Το δώρο των Δανών για την κατάκτηση της πρώτης θέσης στο EURO του 1992 ήταν να ταξιδέψουν στην Κρήτη και να απολαύσουν το υπόλοιπο των διακοπών τους που διακόπηκε, για να μπορέσουν να πάνε και να πάρουν μέρος στην διοργάνωση στην Σουηδία, αφού μπήκαν από το… παράθυρο!
Γράφει ο Αργύρης Κωστούρος
Κάθε καλοκαίρι, οι Σκανδιναβοί ετοιμάζονταν να αποδράσουν προς τις χώρες της Μεσογείου για τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Εξαίρεση δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν και οι διεθνείς Δανοί ποδοσφαιριστές που ύστερα από μία κοπιαστική σεζόν γέμιζαν τις βαλίτσες τους με προορισμό τα ελληνικά νησιά, τη Νότια Ιταλία, την Γαλλία, την Ισπανία και άλλα εξωτικά μέρη που δεν θα τους θυμίζουν το μουντό και κρύο σκανδιναβικό σκηνικό.
Τον Ιούνιο του '92, η Σουηδία φιλοξενούσε το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Εκεί όπου, αρχικά, η Δανία δεν θα ήταν παρούσα καθώς τερμάτισε 2η, ένα βαθμό πίσω από την Γιουγκοσλαβία στον 4ο προκριματικό όμιλο. Η ισοπαλία της ομάδας του Ρίτσαρντ Μέλερ Νίλσεν στο Μπέλφαστ με την Βόρειο Ιρλανδία και παράλληλα η νίκη των Πλάβι στο Γουϊνδσορ Παρκ διαμόρφωσαν την μεταξύ τους τελική διαφορά στη βαθμολογία.
Όμως, ο ΟΗΕ είχε διαφορετική γνώμη. Ο πόλεμος μαινόταν στην σπαραζόμενη από τον εμφύλιο Γιουγκοσλαβία. Τα δραματικά γεγονότα επίσπευσαν τις διαδικασίες αποκλεισμού της γειτονικής χώρας από όλες τις αθλητικές διοργανώσεις σε όλα τα σπορ. Η UEFA κάλυψε το κενό με την επιλαχούσα ομάδα από τον 4ο όμιλο. Η Δανία προκρινόταν στο EURO.
Οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές. Η Ομοσπονδία της Δανίας ειδοποιεί εσπευσμένα τον προπονητή, Ρίτσαρντ Μέλερ Νίλσεν, να μαζέψει τους διεθνείς του από τις παραλίες, συγκροτώντας μία ομάδα χωρίς προηγουμένως να έχει γίνει η κατάλληλη προετοιμασία.
Η βεντέτα της ομάδας, ο Μίκαελ Λάουντρουπ προτιμάει την ξεκούραση, καθώς οι ήδη συλλογικές υποχρεώσεις του στην Μπαρτσελόνα τον ήθελαν δυνατό και ακμαίο. Όμως, προς γενική κατάπληξη, σχεδόν όλοι οι Δανοί διεθνείς ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Νίλσεν.
Άγχος για διάκριση δεν υπήρχε. Η ομάδα, πριν πάει στη Σουηδία, έπαιξε μόλις ένα φιλικό ματς και άπαντες σίγουρα δεν ήταν έτοιμοι για μία μεγάλη διοργάνωση.
Οι βεντέτες της ομάδας που εκτόξευσαν το ποδόσφαιρο της μικρής χώρας στις μεγάλες επιτυχίες της δεκαετίας του '80 δεν βρίσκονταν στη Σουηδία, πλην του Τζον Σίβεμπακ.
Όμως, με όπλα την ομοιογένεια, το ταλέντο και τον κόσμο της κατόρθωσε να ανακηρυχθεί Πρωταθλήτρια Ευρώπης, κόντρα σε όλες τις προβλέψεις που την ήθελαν να αποκλείεται από τον δύσκολο όμιλο του πρώτου γύρου (Σουηδία, Γαλλία, Αγγλία). Ο αστικός μύθος ανέφερε πως κάποιοι Δανοί διεθνείς εξακολουθούσαν να πληρώνουν τα δωμάτια των διακοπών τους, αφού πίστευαν πως θα επέστρεφαν γρήγορα στις πισίνες, την χαλάρωση και τον καλοκαιρινό ήλιο .
Η Δανία βασίστηκε στη σφιχτή άμυνα και τις αντεπιθέσεις, όπλο που εφάρμοσε και ο Ρεχάγκελ δώδεκα χρόνια μετά στην Πορτογαλία. Τερματοφύλακας ήταν ο Πέτερ Σμάϊχελ. Ήδη διένυε την πρώτη σεζόν του στην Μάντσεστερ Γιουνάϊτεντ, στα 29 του είχε ωριμάσει πια, περνώντας μία δεύτερη νιότη που τον κατέστησε τον κορυφαίο τερματοφύλακα της γενιάς του.
Στην άμυνα, εκτός του Σίβεμπακ, δέσποζε ο Λαρς Νίλσεν της Τράμπζονσπορ, ο Κεντ Νίλσεν της Αάρχους και ο Χένρικ Άντερσεν της Κολωνίας . Στη μεσαία γραμμή αγωνίζονταν τρεις παίκτες που δεν ήταν λεγεωνάριοι, αλλά έπαιζαν στο πρωτάθλημα της Δανίας. Ο Κιμ Βίλφορτ, το «μηχανάκι» της ομάδας, ο Χένρικ Λάρσεν που αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με τρία γκολ και ο Πέτερ Νίλσεν. Στην επίθεση, όλα άρχιζαν και τελείωναν, στη συνεργασία των δύο " Γερμανών " , του Μπρίαν Λάουντρουπ της Μπάγερν και του Φλέμινγκ Πόουλσεν της Ντόρτμουντ, με άξιο συμπαραστάτη τον Τζόνι Γιένσεν.
Τα θύματα των Δανών, στο δρόμο τους προς τον θρίαμβο, φορούσαν " βαριά " φανέλα. Η Γαλλία του Μισέλ Πλατινί, ως προπονητή πλέον, που ταξίδεψε στη Σουηδία, ως φαβορί, με 8 στα 8 από τον προκριματικό, και με πολλά αστέρια στο δυναμικό της (Παπέν, Καντονά, Σοζέ, Μπλαν, Ντεσάμπ, Φερναντέζ, Πετί, Αμορός) απογοητεύουν πλήρως στην τελική φάση, με τον Λαρς Έλστρουπ, δέκα λεπτά πριν το φινάλε, να χαρίζει την πρόκριση στα ημιτελικά, στο τελευταίο και καθοριστικό ματς του ομίλου.
Η Αγγλία του Τέϊλορ, που ίδρωσε για να ταξιδέψει στη Σουηδία, είδε και αυτή την πλάτη των τρομερών παιδιών του Ρίτσαρντ Μέλερ Νίλσεν, τερματίζοντας στην τελευταία θέση του ομίλου .
Στον ημιτελικό του Γκέτεμποργκ, περίμενε η Ολλανδία του Ρίνους Μίχελς που δήλωνε πριν το ματς πως είχε προβλέψει ότι η ομάδα του θα παίξει δύο φορές με την Γερμανία στον τελικό.
Ο Χένρικ Λάρσεν δίνει το προβάδισμα στη Δανία και η ισοφάριση του Μπέργκαμπ σκαλίζει την μνήμη του Πέτερ Σμάϊχελ που πολλά χρόνια αργότερα δήλωνε πως «οι Ολλανδοί, μας υποτιμούσαν τόσο πολύ που δεν καταδέχονταν να πανηγυρίσουν».
Ο Λάρσεν πετυχαίνει και δεύτερο γκολ και ενώ απέμεναν τέσσερα λεπτά για να επικυρωθεί η συμμετοχή των Δανών στον τελικό, ο Φρανκ Ράϊκαρντ δίνει παράταση ζωής στην Ολλανδία. Στην παράταση, το 2-2 παρέμεινε και το χαμένο πέναλτι του Μάρκο Φαν Μπάστεν χάριζαν την πρόκριση στη Δανία.
Το δανέζικο παραμύθι είχε αίσιο τέλος στο «Ούλεβι» του Γκέτεμποργκ. Οι Γερμανοί, που είχαν αποκλείσει τους διοργανωτές Σουηδούς στα ημιτελικά, δεν είχαν διδαχτεί από τα παθήματα Γάλλων, Άγγλων και Ολλανδών.
Το μονότονο στυλ και ο περιορισμός της φαντασίας τους μπλοκαρίστηκε από το ασφυκτικό πρεσάρισμα των Δανών που είχαν την τύχη να προηγηθούν νωρίς με τον Τζονι Γιένσεν. Τα λεπτά κυλούσαν, οι Γερμανοί προσπαθούσαν ανορθόδοξα, πέφτοντας πάνω στο ανυπέρβλητο «ξανθό» τείχος που λεγόταν Πέτερ Σμάιχελ.
Δέκα λεπτά πριν το φινάλε, ο Κιμ Βίλφορτ δίνει την χαριστική βολή στην Γερμανία και οι Δανοί διεθνείς βάζουν το όνομα τους δίπλα σε αυτό του δικού τους «παραμυθά», του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, «υπογράφοντας» το πιο όμορφο παραμύθι στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
Η Δανία ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης .. Θα ήταν η μεγαλύτερη έκπληξη μέχρι την ώρα που θα ερχόταν η Ελλάδα το 2004!
Σχόλια αναγνωστών