς.
Το μέλλον θα δείξει αν αυτή η διάβρωση θα ενισχυθεί.
Όταν κοιτάζουμε την άνοδο των cryptos, αλλά κυρίως την τιμή του χρυσού—ο χρυσός είναι παραδοσιακά ο απόλυτος προορισμός των επενδυτών για να αναζητήσουν ένα «ασφαλές καταφύγιο».
Η τιμή του έχει αυξηθεί πάνω από 50% από την αρχή του έτους.
Margaret Brennan: Άρα ο κόσμος ανησυχεί;
Christine Lagarde: Αυτό είναι ξεκάθαρο σημάδι ότι διαβρώνεται η εμπιστοσύνη στο δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Επιπλέον, βλέπουμε να κατευθύνονται κεφαλαιακές ροές εκτός ΗΠΑ προς άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης.
Για να εμπιστεύεται κάποιος ένα νόμισμα χρειάζονται κάποια πράγματα: γεωπολιτική αξιοπιστία, κράτος δικαίου, ισχυροί θεσμοί και μια επαρκώς ισχυρή στρατιωτική δύναμη. Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υπερέχουν σε 1 ή 2 από αυτά, όμως οι θέσεις αυτές διαβρώνονται με τον χρόνο—αργά στην αρχή, και ξαφνικά στη συνέχεια. Βλέπουμε σημάδια αυτού του φαινομένου.
Η Lagarde συμφωνεί ότι τα κρυπτονομίσματα δεν αποτελούν τον κύριο παράγοντα, αλλά ο χρυσός είναι κάτι εντελώς διαφορετικό: είναι το απόλυτο ασφαλές καταφύγιο, και η άνοδος της τιμής του αποτελεί ένδειξη ότι η εμπιστοσύνη στο δολάριο φθίνει.
Ο χρυσός στα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα
Στην πράξη, ο χρυσός παραμένει κρίσιμο στοιχείο των επίσημων αποθεμάτων που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις για να στηρίζουν την αγοραστική ισχύ των νομισμάτων τους.
Μάλιστα, τα συνολικά επίσημα αποθέματα χρυσού ξεπερνούν πλέον για πρώτη φορά από το 1996 τα αποθέματα σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα (US Treasuries).
Η Lagarde, τουλάχιστον με βάση τα επίσημα στοιχεία, φαίνεται να έχει δίκιο ότι η εμπιστοσύνη στο δολάριο εξασθενεί υπέρ του χρυσού.
Η οικονομική θεωρία στο πλευρό της Lagarde
Η οικονομική θεωρία αλλά και η ιστορική εμπειρία φαίνεται να υποστηρίζουν περισσότερο τη Lagarde παρά τον Powell.
Στο κεφάλαιο 11 του βιβλίου του Man, Economy, and State, ο Murray Rothbard εξηγεί ότι παρότι ένα κράτος μπορεί να επιβάλλει στο εσωτερικό τη χρήση του νομίσματός του, δεν μπορεί να αποτρέψει τους πολίτες του από το να διακρατούν άλλα εξαιρετικά εμπορεύσιμα αγαθά ως υποκατάστατα μελλοντικής αγοραστικής δύναμης—ούτε μπορεί να επιβάλει σε ξένους να χρησιμοποιούν το νόμισμά του στις διεθνείς συναλλαγές.
Η προβλεπόμενη μελλοντική αγοραστική δύναμη ενός νομίσματος είναι κρίσιμη, γιατί η χρησιμότητα του χρήματος εξαρτάται από την προσδοκία ότι μπορεί να ανταλλαχθεί στο μέλλον με επαρκή ποσότητα αγαθών.
Για το δολάριο, η χρήση βραχυπρόθεσμων Treasury bills (έντοκα γραμμάτια) «οιονεί χρήματος» έχει μέχρι σήμερα διευκολύνει τη διεθνή αποδοχή του.
Οι τόκοι αντισταθμίζουν την πτώση της αγοραστικής δύναμης του δολαρίου.
Όμως η εμπιστοσύνη απαιτεί:
• σταθερότητα στην πληρωμή τόκων,
• ανοιχτές αγορές ώστε οι ξένοι να μπορούν να κερδίζουν δολάρια μέσω εξαγωγών,
• συνέπεια στην τήρηση υποχρεώσεων.
Αν αυτά διαταραχθούν, οι ξένοι αναγκάζονται να αναζητήσουν άλλο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο.
Γιατί ο χρυσός είναι πάντα η τελική λύση
Ο χρυσός λειτουργεί ως αποθεματικό χωρίς να αποτελεί υποχρέωση κανενός.
Δεν εξαρτάται από κυβερνήσεις, επιτόκια, πολιτικές ή χρεοκοπίες. Η παραγωγή του αυξάνεται ελάχιστα κάθε χρόνο και μακροπρόθεσμα δεν χάνει την πραγματική του αξία.
Σε αντίθεση:
• τα fiat νομίσματα υποτιμώνται,
• τα κρατικά ομόλογα φέρουν ρίσκο αποπληρωμής,
• τα κρυπτονομίσματα έχουν τεχνολογικούς και θεσμικούς περιορισμούς.
Το μήνυμα που στέλνει η τιμή του χρυσού
Η υπεροχή του χρυσού ως «απόλυτης αποθήκης αξίας» δεν αποτελεί αξίωμα της θεωρίας αλλά συμπέρασμα επιχειρηματικής κρίσης και ιστορικής εμπειρίας.
Παρ’ όλα αυτά, τα εμπειρικά δεδομένα αφορούν σαφώς την άποψη της Lagarde: όταν το διεθνές σύστημα χρειάζεται ένα αποθεματικό που να μην απαιτεί εμπιστοσύνη, στρέφεται στον χρυσό.
Η εκτόξευση της τιμής του χρυσού ίσως σηματοδοτεί ότι ο κόσμος ήδη στρέφεται προς αυτόν.
www.bankingnews.gr
Τιμή spot χρυσού ανά ουγγιά Troy, τελευταία πέντε χρόνια και τρέχουσα διακύμανση
Οι κεντρικοί τραπεζίτες δέχονται πλέον άβολες ερωτήσεις για το θέμα αυτό και δίνουν πολύ διαφορετικές απαντήσεις.
Στις 14 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια συνεδρίου, ο Πρόεδρος της Federal Reserve, Jerome Powell, απάντησε σε σχετικό ερώτημα ως εξής:
Η θέση του Jerome Powell
Emily Kolinski Morris: Χρησιμοποιήσατε τον όρο «προτυπο της χρυσού» . Δεν το εννοούσατε με τον τρόπο που θα το χρησιμοποιήσω εγώ τώρα, αλλά υπάρχει μια ερώτηση από το κοινό που συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον. Ένας από τους προκατόχους σας, ο Alan Greenspan, θεωρούσε την τιμή του χρυσού ως δείκτη κινδύνου πληθωρισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, πώς βλέπετε το ράλι του χρυσού; Κι αν θέλετε, σχολιάστε και το Bitcoin.
Jerome Powell: Δεν θα σχολιάσω καμία συγκεκριμένη τιμή περιουσιακού στοιχείου, συμπεριλαμβανομένης κι αυτής.
Πιστεύουμε ότι ο πληθωρισμός καθοδηγείται από θεμελιώδεις παράγοντες προσφοράς και ζήτησης.
Δεν είναι κάτι που εξετάζουμε ενεργά.
Ο Powell υποστηρίζει ότι η Federal Open Market Committee (FOMC), η επιτροπή ανοικτών αγορών, η οποία προσπαθεί να ρυθμίσει την ποσότητα των δολαρίων σε κυκλοφορία, δεν δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην τιμή του χρυσού.
Κατά την άποψή του, ο χρυσός είναι απλώς ένα ακόμη εμπόρευμα μέσα σε ένα τεράστιο σύνολο τιμών που επηρεάζουν τις αποφάσεις της Fed, χωρίς να επηρεάζει ουσιαστικά τη ζήτηση ή την προσφορά δολαρίων.
Η εντελώς διαφορετική απάντηση της Christine Lagarde
Κατά τη συνέντευξή της στην εκπομπή Face the Nation του CBS στις 19 Οκτωβρίου, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Christine Lagarde, έδωσε μια εντελώς διαφορετική απάντηση:
Margaret Brennan: Έχετε δηλώσει πρόσφατα ότι οι επενδυτές αρχίζουν να αμφισβητούν αν το δολάριο εξακολουθεί να αξίζει το καθεστώς του ως το απόλυτο «ασφαλές καταφύγιο».
Θεωρείτε πως η άνοδος των κρυπτονομισμάτων αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή ή γιατί ανησυχείτε;
Christine Lagarde: Βλέπω σημάδια ότι η ελκυστικότητα του δολαρίου διαβρώνεται ελαφρώς.
Το μέλλον θα δείξει αν αυτή η διάβρωση θα ενισχυθεί.
Όταν κοιτάζουμε την άνοδο των cryptos, αλλά κυρίως την τιμή του χρυσού—ο χρυσός είναι παραδοσιακά ο απόλυτος προορισμός των επενδυτών για να αναζητήσουν ένα «ασφαλές καταφύγιο».
Η τιμή του έχει αυξηθεί πάνω από 50% από την αρχή του έτους.
Margaret Brennan: Άρα ο κόσμος ανησυχεί;
Christine Lagarde: Αυτό είναι ξεκάθαρο σημάδι ότι διαβρώνεται η εμπιστοσύνη στο δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Επιπλέον, βλέπουμε να κατευθύνονται κεφαλαιακές ροές εκτός ΗΠΑ προς άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης.
Για να εμπιστεύεται κάποιος ένα νόμισμα χρειάζονται κάποια πράγματα: γεωπολιτική αξιοπιστία, κράτος δικαίου, ισχυροί θεσμοί και μια επαρκώς ισχυρή στρατιωτική δύναμη. Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υπερέχουν σε 1 ή 2 από αυτά, όμως οι θέσεις αυτές διαβρώνονται με τον χρόνο—αργά στην αρχή, και ξαφνικά στη συνέχεια. Βλέπουμε σημάδια αυτού του φαινομένου.
Η Lagarde συμφωνεί ότι τα κρυπτονομίσματα δεν αποτελούν τον κύριο παράγοντα, αλλά ο χρυσός είναι κάτι εντελώς διαφορετικό: είναι το απόλυτο ασφαλές καταφύγιο, και η άνοδος της τιμής του αποτελεί ένδειξη ότι η εμπιστοσύνη στο δολάριο φθίνει.
Ο χρυσός στα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα
Στην πράξη, ο χρυσός παραμένει κρίσιμο στοιχείο των επίσημων αποθεμάτων που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις για να στηρίζουν την αγοραστική ισχύ των νομισμάτων τους.
Μάλιστα, τα συνολικά επίσημα αποθέματα χρυσού ξεπερνούν πλέον για πρώτη φορά από το 1996 τα αποθέματα σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα (US Treasuries).
Η Lagarde, τουλάχιστον με βάση τα επίσημα στοιχεία, φαίνεται να έχει δίκιο ότι η εμπιστοσύνη στο δολάριο εξασθενεί υπέρ του χρυσού.
Η οικονομική θεωρία στο πλευρό της Lagarde
Η οικονομική θεωρία αλλά και η ιστορική εμπειρία φαίνεται να υποστηρίζουν περισσότερο τη Lagarde παρά τον Powell.
Στο κεφάλαιο 11 του βιβλίου του Man, Economy, and State, ο Murray Rothbard εξηγεί ότι παρότι ένα κράτος μπορεί να επιβάλλει στο εσωτερικό τη χρήση του νομίσματός του, δεν μπορεί να αποτρέψει τους πολίτες του από το να διακρατούν άλλα εξαιρετικά εμπορεύσιμα αγαθά ως υποκατάστατα μελλοντικής αγοραστικής δύναμης—ούτε μπορεί να επιβάλει σε ξένους να χρησιμοποιούν το νόμισμά του στις διεθνείς συναλλαγές.
Η προβλεπόμενη μελλοντική αγοραστική δύναμη ενός νομίσματος είναι κρίσιμη, γιατί η χρησιμότητα του χρήματος εξαρτάται από την προσδοκία ότι μπορεί να ανταλλαχθεί στο μέλλον με επαρκή ποσότητα αγαθών.
Για το δολάριο, η χρήση βραχυπρόθεσμων Treasury bills (έντοκα γραμμάτια) «οιονεί χρήματος» έχει μέχρι σήμερα διευκολύνει τη διεθνή αποδοχή του.
Οι τόκοι αντισταθμίζουν την πτώση της αγοραστικής δύναμης του δολαρίου.
Όμως η εμπιστοσύνη απαιτεί:
• σταθερότητα στην πληρωμή τόκων,
• ανοιχτές αγορές ώστε οι ξένοι να μπορούν να κερδίζουν δολάρια μέσω εξαγωγών,
• συνέπεια στην τήρηση υποχρεώσεων.
Αν αυτά διαταραχθούν, οι ξένοι αναγκάζονται να αναζητήσουν άλλο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο.
Γιατί ο χρυσός είναι πάντα η τελική λύση
Ο χρυσός λειτουργεί ως αποθεματικό χωρίς να αποτελεί υποχρέωση κανενός.
Δεν εξαρτάται από κυβερνήσεις, επιτόκια, πολιτικές ή χρεοκοπίες. Η παραγωγή του αυξάνεται ελάχιστα κάθε χρόνο και μακροπρόθεσμα δεν χάνει την πραγματική του αξία.
Σε αντίθεση:
• τα fiat νομίσματα υποτιμώνται,
• τα κρατικά ομόλογα φέρουν ρίσκο αποπληρωμής,
• τα κρυπτονομίσματα έχουν τεχνολογικούς και θεσμικούς περιορισμούς.
Το μήνυμα που στέλνει η τιμή του χρυσού
Η υπεροχή του χρυσού ως «απόλυτης αποθήκης αξίας» δεν αποτελεί αξίωμα της θεωρίας αλλά συμπέρασμα επιχειρηματικής κρίσης και ιστορικής εμπειρίας.
Παρ’ όλα αυτά, τα εμπειρικά δεδομένα αφορούν σαφώς την άποψη της Lagarde: όταν το διεθνές σύστημα χρειάζεται ένα αποθεματικό που να μην απαιτεί εμπιστοσύνη, στρέφεται στον χρυσό.
Η εκτόξευση της τιμής του χρυσού ίσως σηματοδοτεί ότι ο κόσμος ήδη στρέφεται προς αυτόν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών