Πρόκειται για μια απόφαση ορόσημο που αμφισβητεί την ανεξαρτησία της ΕΚΤ και την εξουσία του Δικαστηρίου της ΕΕ
Το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο έλαβε μια απροσδόκητη και σημαντική απόφαση πρόσφατα κατά της ΕΚΤ και της ποσοτικής χαλάρωσης, το QE θεωρείται παράνομο
Η απόφαση της Γερμανίας δεν θα περιορίσει την ΕΚΤ βραχυπρόθεσμα, υποστηρίζει η JP Morgan.
Αλλά πρακτικά τι σημαίνει αυτή η απόφαση;
Το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι το πρόγραμμα QE της ΕΚΤ θα μπορούσε να είναι παράνομο και μερικώς αντισυνταγματικό.
Πρόκειται για μια απόφαση ορόσημο που αμφισβητεί την ανεξαρτησία της ΕΚΤ και την εξουσία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CJEU).
Ανακοινώνοντας την απόφαση, ο Γερμανός δικαστής Andreas Voßkuhle (Ανδρέας Βόισκουελ) δήλωσε ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε εγκρίνει την ποσοτική χαλάρωση που «προφανώς δεν καλύπτεται» από την εντολή της ΕΚΤ.
Ο Voßkuhle πέρασε μήνες συντάσσοντας την απόφαση των 77 σελίδων, ανακοινώνοντας την απόφαση μόλις μια ημέρα πριν από την επίσημη αποχώρησή του στις 6 Απριλίου 2020
Απορρίπτοντας την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου CJEU του 2018 που επέτρεπε την αγορά ομολόγων, το γερμανικό δικαστήριο απαίτησε από την ΕΚΤ να παράσχει στη Γερμανία επαρκή αιτιολόγηση για το πρόγραμμα εντός των επόμενων τριών μηνών.
Εάν δεν το πράξει, η Bundesbank, η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, δεν θα επιτρέπεται πλέον να συμμετέχει στο πρόγραμμα.
Τι σημαίνει για το μέλλον της ΕΕ
Το Eurointelligence εξηγεί τι σημαίνει για το μέλλον της ΕΕ.
Η απόφαση θέτει περίπλοκα και δυνητικά ενοχλητικά ζητήματα για την ΕΕ στο σύνολό της.
Το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο κατηγόρησε την ΕΚΤ και το CJEU δηλαδή το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για κατάχρηση εξουσίας τους και ότι ενεργούν πέρα από τις αρμοδιότητές τους.
Αυτή η έννοια είναι γνωστή στο γερμανικό συνταγματικό δίκαιο. Στη γερμανική νομική ερμηνεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όλη η κυριαρχία εξακολουθεί να ανήκει στα κράτη μέλη.
Η ΕΕ δεν είναι σαφώς ομοσπονδιακό κράτος, αλλά αναβαλλόμενη εξουσία.
Τα κράτη μέλη έχουν μεταβιβάσει ορισμένα δικαιώματα στην ΕΕ. Το γερμανικό δικαστήριο δήλωσε ότι αποδέχεται ότι δεσμεύεται από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, αλλά μόνο εκείνες που εμπίπτουν στις συμφωνημένες αρμοδιότητες της ΕΕ. Αυτή είναι η πιο σοβαρή πρόκληση για το νομικό πλαίσιο της ΕΕ έως σήμερα.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα δικαστήρια λειτουργούσαν υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκρούσεις μεταξύ του δικαίου της ΕΕ και του δικαίου της Μεγάλης Βρετανίας θα διευθετούνταν πάντοτε τη βάση ότι το δίκαιο της ΕΕ είναι ανώτερο.
Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας είναι ασυνήθιστα σαφής σχετικά με την παραβίαση αρμοδιοτήτων εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Επικρίνει τη θετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τις αγορές περιουσιακών στοιχείων ως αδικαιολόγητη και αντικειμενικά αυθαίρετη.
Κατηγόρησε το δικαστήριο της ΕΕ για προφανή αμέλεια να διερευνήσει τις ευρύτερες συνέπειες του προγράμματος της ΕΚΤ. Η λέξη εμφανής αναφέρεται πολλές φορές στην απόφαση. Είναι μια νομικά πιο φορτισμένη λέξη από ότι εμφανίζεται με την πρώτη ματιά.
Επιπλέον, η απόφαση κατηγορεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παραβίαση του νόμου περί συνθηκών της ΕΕ.
Η ερμηνεία του γερμανικού δικαστηρίου θα έχει σημαντικές συνέπειες εάν ακολουθήσουν άλλα εθνικά δικαστήρια, κάτι που πιστεύουμε ότι είναι πολύ πιθανό.
Ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης της Πολωνίας έχει ήδη δηλώσει ότι τα κράτη μέλη έχουν ανακτήσει τη θέση τους ως κυρίαρχα στις συνθήκες της ΕΕ.
Αναμένουμε ότι η απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου θα ενισχύσει την αποφασιστικότητα της πολωνικής κυβέρνησης να συνεχίσει τη δικαστική μεταρρύθμιση και να αντισταθεί στην παρέμβαση της ΕΕ σε αυτό που θεωρούν εσωτερικά νομικά θέματα.
Απόφαση - Έκπληξη 7-1
Ίσως η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν η απόφαση 7-1.
Κατά την άποψη της ΕΚΤ, το αρνητικό αποτέλεσμα των χαμηλότερων επιτοκίων ήταν το τίμημα που πρέπει να πληρώσει για στηρίξει το ευρώ.
Η οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει ο Covid-19 πλήττει όλα τα μέλη της ευρωζώνης.
Δεν υπάρχει όμως μηχανισμός που να επιτρέπει στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης να ανταποκρίνονται από κοινού σε ένα τέτοιο σοκ. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πολιτικές αντιδράσεις στην πανδημία είναι μέχρι στιγμής συντριπτικά εθνικές - που τονίζουν τις διαφορές αντί να φέρουν την Ευρώπη ως σύνολο στο προσκήνιο απέναντι σε μια κρίση.
Ακόμη και στην περίπτωση ενός συμμετρικού σοκ, η ευρωζώνη ανταποκρίνεται ασύμμετρα.
Η Γερμανία αντέδρασε με αποφασιστικότητα απέναντι στον Covid-19.
Η Γερμανία εγκατέλειψε την ρήτρα χρέους - που περιορίζει αυτόματα τον κρατικό δανεισμό - και θέσπισε ένα πακέτο διάσωσης 750 δισ. ευρώ για τη γερμανική οικονομία.
Η Ιταλία, η χώρα με τον υψηλότερο αριθμό μολύνσεων και θανάτων από τον ιό, δεν έχει το ίδιο δημοσιονομικό περιθώριο. Η απάντησή της στο Covid-19 ανέρχεται σε μόλις 28 δισ. Ευρώ - περίπου 4% του μεγέθους του γερμανικού πακέτου.
Αυτή η ουσιαστική ανισότητα στην απόκριση πολιτικής επιτείνεται από τις διαφορές στις αρχικές συνθήκες.
Το 2019, η ιταλική παραγωγή ήταν ακόμα 4% χαμηλότερη από το 2007, ενώ το γερμανικό ΑΕΠ ήταν 16% υψηλότερο.
Λόγω της συνεχιζόμενης κατάρρευσης του ΑΕΠ, ο δείκτης δημόσιου χρέους θα προσεγγίσει σύντομα το 150% του ΑΕΠ στην Ιταλία - ακόμη και χωρίς νέο πακέτο στήριξης.
Ωστόσο, παρά τη συγκριτικά χλιαρή ανταπόκρισή τους, οι ιταλοί πολιτικοί πρέπει να παρακολουθούν με άγχος τη διαφορά επιτοκίου μεταξύ ιταλικών και γερμανικών κρατικών ομολόγων.
Χωρίς αλληλεγγύη από τα μέλη της ευρωζώνης, η Ιταλία δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην κρίση με τον ίδιο τρόπο που μπορούν και άλλες χώρες.
Διατρέχει κίνδυνο οικονομικής ύφεσης πέρα από μια ανθρωπιστική καταστροφή.
Αρνητικά επιτόκια
Τον Μάρτιο του 2015, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, ανακοίνωσε ότι θα αγοράζει περιουσιακά στοιχεία της ευρωζώνης κυρίως κρατικά ομόλογα μέσω ενός προγράμματος Quantitative Easing QE.
Η ΕΚΤ προχώρησε επίσης σε μείωση των επιτοκίων σε αρνητικά και έπειτα απαιτούσε από τις τράπεζες να πληρώσουν τους τόκους στην ΕΚΤ επί των καταθέσεων, υπολογίζεται ότι οι τράπεζες έχουν καταθέσει σε τόκους στην ΕΚΤ περίπου 26 δισεκ..
Αντίθετα, η Fed κατέβαλε τόκους επί των υπερβολικών αποθεματικών.
Η πολιτική αρνητικών επιτοκίων της ΕΚΤ έπληξε περαιτέρω τις ευρωπαϊκές τράπεζες που ήταν σε δύσκολη κατάσταση.
Γιατί;
Πριν υπηρέτησε ο Draghi αναλάβει την ΕΚΤ ήταν πρόεδρος της ιταλικής κεντρικής τράπεζας από το 2005 έως το 2011.
Εάν το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα χρεοκοπούσε συμπεριλαμβανομένης της Deutsche Bank, δεν θα αναγκαζόταν η Γερμανία να αλλάξει μεγάλο μέρος της ορθολογικής πολιτικής της;
Με βάση την θεωρία το ξυράφι του Occam όταν η ηλιθιότητα είναι μία από τις πιθανές απαντήσεις, είναι πολύ πιθανό να είναι η σωστή.
Στην πραγματικότητα, η θεωρία Occam λέει ότι οι απλούστερες εξηγήσεις είναι πιο πιθανό να είναι σωστές, επίσης κανείς δεν θα πρέπει να προβαίνει σε περισσότερες εικασίες από όσες είναι απαραίτητες
Για την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της ευρωζώνης με εξέπληξε το πόσο ξεκάθαρη ήταν η απόφαση δήλωσε ο Peter Gauweiler, 70χρονος ευρωσκεπτικιστής δικηγόρος που διεξάγει νομικό πόλεμο εναντίον της ΕΕ και της ΕΚΤ για σχεδόν τρεις δεκαετίες.
Αμοιβαιοποίηση χρεών
Αυτό που η Γερμανία φοβάται διαχρονικά είναι η "αμοιβαιόποίηση χρέους" στην οποία η Γερμανία θα διασώσει την Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία.
Γι 'αυτό η Γερμανία επέμεινε στη Συνθήκη του Maastricht (Μάαστριχτ), με την οποία ιδρύθηκε η Ευρωζώνη, να απαγορεύσει την αμοιβαιοποίηση του χρέους.
Αλλά ξανά και ξανά, οι πολιτικοί και η ΕΚΤ βρήκαν τρόπους για να ξεφύγουν από τη συνθήκη του Maastricht.
Και το κάνουν ακόμη και μετά την απόφαση του γερμανικού δικαστηρίου.
Σήμερα, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ισπανίας καλεί την ΕΕ να εντείνει ή να εξαφανίσει τον κίνδυνο
Ο Pablo Iglesias, αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ισπανίας, λέει ότι «ένα ορισμένο επίπεδο αμοιβαιοποίησης του χρέους είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την συνέχιση της ύπαρξης της ΕΕ».
Επιθυμεί επίσης η Πορτογαλία και η Ιταλία να ενταχθούν στην πανευρωπαϊκή εγγύηση ελάχιστου εισοδήματος για «καθιέρωση ευρωπαϊκών προτύπων αξιοπρέπειας και προστασία της κατανάλωσης».
Λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση 7-1 του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ευρωζώνης η Γερμανία αντιδρά γιατί πληρώνει για τις άλλες υπερχρεωμένες χώρες.
Η Ιταλία και η Ισπανία οφείλουν σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο ευρώ στη Γερμανία.
Αυτό είναι ένα ποσό που δεν μπορεί ποτέ να επιστραφεί.
Όλοι όμως προσποιούνται ότι το χρέος είναι κάτι καλό επειδή η ΕΚΤ εγγυάται το χρέος.
Και αυτές οι εγγυήσεις αντιπροσωπεύουν ένα θεμελιώδες ελάττωμα στην Ευρωζώνη που επέτρεψε να συσσωρευτεί αυτό το χρέος.
Εάν η Ιταλία αποσυρθεί από την ευρωζώνη, τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις των τραπεζών της θα επαναπροσδιοριστούν στο νέο νόμισμά της.
Το ερώτημα δεν είναι εάν η Ιταλία πρέπει να πληρώσει το έλλειμμα στο πρόγραμμα πληρωμών Target 2, αλλά πώς θα μπορούσε.
Τρεις εναλλακτικές διαδρομές
-Η Γερμανία και τα υπόλοιπα έθνη συγχωρούν αρκετά χρέη για να αναπτυχθεί η Ευρώπη
-Μόνιμα υψηλή ανεργία και αργή ανάπτυξη στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία και στασιμότητα σε άλλες χώρες της Ευρώπης
-Διάλυση της ευρωζώνης
Το γερμανικό δικαστήριο έδειξε ότι εναντιώνεται στην αμοιβαιοποίηση του χρέους.
Είναι παράλογο να περιμένουμε ότι η υψηλή ανεργία θα διαρκέσει για πάντα.
Ο κίνδυνος διάλυσης αν και δεν είναι ορατός, υπάρχει ως ανησυχία.
Η Γερμανία είναι αναμφισβήτητα στην καλύτερη κατάσταση για να υποστεί τις συνέπειες, επομένως θα ήταν συνετό να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη αντί να χρεοκοπήσει την Ισπανία ή την Ιταλία, προκαλώντας μια σειρά από χρεοκοπίες κρατικού χρέους.
Η δικαστική απόφαση έρχεται εν μέσω μιας πανδημίας, του Brexit, της άνοδος των Γερμανών Πρασίνων, μιας ευρωσκεπτικιστικής ιταλικής κυβέρνησης και μιας δικαστικής σύγκρουσης της ΕΕ με την Πολωνία.
Ωστόσο, αυτά τα επεισόδια διαρκούν πολύ περισσότερο από ό, τι περιμένει κανείς.
Η διαφορά αυτή τη φορά είναι η απροσδόκητη απόφαση του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου.
Η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει περισσότερα, ούτε το Ευρωπαικό Δικαστήριο, ούτε θα υπάρξουν corona bond ή ευρωομόλογα, εκτός εάν η Γερμανία συμφωνήσει.
Η Γερμανία θα μιλήσει για αλληλεγγύη, αλλά θα ενεργήσει εναντίον της.
Το αποτέλεσμα θα είναι η συνέχιση της υψηλής ανεργίας και της αργής ανάπτυξης στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, με στασιμότητα αλλού στην Ευρώπη .... έως ότου συμβεί το σημαντικό απροσδόκητο, η Ιταλία ή κάποια άλλη χώρα βρεθεί σε αδιέξοδο.
www.bankingnews.gr
Η απόφαση της Γερμανίας δεν θα περιορίσει την ΕΚΤ βραχυπρόθεσμα, υποστηρίζει η JP Morgan.
Αλλά πρακτικά τι σημαίνει αυτή η απόφαση;
Το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι το πρόγραμμα QE της ΕΚΤ θα μπορούσε να είναι παράνομο και μερικώς αντισυνταγματικό.
Πρόκειται για μια απόφαση ορόσημο που αμφισβητεί την ανεξαρτησία της ΕΚΤ και την εξουσία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CJEU).
Ανακοινώνοντας την απόφαση, ο Γερμανός δικαστής Andreas Voßkuhle (Ανδρέας Βόισκουελ) δήλωσε ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε εγκρίνει την ποσοτική χαλάρωση που «προφανώς δεν καλύπτεται» από την εντολή της ΕΚΤ.
Ο Voßkuhle πέρασε μήνες συντάσσοντας την απόφαση των 77 σελίδων, ανακοινώνοντας την απόφαση μόλις μια ημέρα πριν από την επίσημη αποχώρησή του στις 6 Απριλίου 2020
Απορρίπτοντας την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου CJEU του 2018 που επέτρεπε την αγορά ομολόγων, το γερμανικό δικαστήριο απαίτησε από την ΕΚΤ να παράσχει στη Γερμανία επαρκή αιτιολόγηση για το πρόγραμμα εντός των επόμενων τριών μηνών.
Εάν δεν το πράξει, η Bundesbank, η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, δεν θα επιτρέπεται πλέον να συμμετέχει στο πρόγραμμα.
Τι σημαίνει για το μέλλον της ΕΕ
Το Eurointelligence εξηγεί τι σημαίνει για το μέλλον της ΕΕ.
Η απόφαση θέτει περίπλοκα και δυνητικά ενοχλητικά ζητήματα για την ΕΕ στο σύνολό της.
Το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο κατηγόρησε την ΕΚΤ και το CJEU δηλαδή το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για κατάχρηση εξουσίας τους και ότι ενεργούν πέρα από τις αρμοδιότητές τους.
Αυτή η έννοια είναι γνωστή στο γερμανικό συνταγματικό δίκαιο. Στη γερμανική νομική ερμηνεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όλη η κυριαρχία εξακολουθεί να ανήκει στα κράτη μέλη.
Η ΕΕ δεν είναι σαφώς ομοσπονδιακό κράτος, αλλά αναβαλλόμενη εξουσία.
Τα κράτη μέλη έχουν μεταβιβάσει ορισμένα δικαιώματα στην ΕΕ. Το γερμανικό δικαστήριο δήλωσε ότι αποδέχεται ότι δεσμεύεται από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, αλλά μόνο εκείνες που εμπίπτουν στις συμφωνημένες αρμοδιότητες της ΕΕ. Αυτή είναι η πιο σοβαρή πρόκληση για το νομικό πλαίσιο της ΕΕ έως σήμερα.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα δικαστήρια λειτουργούσαν υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκρούσεις μεταξύ του δικαίου της ΕΕ και του δικαίου της Μεγάλης Βρετανίας θα διευθετούνταν πάντοτε τη βάση ότι το δίκαιο της ΕΕ είναι ανώτερο.
Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας είναι ασυνήθιστα σαφής σχετικά με την παραβίαση αρμοδιοτήτων εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Επικρίνει τη θετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τις αγορές περιουσιακών στοιχείων ως αδικαιολόγητη και αντικειμενικά αυθαίρετη.
Κατηγόρησε το δικαστήριο της ΕΕ για προφανή αμέλεια να διερευνήσει τις ευρύτερες συνέπειες του προγράμματος της ΕΚΤ. Η λέξη εμφανής αναφέρεται πολλές φορές στην απόφαση. Είναι μια νομικά πιο φορτισμένη λέξη από ότι εμφανίζεται με την πρώτη ματιά.
Επιπλέον, η απόφαση κατηγορεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παραβίαση του νόμου περί συνθηκών της ΕΕ.
Η ερμηνεία του γερμανικού δικαστηρίου θα έχει σημαντικές συνέπειες εάν ακολουθήσουν άλλα εθνικά δικαστήρια, κάτι που πιστεύουμε ότι είναι πολύ πιθανό.
Ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης της Πολωνίας έχει ήδη δηλώσει ότι τα κράτη μέλη έχουν ανακτήσει τη θέση τους ως κυρίαρχα στις συνθήκες της ΕΕ.
Αναμένουμε ότι η απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου θα ενισχύσει την αποφασιστικότητα της πολωνικής κυβέρνησης να συνεχίσει τη δικαστική μεταρρύθμιση και να αντισταθεί στην παρέμβαση της ΕΕ σε αυτό που θεωρούν εσωτερικά νομικά θέματα.
Απόφαση - Έκπληξη 7-1
Ίσως η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν η απόφαση 7-1.
Κατά την άποψη της ΕΚΤ, το αρνητικό αποτέλεσμα των χαμηλότερων επιτοκίων ήταν το τίμημα που πρέπει να πληρώσει για στηρίξει το ευρώ.
Η οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει ο Covid-19 πλήττει όλα τα μέλη της ευρωζώνης.
Δεν υπάρχει όμως μηχανισμός που να επιτρέπει στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης να ανταποκρίνονται από κοινού σε ένα τέτοιο σοκ. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πολιτικές αντιδράσεις στην πανδημία είναι μέχρι στιγμής συντριπτικά εθνικές - που τονίζουν τις διαφορές αντί να φέρουν την Ευρώπη ως σύνολο στο προσκήνιο απέναντι σε μια κρίση.
Ακόμη και στην περίπτωση ενός συμμετρικού σοκ, η ευρωζώνη ανταποκρίνεται ασύμμετρα.
Η Γερμανία αντέδρασε με αποφασιστικότητα απέναντι στον Covid-19.
Η Γερμανία εγκατέλειψε την ρήτρα χρέους - που περιορίζει αυτόματα τον κρατικό δανεισμό - και θέσπισε ένα πακέτο διάσωσης 750 δισ. ευρώ για τη γερμανική οικονομία.
Η Ιταλία, η χώρα με τον υψηλότερο αριθμό μολύνσεων και θανάτων από τον ιό, δεν έχει το ίδιο δημοσιονομικό περιθώριο. Η απάντησή της στο Covid-19 ανέρχεται σε μόλις 28 δισ. Ευρώ - περίπου 4% του μεγέθους του γερμανικού πακέτου.
Αυτή η ουσιαστική ανισότητα στην απόκριση πολιτικής επιτείνεται από τις διαφορές στις αρχικές συνθήκες.
Το 2019, η ιταλική παραγωγή ήταν ακόμα 4% χαμηλότερη από το 2007, ενώ το γερμανικό ΑΕΠ ήταν 16% υψηλότερο.
Λόγω της συνεχιζόμενης κατάρρευσης του ΑΕΠ, ο δείκτης δημόσιου χρέους θα προσεγγίσει σύντομα το 150% του ΑΕΠ στην Ιταλία - ακόμη και χωρίς νέο πακέτο στήριξης.
Ωστόσο, παρά τη συγκριτικά χλιαρή ανταπόκρισή τους, οι ιταλοί πολιτικοί πρέπει να παρακολουθούν με άγχος τη διαφορά επιτοκίου μεταξύ ιταλικών και γερμανικών κρατικών ομολόγων.
Χωρίς αλληλεγγύη από τα μέλη της ευρωζώνης, η Ιταλία δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην κρίση με τον ίδιο τρόπο που μπορούν και άλλες χώρες.
Διατρέχει κίνδυνο οικονομικής ύφεσης πέρα από μια ανθρωπιστική καταστροφή.
Αρνητικά επιτόκια
Τον Μάρτιο του 2015, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, ανακοίνωσε ότι θα αγοράζει περιουσιακά στοιχεία της ευρωζώνης κυρίως κρατικά ομόλογα μέσω ενός προγράμματος Quantitative Easing QE.
Η ΕΚΤ προχώρησε επίσης σε μείωση των επιτοκίων σε αρνητικά και έπειτα απαιτούσε από τις τράπεζες να πληρώσουν τους τόκους στην ΕΚΤ επί των καταθέσεων, υπολογίζεται ότι οι τράπεζες έχουν καταθέσει σε τόκους στην ΕΚΤ περίπου 26 δισεκ..
Αντίθετα, η Fed κατέβαλε τόκους επί των υπερβολικών αποθεματικών.
Η πολιτική αρνητικών επιτοκίων της ΕΚΤ έπληξε περαιτέρω τις ευρωπαϊκές τράπεζες που ήταν σε δύσκολη κατάσταση.
Γιατί;
Πριν υπηρέτησε ο Draghi αναλάβει την ΕΚΤ ήταν πρόεδρος της ιταλικής κεντρικής τράπεζας από το 2005 έως το 2011.
Εάν το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα χρεοκοπούσε συμπεριλαμβανομένης της Deutsche Bank, δεν θα αναγκαζόταν η Γερμανία να αλλάξει μεγάλο μέρος της ορθολογικής πολιτικής της;
Με βάση την θεωρία το ξυράφι του Occam όταν η ηλιθιότητα είναι μία από τις πιθανές απαντήσεις, είναι πολύ πιθανό να είναι η σωστή.
Στην πραγματικότητα, η θεωρία Occam λέει ότι οι απλούστερες εξηγήσεις είναι πιο πιθανό να είναι σωστές, επίσης κανείς δεν θα πρέπει να προβαίνει σε περισσότερες εικασίες από όσες είναι απαραίτητες
Για την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της ευρωζώνης με εξέπληξε το πόσο ξεκάθαρη ήταν η απόφαση δήλωσε ο Peter Gauweiler, 70χρονος ευρωσκεπτικιστής δικηγόρος που διεξάγει νομικό πόλεμο εναντίον της ΕΕ και της ΕΚΤ για σχεδόν τρεις δεκαετίες.
Αμοιβαιοποίηση χρεών
Αυτό που η Γερμανία φοβάται διαχρονικά είναι η "αμοιβαιόποίηση χρέους" στην οποία η Γερμανία θα διασώσει την Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία.
Γι 'αυτό η Γερμανία επέμεινε στη Συνθήκη του Maastricht (Μάαστριχτ), με την οποία ιδρύθηκε η Ευρωζώνη, να απαγορεύσει την αμοιβαιοποίηση του χρέους.
Αλλά ξανά και ξανά, οι πολιτικοί και η ΕΚΤ βρήκαν τρόπους για να ξεφύγουν από τη συνθήκη του Maastricht.
Και το κάνουν ακόμη και μετά την απόφαση του γερμανικού δικαστηρίου.
Σήμερα, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ισπανίας καλεί την ΕΕ να εντείνει ή να εξαφανίσει τον κίνδυνο
Ο Pablo Iglesias, αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ισπανίας, λέει ότι «ένα ορισμένο επίπεδο αμοιβαιοποίησης του χρέους είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την συνέχιση της ύπαρξης της ΕΕ».
Επιθυμεί επίσης η Πορτογαλία και η Ιταλία να ενταχθούν στην πανευρωπαϊκή εγγύηση ελάχιστου εισοδήματος για «καθιέρωση ευρωπαϊκών προτύπων αξιοπρέπειας και προστασία της κατανάλωσης».
Λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση 7-1 του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ευρωζώνης η Γερμανία αντιδρά γιατί πληρώνει για τις άλλες υπερχρεωμένες χώρες.
Η Ιταλία και η Ισπανία οφείλουν σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο ευρώ στη Γερμανία.
Αυτό είναι ένα ποσό που δεν μπορεί ποτέ να επιστραφεί.
Όλοι όμως προσποιούνται ότι το χρέος είναι κάτι καλό επειδή η ΕΚΤ εγγυάται το χρέος.
Και αυτές οι εγγυήσεις αντιπροσωπεύουν ένα θεμελιώδες ελάττωμα στην Ευρωζώνη που επέτρεψε να συσσωρευτεί αυτό το χρέος.
Εάν η Ιταλία αποσυρθεί από την ευρωζώνη, τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις των τραπεζών της θα επαναπροσδιοριστούν στο νέο νόμισμά της.
Το ερώτημα δεν είναι εάν η Ιταλία πρέπει να πληρώσει το έλλειμμα στο πρόγραμμα πληρωμών Target 2, αλλά πώς θα μπορούσε.
Τρεις εναλλακτικές διαδρομές
-Η Γερμανία και τα υπόλοιπα έθνη συγχωρούν αρκετά χρέη για να αναπτυχθεί η Ευρώπη
-Μόνιμα υψηλή ανεργία και αργή ανάπτυξη στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία και στασιμότητα σε άλλες χώρες της Ευρώπης
-Διάλυση της ευρωζώνης
Το γερμανικό δικαστήριο έδειξε ότι εναντιώνεται στην αμοιβαιοποίηση του χρέους.
Είναι παράλογο να περιμένουμε ότι η υψηλή ανεργία θα διαρκέσει για πάντα.
Ο κίνδυνος διάλυσης αν και δεν είναι ορατός, υπάρχει ως ανησυχία.
Η Γερμανία είναι αναμφισβήτητα στην καλύτερη κατάσταση για να υποστεί τις συνέπειες, επομένως θα ήταν συνετό να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη αντί να χρεοκοπήσει την Ισπανία ή την Ιταλία, προκαλώντας μια σειρά από χρεοκοπίες κρατικού χρέους.
Η δικαστική απόφαση έρχεται εν μέσω μιας πανδημίας, του Brexit, της άνοδος των Γερμανών Πρασίνων, μιας ευρωσκεπτικιστικής ιταλικής κυβέρνησης και μιας δικαστικής σύγκρουσης της ΕΕ με την Πολωνία.
Ωστόσο, αυτά τα επεισόδια διαρκούν πολύ περισσότερο από ό, τι περιμένει κανείς.
Η διαφορά αυτή τη φορά είναι η απροσδόκητη απόφαση του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου.
Η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει περισσότερα, ούτε το Ευρωπαικό Δικαστήριο, ούτε θα υπάρξουν corona bond ή ευρωομόλογα, εκτός εάν η Γερμανία συμφωνήσει.
Η Γερμανία θα μιλήσει για αλληλεγγύη, αλλά θα ενεργήσει εναντίον της.
Το αποτέλεσμα θα είναι η συνέχιση της υψηλής ανεργίας και της αργής ανάπτυξης στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, με στασιμότητα αλλού στην Ευρώπη .... έως ότου συμβεί το σημαντικό απροσδόκητο, η Ιταλία ή κάποια άλλη χώρα βρεθεί σε αδιέξοδο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών