Ο καθηγητής Γεωφυσικής και Σεισμολογίας, Κώστας Παπαζάχος, προειδοποίησε ότι οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνοται τις σεισμικές δονήσεις, συστήνοντας ψυχραιμία
«Είμαστε σήμερα λίγο πιο αισιόδοξοι απ ό, τι ήμασταν χθες χωρίς το τονίζω, να μπορεί κανείς να κάνει οποιαδήποτε πρόβλεψη», τόνισε ο πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης, στη σύσκεψη στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας για τα γεωλογικά φαινόμενα και τα μέτρα πολιτικής προστασίας στη Σαντορίνη και τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού.
«Γι' αυτό και απαιτείται και σε αυτή τη συγκυρία απόλυτη υπακοή με τις κατευθύνσεις της Πολιτικής Προστασίας η οποία λαμβάνει υπόψη όλα τα επιστημονικά δεδομένα των δύο επιτροπών που συνεδριάζουν καθημερινά. Είναι σαφές ότι έχει κινητοποιηθεί όλος ο κρατικός μηχανισμός», είπε χαρακτηριστικά.
Επισήμανε ότι έχουμε μια παγκοσμίως αναγνωρισμένη επιστημονική κοινότητα που ασχολείται με αυτά τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με σεισμούς και ηφαίστεια, ενώ υπάρχει συνεργασία με τους καλύτερους επιστήμονες στον κόσμο «διότι η περιοχή της Σαντορίνης είναι ένα μοναδικό γεωλογικό εργαστήριο στον κόσμο, το οποίο προκαλεί συνεχώς το ενδιαφέρον ξένων επιστημόνων».
Κατά συνέπεια, πρόσθεσε, οι παρουσιάσεις δεν είναι αποτέλεσμα κινητοποίησης της στιγμής, αλλά μιας σταθερής και μεθοδικής δουλειάς δεκαετιών.
«Πρώτα και πάνω από όλα η Πολιτεία οφείλει να εμπιστεύεται την επιστήμη. Το έχουμε κάνει και στη διαχείριση άλλων κρίσεων. Το ίδιο ακριβώς κάνουμε και τώρα. Προφανώς κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με απόλυτα δεδομένα», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Εξήγησε ότι οι επιστήμονες παρουσίασαν με απλά λόγια τι έχουμε να διαχειριστούμε και συγκεκριμένα τρία διακριτά φαινόμενα, μια ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Νέα Καμμένη που έχουμε δει και στο παρελθόν και δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να εγκυμονεί κινδύνους, το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπο που είναι αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης επιστημονικών δεδομένων και το πιο ανησυχητικό τεκτονικό φαινόμενο με τη δραστηριότητα στο ρήγμα το οποίο έχει δώσει πολλούς παρατεταμένους σεισμούς, τη δραστηριότητα στο ρήγμα της Ανύδρου, που έχει δώσει τις περισσότερες δονήσεις.
«Έτσι θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε και τις επόμενες ημέρες με την ελπίδα ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και το φαινόμενο θα βαίνει προς εκτόνωση», υπογράμμισε.
Αναφέρθηκε δε, στη σημασία που δίνει η κυβέρνηση εδώ και μια 5ετία για την εγκαθίδρυση κουλτούρας πολιτικής προστασίας, η οποία περνάει από την ενημέρωση των πολιτών, την προετοιμασία και την πρόληψη. Ενδεικτικά ανέφερε ότι τον περασμένο Απρίλιο στην Κρήτη έγινε μεγάλη άσκηση προετοιμασίας με σενάριο ενός πολύ μεγάλου σεισμού και πώς θα ανταποκρίνονταν ο κρατικός μηχανισμός και «είμαστε έτοιμοι αυτή τη στιγμή να αναλύσουμε τα αποτελέσματα και να δούμε πως μπορούμε να γινόμαστε καλύτεροι».
Συμπλήρωσε ότι το ίδιο ισχύει και για την ενημέρωση της κοινής γνώμης στην περίπτωση που έχουμε τσουνάμι, για τις βασικές γνώσεις δηλαδή που πρέπει να έχει κάποιος αν βρίσκεται σε παράκτια περιοχή να απομακρυνθεί σε ένα πιο ασφαλές σημείο.
Μεταξύ άλλων, συνέστησε στους νησιώτες να είναι ψύχραιμοι να συνεργάζονται με τις Αρχές, υπογραμμίζοντας πως η εκτίμηση για το φαινόμενο θα είναι καθημερινή.
Κατέληξε λέγοντας ότι πρώτα και πάνω απ΄ όλα έχει σημασία η προστασία της ανθρώπινης ζωής και η ασφάλεια των πολιτών.
Κικίλιας: Η Πολιτεία δίπλα στους πολίτες
Από την πλευρά του, ο υπουργος Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Β. Κικίλιας, επανέλαβε τα μέτρα που έχουν ληφθεί.
Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στις ομάδες ΕΜΑΚ και ΕΜΟΔΕ, το κινητό επιχειρησιακό κέντρο, στην ενίσχυση στα νησιά των δυνάμεων της πολιτικής προστασίας, της Πυροσβεστικής και του Λιμενικού, καθώς και στην παρουσία αρματαγωγού στην περιοχή στο σενάριο απεμπλοκής ευπαθών ομάδων.
Πρόσθεσε ότι το ΤΕΕ κάνει ελέγχους σε κέντρα υγείας, νοσοκομεία και σχολεία, ενώ και η Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών ελέγχει τα κτίρια στη Σαντορίνη και τα γύρω νησιά.
Επιπλέον, έχει γίνει ενίσχυση του ΕΚΑΒ και των Κέντρων Υγείας, έχουν οριστεί σημεία συγκέντρωσης, οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας προσπαθούν να ενισχύσουν στο πεδίο τις δυνατότητες επικοινωνίας, ενώ και ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται με συνεργεία στο νησί.
«Αυτό αναθεωρείται επιχειρησιακά κάθε πρωί», επισήμανε.
«Γίνεται μια προσπάθεια επιχειρησιακά να δείξει η ελληνική Πολιτεία ότι είναι εκεί, ότι στηρίζει και ότι αντιλαμβάνεται και αυτή την κρίση και προσπαθεί να είναι δίπλα στους πολίτες και κυρίως στους νησιώτες», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κικίλιας.
Παπαζάχος: Οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνοται τις σεισμικές δονήσεις
Ο καθηγητής Γεωφυσικής και Σεισμολογίας, Κώστας Παπαζάχος, προειδοποίησε ότι οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνοται τις σεισμικές δονήσεις, συστήνοντας ψυχραιμία, ενώ παρουσίασε χάρτες και γραφήματα με την τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα, συγκρίνοντας τα δεδομένα των περιόδων 2011 – 2012 και 2024 – 2025.
Σύμφωνα με τον κ. Παπαζάχο, «η περιοχή του ρήγματος έχει σπάσει σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχουν κάποια κενά ακόμη ανάμεσα στα επίκεντρα τα οποία μπορούν να οδηγήσουν στη γέννηση κάποιου ισχυρότερου σεισμού. Τα σενάρια, ωστόσο, φαίνεται να είναι καλύτερα, καθώς η περιοχή που έχει μείνει είναι μικρότερη και πηγαίνουμε σε ένα πιο ευνοϊκό σενάριο. Σε κάθε περίπτωση, οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνονται δονήσεις για το επόμενο χρονικό διάστημα και θα πρέπει να είναι ψύχραιμοι. Η κατάσταση φαίνεται να πηγαίνει σε ένα καλύτερο σενάριο».
Αναφορικά με το ηφαίστειο, σημείωσε ότι «φαίνεται ότι υπάρχει μια ήπια σεισμοηφαιστειακή διέγερση στη Σαντορίνη. Αυτό είναι ένα φαινόμενο για το οποίο έχει ενημερωθεί η Πολιτεία, έχει πάρει τα μέτρα της. Είναι ένα πολύ αργό φαινόμενο και πρέπει να το ξεχωρίσουμε από αυτό που συμβαίνει τώρα».
Νομικού: Μακριά από τα επίκεντρα του 1956.
«Τα επίκεντρα των σεισμών εντοπίζονται στην περιοχή βορειοανατολικά του Κολούμπου, δηλαδή στην περιοχή του ρήγματος της Ανύδρου και δεν εντοπίζονται προς την περιοχή του ρήγματος της Αμοργού» υπογράμμισε η καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, Εύη Νομικού, η οποία παρέθεσε χάρτες εξηγώντας πώς συμπεριφέρεται η Καλδέρα της Σαντορίνης και τι συμβαίνει στον υποθαλάσσιο χώρο Σαντορίνης - Αμοργού.
Αναφέρθηκε στις πολυετείς ωκεανογραφικές αποστολές με Έλληνες και ξένους επιστήμονες που γίνονται στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού.
«Άρα, γνωρίζουμε πολύ καλά το τι συμβαίνει στον υποθαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Έχοντας όλα αυτά τα στοιχεία στη διάθεσή μας, δημιουργούμε τεκτονικούς υποθαλάσσιους χάρτες», εξήγησε.
Όπως ανέφερε, «τα σημερινά επίκεντρα είναι πολύ πιο μακριά από τα επίκεντρα του 1956. Όλα τα επίκεντρα των σεισμών εντοπίζονται στην περιοχή βορειοανατολικά του Κολούμπου, δηλαδή στην περιοχή του ρήγματος της Ανύδρου και όχι προς την περιοχή του ρήγματος της Αμοργού».
Λέκκας: Οι 5 περιοχές που κινδυνεύουν με κατολισθήσεις
Τέλος, ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθ. Λέκκας, έκανε λόγο για υψηλό κίνδυνο κατολισθήσεων σε 5 περιοχές στη Σαντορίνη, σημειώνοντας ωστόσο πως γίνονται έργα για να μειωθούν οι κίνδυνοι που εγκυμονούν.
Όπως εξήγησε ο κ. Λέκκας, επιλέξαμε 5 περιοχές, οι οποίες συγκεντρώνουν υψηλή διακινδύνευση και θα ληφθούν μέτρα: ο Παλαιός Λιμένας Φηρών, το Λιμάνι Αθηνιού και το οδικό δίκτυο του Όρμου, η Οία και συγκεκριμένα, οι περιοχές Αμμούδι και Αρμένη και η Θηρασιά (οικισμός Κόρφου και ανάντι περιοχή, Μονοπάτι)».
«Ο κατολισθητικός κίνδυνος σε όλο το μήκος σχεδόν των πρανών της καλδέρας της Σαντορίνης είναι υψηλός, αλλά και η διακινδύνευση είναι υψηλή δεδομένου ότι σε αυτά τα σημεία συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου τουλάχιστον για 8 μήνες κάθε χρόνο», υπογράμμισε.
Εξήγησε ότι έχει γίνει χαρτογράφηση του κατολισθητικού κινδύνου και της κατολισθητικής διακινδύνευσης και επιλέχθηκαν 5 περιοχές που συγκεντρώνουν υψηλή διακινδύνευση: ο παλαιός λιμένας Φηρών, το λιμάνι Αθηνιού, η περιοχή Αμμούδι στην Οία, η περιοχή της Αρμένης στην Οία και η Θηρασιά, στον οικισμό Κόρφου.
Στη συνέχεια, ανέλυσε τα μέτρα που λαμβάνονται για να μειωθεί ο κίνδυνος και η διακινδύνευση.
Συγκεκριμένα, σημείωσε ότι στην περιοχή του Αθηνιού, από όπου διέρχονται 1,5 εκατομμύρια άτομα κάθε χρόνο, έχουν εντοπιστεί τα επικίνδυνα σημεία και με βάση αυτή την ανάλυση γίνονται τα απαιτούμενα έργα, ώστε να μειωθεί ο κατολισθητικός κίνδυνος. Επίσης, προτείνονται δράσεις στο Λιμενικό και στην Αστυνομία ώστε να μειωθεί η έκθεση του μεγάλου όγκου του πληθυσμού που διέρχεται από την περιοχή.
Στην περιοχή του παλαιού λιμένα Φηρών, από όπου διέρχονται δύο εκατ. άνθρωποι κάθε χρόνο, έχει χαρτογραφηθεί ο κατολισθητικός κίνδυνος και έχουν γίνει δράσεις «για να υπολογίσουμε τον κίνδυνο και να προτείνουμε τα έργα τα οποία είχαν γίνει πριν μία δεκαετία και τα οποία θέλουν συντήρηση και ενίσχυση».
Στην περιοχή της Αρμένης στην Οία γίνονται «ειδικές μελέτες σε τρισδιάστατο επίπεδο, ώστε να βλέπουμε αν αποκολληθεί κάποιος όγκος πού θα καταλήξει ώστε να σχεδιάσουμε τα απαιτούμενα έργα για να πιάσουμε τους βραχώδεις όγκους πριν κατολισθήσουν ή αν κατολισθήσουν να πιάσουμε με ειδικούς φράκτες τους όγκους λίγο πριν τις οικιστικές περιοχές». Για την περιοχή του Αμμουδίου, ο κ. Λέκκας παρατήρησε ότι «το οικιστικό περιβάλλον αναπτύχθηκε άναρχα τα τελευταία 30 χρόνια και γι' αυτό έχουμε υψηλή έκθεση και διακινδύνευση».
«Εκεί, υπολογίζουμε τα έργα με σύγχρονες διαδικασίες και λογισμικό, ώστε να δούμε τι έργα χρειάζονται και να κατασκευαστούν τα έργα αυτά για να μειώσουμε τον κίνδυνο και την διακινδύνευση με ορισμένες διευθετήσεις που κάναμε» σημείωσε.
Τέλος, στον οικισμό του Κόρφου, όπου πέρυσι τον Απρίλιο σημειώθηκε μεγάλη κατολίσθηση αλλά με μικρές ζημιές, ο ίδιος τόνισε ότι «δεν έχει γίνει κανένα έργο στο παρελθόν. Σχεδιάζουμε την ανάλυση των κατολισθήσεων ώστε να προτείνουμε έργα σε πολύ συγκεκριμένα σημεία, έργα που να είναι αποτελεσματικά, οικονομικά και συμβατά με το περιβάλλον της Σαντορίνης, ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο».
Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού, Κ. Μητσοτάκη:
«Ευχαριστώ, κ. Υπουργέ. Να ξεκινήσω εκφράζοντας κι εγώ με τη σειρά μου τις ευχαριστίες στους εκλεκτούς επιστήμονες, στην κα Καθηγήτρια, στους δύο Καθηγητές, γι’ αυτή την πολύ ουσιαστική παρουσίαση την οποία μας έκαναν. Την κρίναμε μαζί με τον Υπουργό απαραίτητη, προκειμένου να υπάρχει μία ενημέρωση αλλά και μία εκπαίδευση της κοινής γνώμης για ένα εξαιρετικά σύνθετο και περίπλοκο γεωλογικό φαινόμενο, το οποίο, όμως, έχουμε τη δυνατότητα να το “αποκωδικοποιήσουμε” και, νομίζω, να το εξηγήσουμε με απλά λόγια.
Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να σταθώ σε κάτι το οποίο είπε ο κ. Παπαζάχος. Έχουμε μία πολύ ενεργή και παγκοσμίως αναγνωρισμένη επιστημονική κοινότητα, η οποία ασχολείται με ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με σεισμούς και με ηφαίστεια.
Και βέβαια, να πω ότι συνεργαζόμαστε σταθερά και με τους καλύτερους επιστήμονες στον κόσμο. Διότι η περιοχή της Σαντορίνης είναι ένα μοναδικό γεωλογικό “εργαστήριο”, το οποίο προφανώς προκαλεί συνεχώς -και όχι μόνο τώρα που έχουμε μια κρίση- το ενδιαφέρον και ξένων επιστημόνων.
Κατά συνέπεια, οι παρουσιάσεις που είδατε δεν είναι αποτέλεσμα μιας κινητοποίησης της στιγμής, αλλά μιας σταθερής και πολύ μεθοδικής δουλειάς, η οποία θα έλεγα ότι γίνεται εδώ και δεκαετίες.
Να πω, λοιπόν, ότι πρώτα και πάνω απ’ όλα η πολιτεία οφείλει να εμπιστεύεται την επιστήμη και να ακούει τους επιστήμονες. Είναι κάτι το οποίο το γνωρίζει καλά ο Υπουργός. Το έχουμε κάνει και στη διαχείριση άλλων κρίσεων, το ίδιο ακριβώς κάνουμε και τώρα.
Προφανώς, κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με απόλυτα δεδομένα, θεωρώ, όμως, ότι η κα Νομικού, ο κ. Παπαζάχος και ο κ. Λέκκας μας παρουσίασαν, με σχετικά απλά λόγια, τι είναι αυτό το οποίο έχουμε να διαχειριστούμε τώρα.
Ουσιαστικά, τρία διακριτά φαινόμενα: μια ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Νέα Καμένη, όχι ασυνήθιστη, την έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν, ούτε ένα φαινόμενο το οποίο αυτή τη στιγμή φαίνεται να εγκυμονεί ιδιαίτερους κινδύνους.
Τη σταθερή δραστηριότητα στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπο, την οποία η κα Νομικού παρατηρεί εδώ και πολλά χρόνια και είναι, θα έλεγα, ένας χώρος που αποτελεί αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης επιστημονικών δεδομένων, τα οποία παρουσιάστηκαν και στην παρουσίαση.
Και το τρίτο και ενδεχομένως αυτή τη στιγμή το πιο ανησυχητικό τεκτονικό φαινόμενο, που είναι η δραστηριότητα στο ρήγμα της Ανύδρου. Είναι αυτό το οποίο έχει δώσει τους πολλούς, παρατεταμένους σεισμούς. Χωρίς να μπορεί κανείς να κάνει καμία απολύτως πρόβλεψη, θα το ξαναπώ, κρατώ την λίγο πιο ενθαρρυντική τοποθέτηση του κ. Καθηγητή, ότι είμαστε σήμερα λίγο πιο αισιόδοξοι από ό,τι ήμασταν χθες, χωρίς -το τονίζω- να μπορεί κανείς να κάνει οποιαδήποτε πρόβλεψη.
Γι’ αυτό και απαιτείται και σε αυτή την συγκυρία απόλυτη, θα έλεγα, με την καλή έννοια, υπακοή στις κατευθύνσεις της Πολιτικής Προστασίας, η οποία με τη σειρά της λαμβάνει υπόψη όλα τα επιστημονικά δεδομένα από τις δύο Επιτροπές οι οποίες συνεδριάζουν καθημερινά.
Νομίζω ότι είναι σαφές ότι έχει κινητοποιηθεί όλος ο κρατικός μηχανισμός. Θέλω να ευχαριστήσω και την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε όλα τα νησιά για τη συνεργασία της, καθώς και τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου.
Όλα τα σχετικά σχέδια έχουν αυτή τη στιγμή υλοποιηθεί, έχουν μετακινηθεί πολλές δυνάμεις του κρατικού μηχανισμού, όχι μόνο στη Σαντορίνη αλλά και στα υπόλοιπα νησιά, έτσι ώστε να μπορούμε σήμερα να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο. Έτσι θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε και τις επόμενες μέρες, με την καλή ελπίδα ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και το φαινόμενο θα βαίνει προς εκτόνωση.
Επιτρέψτε μου, όμως, μία καταληκτική παρατήρηση η οποία νομίζω ότι έχει τη σημασία της: όπως βλέπετε, εδώ και χρόνια, εδώ και μία πενταετία, προσπαθούμε να εγκαθιδρύσουμε στη χώρα μία κουλτούρα πολιτικής προστασίας. Και αυτή η κουλτούρα πολιτικής προστασίας προφανώς περνάει και μέσα από την ενημέρωση των πολιτών και κυρίως περνάει μέσα από την προετοιμασία και την πρόληψη.
Θέλω ενδεικτικά να αναφέρω ότι, καθώς ζούμε σε μία χώρα η οποία είναι εξαιρετικά σεισμογενής, είχαμε την ευκαιρία τον περασμένο Απρίλιο να κάνουμε μία πολύ μεγάλη άσκηση προετοιμασίας -την πρώτη που έγινε σε αυτή την έκταση- στην Κρήτη, σε ένα σενάριο ενός πολύ μεγάλου σεισμού, πώς θα ανταποκρινόταν ο κρατικός μηχανισμός. Και είμαστε έτοιμοι αυτή τη στιγμή να αναλύσουμε τα αποτελέσματα από αυτή την άσκηση και να δούμε πώς διαρκώς μπορούμε να γινόμαστε καλύτεροι.
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για την ενημέρωση της κοινής γνώμης, για την περίπτωση που έχουμε κάποιο παλιρροϊκό κύμα, κάποιο τσουνάμι, τις βασικές γνώσεις τις οποίες όλοι πια πρέπει να διαθέτουμε, ότι σε περίπτωση που κάποιος αισθανθεί έναν πολύ μεγάλο σεισμό και βρίσκεται σε οποιαδήποτε παράκτια περιοχή, πρέπει αμέσως να απομακρυνθεί προς ένα πιο ασφαλές σημείο, μην περιμένοντας κατ’ ανάγκη το “112”. Διότι, αν ο μη γένοιτο συνέβαινε κάτι τέτοιο στην περιοχή, ξέρουμε ότι θα έχουμε κάποια λεπτά στη διάθεσή μας.
Όλα αυτά, λοιπόν, τα λέω διότι η επιστήμη πρέπει να μας βοηθήσει -και το κάνει- σύνθετα επιστημονικά δεδομένα να τα κάνουμε απλές ιδέες και απλές έννοιες, έτσι ώστε όλοι μαζί, ολόκληρη η κοινωνία να μπορεί να αντιμετωπίζει τέτοιες κρίσεις με αποτελεσματικότητα και έχοντας πρώτα και πάνω απ’ όλα την προστασία της ανθρώπινης ζωής και την ασφάλεια των συμπολιτών μας.
Κλείνω με την παρότρυνση, την οποία νομίζω την έχουν εισακούσει κυρίως οι νησιώτες μας, καταλαβαίνω και τον φόβο τού τι σημαίνει αυτή τη στιγμή να είσαι σε μια Σαντορίνη η οποία κουνιέται συνέχεια: να είναι ψύχραιμοι, να συνεργάζονται με τις αρχές.
Η εκτίμηση της εξέλιξης του φαινομένου, όπως είπε και ο Υπουργός, θα είναι καθημερινή και από το Υπουργείο θα υπάρχει καθημερινή ενημέρωση για τα νέα επιστημονικά δεδομένα, όπως τα λαμβάνουμε και όπως τα αναλύουμε».
www.bankingnews.gr
«Γι' αυτό και απαιτείται και σε αυτή τη συγκυρία απόλυτη υπακοή με τις κατευθύνσεις της Πολιτικής Προστασίας η οποία λαμβάνει υπόψη όλα τα επιστημονικά δεδομένα των δύο επιτροπών που συνεδριάζουν καθημερινά. Είναι σαφές ότι έχει κινητοποιηθεί όλος ο κρατικός μηχανισμός», είπε χαρακτηριστικά.
Επισήμανε ότι έχουμε μια παγκοσμίως αναγνωρισμένη επιστημονική κοινότητα που ασχολείται με αυτά τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με σεισμούς και ηφαίστεια, ενώ υπάρχει συνεργασία με τους καλύτερους επιστήμονες στον κόσμο «διότι η περιοχή της Σαντορίνης είναι ένα μοναδικό γεωλογικό εργαστήριο στον κόσμο, το οποίο προκαλεί συνεχώς το ενδιαφέρον ξένων επιστημόνων».
Κατά συνέπεια, πρόσθεσε, οι παρουσιάσεις δεν είναι αποτέλεσμα κινητοποίησης της στιγμής, αλλά μιας σταθερής και μεθοδικής δουλειάς δεκαετιών.
«Πρώτα και πάνω από όλα η Πολιτεία οφείλει να εμπιστεύεται την επιστήμη. Το έχουμε κάνει και στη διαχείριση άλλων κρίσεων. Το ίδιο ακριβώς κάνουμε και τώρα. Προφανώς κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με απόλυτα δεδομένα», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Εξήγησε ότι οι επιστήμονες παρουσίασαν με απλά λόγια τι έχουμε να διαχειριστούμε και συγκεκριμένα τρία διακριτά φαινόμενα, μια ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Νέα Καμμένη που έχουμε δει και στο παρελθόν και δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να εγκυμονεί κινδύνους, το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπο που είναι αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης επιστημονικών δεδομένων και το πιο ανησυχητικό τεκτονικό φαινόμενο με τη δραστηριότητα στο ρήγμα το οποίο έχει δώσει πολλούς παρατεταμένους σεισμούς, τη δραστηριότητα στο ρήγμα της Ανύδρου, που έχει δώσει τις περισσότερες δονήσεις.
«Έτσι θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε και τις επόμενες ημέρες με την ελπίδα ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και το φαινόμενο θα βαίνει προς εκτόνωση», υπογράμμισε.
Αναφέρθηκε δε, στη σημασία που δίνει η κυβέρνηση εδώ και μια 5ετία για την εγκαθίδρυση κουλτούρας πολιτικής προστασίας, η οποία περνάει από την ενημέρωση των πολιτών, την προετοιμασία και την πρόληψη. Ενδεικτικά ανέφερε ότι τον περασμένο Απρίλιο στην Κρήτη έγινε μεγάλη άσκηση προετοιμασίας με σενάριο ενός πολύ μεγάλου σεισμού και πώς θα ανταποκρίνονταν ο κρατικός μηχανισμός και «είμαστε έτοιμοι αυτή τη στιγμή να αναλύσουμε τα αποτελέσματα και να δούμε πως μπορούμε να γινόμαστε καλύτεροι».
Συμπλήρωσε ότι το ίδιο ισχύει και για την ενημέρωση της κοινής γνώμης στην περίπτωση που έχουμε τσουνάμι, για τις βασικές γνώσεις δηλαδή που πρέπει να έχει κάποιος αν βρίσκεται σε παράκτια περιοχή να απομακρυνθεί σε ένα πιο ασφαλές σημείο.
Μεταξύ άλλων, συνέστησε στους νησιώτες να είναι ψύχραιμοι να συνεργάζονται με τις Αρχές, υπογραμμίζοντας πως η εκτίμηση για το φαινόμενο θα είναι καθημερινή.
Κατέληξε λέγοντας ότι πρώτα και πάνω απ΄ όλα έχει σημασία η προστασία της ανθρώπινης ζωής και η ασφάλεια των πολιτών.
Κικίλιας: Η Πολιτεία δίπλα στους πολίτες
Από την πλευρά του, ο υπουργος Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Β. Κικίλιας, επανέλαβε τα μέτρα που έχουν ληφθεί.
Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στις ομάδες ΕΜΑΚ και ΕΜΟΔΕ, το κινητό επιχειρησιακό κέντρο, στην ενίσχυση στα νησιά των δυνάμεων της πολιτικής προστασίας, της Πυροσβεστικής και του Λιμενικού, καθώς και στην παρουσία αρματαγωγού στην περιοχή στο σενάριο απεμπλοκής ευπαθών ομάδων.
Πρόσθεσε ότι το ΤΕΕ κάνει ελέγχους σε κέντρα υγείας, νοσοκομεία και σχολεία, ενώ και η Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών ελέγχει τα κτίρια στη Σαντορίνη και τα γύρω νησιά.
Επιπλέον, έχει γίνει ενίσχυση του ΕΚΑΒ και των Κέντρων Υγείας, έχουν οριστεί σημεία συγκέντρωσης, οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας προσπαθούν να ενισχύσουν στο πεδίο τις δυνατότητες επικοινωνίας, ενώ και ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται με συνεργεία στο νησί.
«Αυτό αναθεωρείται επιχειρησιακά κάθε πρωί», επισήμανε.
«Γίνεται μια προσπάθεια επιχειρησιακά να δείξει η ελληνική Πολιτεία ότι είναι εκεί, ότι στηρίζει και ότι αντιλαμβάνεται και αυτή την κρίση και προσπαθεί να είναι δίπλα στους πολίτες και κυρίως στους νησιώτες», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κικίλιας.
Παπαζάχος: Οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνοται τις σεισμικές δονήσεις
Ο καθηγητής Γεωφυσικής και Σεισμολογίας, Κώστας Παπαζάχος, προειδοποίησε ότι οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνοται τις σεισμικές δονήσεις, συστήνοντας ψυχραιμία, ενώ παρουσίασε χάρτες και γραφήματα με την τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα, συγκρίνοντας τα δεδομένα των περιόδων 2011 – 2012 και 2024 – 2025.
Σύμφωνα με τον κ. Παπαζάχο, «η περιοχή του ρήγματος έχει σπάσει σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχουν κάποια κενά ακόμη ανάμεσα στα επίκεντρα τα οποία μπορούν να οδηγήσουν στη γέννηση κάποιου ισχυρότερου σεισμού. Τα σενάρια, ωστόσο, φαίνεται να είναι καλύτερα, καθώς η περιοχή που έχει μείνει είναι μικρότερη και πηγαίνουμε σε ένα πιο ευνοϊκό σενάριο. Σε κάθε περίπτωση, οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνονται δονήσεις για το επόμενο χρονικό διάστημα και θα πρέπει να είναι ψύχραιμοι. Η κατάσταση φαίνεται να πηγαίνει σε ένα καλύτερο σενάριο».
Αναφορικά με το ηφαίστειο, σημείωσε ότι «φαίνεται ότι υπάρχει μια ήπια σεισμοηφαιστειακή διέγερση στη Σαντορίνη. Αυτό είναι ένα φαινόμενο για το οποίο έχει ενημερωθεί η Πολιτεία, έχει πάρει τα μέτρα της. Είναι ένα πολύ αργό φαινόμενο και πρέπει να το ξεχωρίσουμε από αυτό που συμβαίνει τώρα».
Νομικού: Μακριά από τα επίκεντρα του 1956.
«Τα επίκεντρα των σεισμών εντοπίζονται στην περιοχή βορειοανατολικά του Κολούμπου, δηλαδή στην περιοχή του ρήγματος της Ανύδρου και δεν εντοπίζονται προς την περιοχή του ρήγματος της Αμοργού» υπογράμμισε η καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, Εύη Νομικού, η οποία παρέθεσε χάρτες εξηγώντας πώς συμπεριφέρεται η Καλδέρα της Σαντορίνης και τι συμβαίνει στον υποθαλάσσιο χώρο Σαντορίνης - Αμοργού.
Αναφέρθηκε στις πολυετείς ωκεανογραφικές αποστολές με Έλληνες και ξένους επιστήμονες που γίνονται στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού.
«Άρα, γνωρίζουμε πολύ καλά το τι συμβαίνει στον υποθαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Έχοντας όλα αυτά τα στοιχεία στη διάθεσή μας, δημιουργούμε τεκτονικούς υποθαλάσσιους χάρτες», εξήγησε.
Όπως ανέφερε, «τα σημερινά επίκεντρα είναι πολύ πιο μακριά από τα επίκεντρα του 1956. Όλα τα επίκεντρα των σεισμών εντοπίζονται στην περιοχή βορειοανατολικά του Κολούμπου, δηλαδή στην περιοχή του ρήγματος της Ανύδρου και όχι προς την περιοχή του ρήγματος της Αμοργού».
Λέκκας: Οι 5 περιοχές που κινδυνεύουν με κατολισθήσεις
Τέλος, ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθ. Λέκκας, έκανε λόγο για υψηλό κίνδυνο κατολισθήσεων σε 5 περιοχές στη Σαντορίνη, σημειώνοντας ωστόσο πως γίνονται έργα για να μειωθούν οι κίνδυνοι που εγκυμονούν.
Όπως εξήγησε ο κ. Λέκκας, επιλέξαμε 5 περιοχές, οι οποίες συγκεντρώνουν υψηλή διακινδύνευση και θα ληφθούν μέτρα: ο Παλαιός Λιμένας Φηρών, το Λιμάνι Αθηνιού και το οδικό δίκτυο του Όρμου, η Οία και συγκεκριμένα, οι περιοχές Αμμούδι και Αρμένη και η Θηρασιά (οικισμός Κόρφου και ανάντι περιοχή, Μονοπάτι)».
«Ο κατολισθητικός κίνδυνος σε όλο το μήκος σχεδόν των πρανών της καλδέρας της Σαντορίνης είναι υψηλός, αλλά και η διακινδύνευση είναι υψηλή δεδομένου ότι σε αυτά τα σημεία συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου τουλάχιστον για 8 μήνες κάθε χρόνο», υπογράμμισε.
Εξήγησε ότι έχει γίνει χαρτογράφηση του κατολισθητικού κινδύνου και της κατολισθητικής διακινδύνευσης και επιλέχθηκαν 5 περιοχές που συγκεντρώνουν υψηλή διακινδύνευση: ο παλαιός λιμένας Φηρών, το λιμάνι Αθηνιού, η περιοχή Αμμούδι στην Οία, η περιοχή της Αρμένης στην Οία και η Θηρασιά, στον οικισμό Κόρφου.
Στη συνέχεια, ανέλυσε τα μέτρα που λαμβάνονται για να μειωθεί ο κίνδυνος και η διακινδύνευση.
Συγκεκριμένα, σημείωσε ότι στην περιοχή του Αθηνιού, από όπου διέρχονται 1,5 εκατομμύρια άτομα κάθε χρόνο, έχουν εντοπιστεί τα επικίνδυνα σημεία και με βάση αυτή την ανάλυση γίνονται τα απαιτούμενα έργα, ώστε να μειωθεί ο κατολισθητικός κίνδυνος. Επίσης, προτείνονται δράσεις στο Λιμενικό και στην Αστυνομία ώστε να μειωθεί η έκθεση του μεγάλου όγκου του πληθυσμού που διέρχεται από την περιοχή.
Στην περιοχή του παλαιού λιμένα Φηρών, από όπου διέρχονται δύο εκατ. άνθρωποι κάθε χρόνο, έχει χαρτογραφηθεί ο κατολισθητικός κίνδυνος και έχουν γίνει δράσεις «για να υπολογίσουμε τον κίνδυνο και να προτείνουμε τα έργα τα οποία είχαν γίνει πριν μία δεκαετία και τα οποία θέλουν συντήρηση και ενίσχυση».
Στην περιοχή της Αρμένης στην Οία γίνονται «ειδικές μελέτες σε τρισδιάστατο επίπεδο, ώστε να βλέπουμε αν αποκολληθεί κάποιος όγκος πού θα καταλήξει ώστε να σχεδιάσουμε τα απαιτούμενα έργα για να πιάσουμε τους βραχώδεις όγκους πριν κατολισθήσουν ή αν κατολισθήσουν να πιάσουμε με ειδικούς φράκτες τους όγκους λίγο πριν τις οικιστικές περιοχές». Για την περιοχή του Αμμουδίου, ο κ. Λέκκας παρατήρησε ότι «το οικιστικό περιβάλλον αναπτύχθηκε άναρχα τα τελευταία 30 χρόνια και γι' αυτό έχουμε υψηλή έκθεση και διακινδύνευση».
«Εκεί, υπολογίζουμε τα έργα με σύγχρονες διαδικασίες και λογισμικό, ώστε να δούμε τι έργα χρειάζονται και να κατασκευαστούν τα έργα αυτά για να μειώσουμε τον κίνδυνο και την διακινδύνευση με ορισμένες διευθετήσεις που κάναμε» σημείωσε.
Τέλος, στον οικισμό του Κόρφου, όπου πέρυσι τον Απρίλιο σημειώθηκε μεγάλη κατολίσθηση αλλά με μικρές ζημιές, ο ίδιος τόνισε ότι «δεν έχει γίνει κανένα έργο στο παρελθόν. Σχεδιάζουμε την ανάλυση των κατολισθήσεων ώστε να προτείνουμε έργα σε πολύ συγκεκριμένα σημεία, έργα που να είναι αποτελεσματικά, οικονομικά και συμβατά με το περιβάλλον της Σαντορίνης, ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο».
Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού, Κ. Μητσοτάκη:
«Ευχαριστώ, κ. Υπουργέ. Να ξεκινήσω εκφράζοντας κι εγώ με τη σειρά μου τις ευχαριστίες στους εκλεκτούς επιστήμονες, στην κα Καθηγήτρια, στους δύο Καθηγητές, γι’ αυτή την πολύ ουσιαστική παρουσίαση την οποία μας έκαναν. Την κρίναμε μαζί με τον Υπουργό απαραίτητη, προκειμένου να υπάρχει μία ενημέρωση αλλά και μία εκπαίδευση της κοινής γνώμης για ένα εξαιρετικά σύνθετο και περίπλοκο γεωλογικό φαινόμενο, το οποίο, όμως, έχουμε τη δυνατότητα να το “αποκωδικοποιήσουμε” και, νομίζω, να το εξηγήσουμε με απλά λόγια.
Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να σταθώ σε κάτι το οποίο είπε ο κ. Παπαζάχος. Έχουμε μία πολύ ενεργή και παγκοσμίως αναγνωρισμένη επιστημονική κοινότητα, η οποία ασχολείται με ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με σεισμούς και με ηφαίστεια.
Και βέβαια, να πω ότι συνεργαζόμαστε σταθερά και με τους καλύτερους επιστήμονες στον κόσμο. Διότι η περιοχή της Σαντορίνης είναι ένα μοναδικό γεωλογικό “εργαστήριο”, το οποίο προφανώς προκαλεί συνεχώς -και όχι μόνο τώρα που έχουμε μια κρίση- το ενδιαφέρον και ξένων επιστημόνων.
Κατά συνέπεια, οι παρουσιάσεις που είδατε δεν είναι αποτέλεσμα μιας κινητοποίησης της στιγμής, αλλά μιας σταθερής και πολύ μεθοδικής δουλειάς, η οποία θα έλεγα ότι γίνεται εδώ και δεκαετίες.
Να πω, λοιπόν, ότι πρώτα και πάνω απ’ όλα η πολιτεία οφείλει να εμπιστεύεται την επιστήμη και να ακούει τους επιστήμονες. Είναι κάτι το οποίο το γνωρίζει καλά ο Υπουργός. Το έχουμε κάνει και στη διαχείριση άλλων κρίσεων, το ίδιο ακριβώς κάνουμε και τώρα.
Προφανώς, κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με απόλυτα δεδομένα, θεωρώ, όμως, ότι η κα Νομικού, ο κ. Παπαζάχος και ο κ. Λέκκας μας παρουσίασαν, με σχετικά απλά λόγια, τι είναι αυτό το οποίο έχουμε να διαχειριστούμε τώρα.
Ουσιαστικά, τρία διακριτά φαινόμενα: μια ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Νέα Καμένη, όχι ασυνήθιστη, την έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν, ούτε ένα φαινόμενο το οποίο αυτή τη στιγμή φαίνεται να εγκυμονεί ιδιαίτερους κινδύνους.
Τη σταθερή δραστηριότητα στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπο, την οποία η κα Νομικού παρατηρεί εδώ και πολλά χρόνια και είναι, θα έλεγα, ένας χώρος που αποτελεί αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης επιστημονικών δεδομένων, τα οποία παρουσιάστηκαν και στην παρουσίαση.
Και το τρίτο και ενδεχομένως αυτή τη στιγμή το πιο ανησυχητικό τεκτονικό φαινόμενο, που είναι η δραστηριότητα στο ρήγμα της Ανύδρου. Είναι αυτό το οποίο έχει δώσει τους πολλούς, παρατεταμένους σεισμούς. Χωρίς να μπορεί κανείς να κάνει καμία απολύτως πρόβλεψη, θα το ξαναπώ, κρατώ την λίγο πιο ενθαρρυντική τοποθέτηση του κ. Καθηγητή, ότι είμαστε σήμερα λίγο πιο αισιόδοξοι από ό,τι ήμασταν χθες, χωρίς -το τονίζω- να μπορεί κανείς να κάνει οποιαδήποτε πρόβλεψη.
Γι’ αυτό και απαιτείται και σε αυτή την συγκυρία απόλυτη, θα έλεγα, με την καλή έννοια, υπακοή στις κατευθύνσεις της Πολιτικής Προστασίας, η οποία με τη σειρά της λαμβάνει υπόψη όλα τα επιστημονικά δεδομένα από τις δύο Επιτροπές οι οποίες συνεδριάζουν καθημερινά.
Νομίζω ότι είναι σαφές ότι έχει κινητοποιηθεί όλος ο κρατικός μηχανισμός. Θέλω να ευχαριστήσω και την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε όλα τα νησιά για τη συνεργασία της, καθώς και τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου.
Όλα τα σχετικά σχέδια έχουν αυτή τη στιγμή υλοποιηθεί, έχουν μετακινηθεί πολλές δυνάμεις του κρατικού μηχανισμού, όχι μόνο στη Σαντορίνη αλλά και στα υπόλοιπα νησιά, έτσι ώστε να μπορούμε σήμερα να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο. Έτσι θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε και τις επόμενες μέρες, με την καλή ελπίδα ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και το φαινόμενο θα βαίνει προς εκτόνωση.
Επιτρέψτε μου, όμως, μία καταληκτική παρατήρηση η οποία νομίζω ότι έχει τη σημασία της: όπως βλέπετε, εδώ και χρόνια, εδώ και μία πενταετία, προσπαθούμε να εγκαθιδρύσουμε στη χώρα μία κουλτούρα πολιτικής προστασίας. Και αυτή η κουλτούρα πολιτικής προστασίας προφανώς περνάει και μέσα από την ενημέρωση των πολιτών και κυρίως περνάει μέσα από την προετοιμασία και την πρόληψη.
Θέλω ενδεικτικά να αναφέρω ότι, καθώς ζούμε σε μία χώρα η οποία είναι εξαιρετικά σεισμογενής, είχαμε την ευκαιρία τον περασμένο Απρίλιο να κάνουμε μία πολύ μεγάλη άσκηση προετοιμασίας -την πρώτη που έγινε σε αυτή την έκταση- στην Κρήτη, σε ένα σενάριο ενός πολύ μεγάλου σεισμού, πώς θα ανταποκρινόταν ο κρατικός μηχανισμός. Και είμαστε έτοιμοι αυτή τη στιγμή να αναλύσουμε τα αποτελέσματα από αυτή την άσκηση και να δούμε πώς διαρκώς μπορούμε να γινόμαστε καλύτεροι.
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για την ενημέρωση της κοινής γνώμης, για την περίπτωση που έχουμε κάποιο παλιρροϊκό κύμα, κάποιο τσουνάμι, τις βασικές γνώσεις τις οποίες όλοι πια πρέπει να διαθέτουμε, ότι σε περίπτωση που κάποιος αισθανθεί έναν πολύ μεγάλο σεισμό και βρίσκεται σε οποιαδήποτε παράκτια περιοχή, πρέπει αμέσως να απομακρυνθεί προς ένα πιο ασφαλές σημείο, μην περιμένοντας κατ’ ανάγκη το “112”. Διότι, αν ο μη γένοιτο συνέβαινε κάτι τέτοιο στην περιοχή, ξέρουμε ότι θα έχουμε κάποια λεπτά στη διάθεσή μας.
Όλα αυτά, λοιπόν, τα λέω διότι η επιστήμη πρέπει να μας βοηθήσει -και το κάνει- σύνθετα επιστημονικά δεδομένα να τα κάνουμε απλές ιδέες και απλές έννοιες, έτσι ώστε όλοι μαζί, ολόκληρη η κοινωνία να μπορεί να αντιμετωπίζει τέτοιες κρίσεις με αποτελεσματικότητα και έχοντας πρώτα και πάνω απ’ όλα την προστασία της ανθρώπινης ζωής και την ασφάλεια των συμπολιτών μας.
Κλείνω με την παρότρυνση, την οποία νομίζω την έχουν εισακούσει κυρίως οι νησιώτες μας, καταλαβαίνω και τον φόβο τού τι σημαίνει αυτή τη στιγμή να είσαι σε μια Σαντορίνη η οποία κουνιέται συνέχεια: να είναι ψύχραιμοι, να συνεργάζονται με τις αρχές.
Η εκτίμηση της εξέλιξης του φαινομένου, όπως είπε και ο Υπουργός, θα είναι καθημερινή και από το Υπουργείο θα υπάρχει καθημερινή ενημέρωση για τα νέα επιστημονικά δεδομένα, όπως τα λαμβάνουμε και όπως τα αναλύουμε».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών