Ο πρώην ισχυρός άνδρας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ αναλύει πως έχει διαβρωθεί ο παγκόσμιος ρόλος του αμερικανικού νομίσματος
Στο κυρίαρχο ρόλο του δολαρίου στο παγκόσμιο εμπόριο και την παγκόσμια οικονομία αναφέρεται με άρθρο του στην ιστοσελίδα του ινστιτούτου ερευνών Brookings ο πρώην επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Ben Bernanke.
Ειδικότερα, ο κ. Bernanke επισημαίνει ότι το 60% των παγκόσμιων αποθεματικών είναι σε δολάρια, οπότε και οι κινήσεις και οι αποφάσεις της Fed έχουν αντίστοιχα σημαντικές παρενέργειες παγκοσμίως.
Αυτό επιφέρει μία ειδική ευθύνη στους σχεδιαστές της πολιτικής της Fed.
Και με αφορμή αυτό, ο Ben Bernanke αναρωτιέται «γιατί είναι το δολάριο το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο νόμισμα στον πλανήτη;
Δίνει ο διεθνής ρόλος του δολαρίου ένα εξωφρενικό πλεονέκτημα στις ΗΠΑ;
Ο ρόλος του δολαρίου μεγεθύνει τις επιπτώσεις για τις υπόλοιπες χώρες από τις ενέργειες της Fed, και αν ναι, πως;».
Και ο Bernanke συνεχίζει σημειώνοντας ότι δεν συμφωνεί με το ότι ένας από τους βασικούς διαύλους της παγκόσμιας επιρροής της Fed είναι οι δολαριοποιημένες αγορές.
Σύμφωνα με τον πρώην επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, ο ρόλος του δολαρίου αναβαθμίστηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη συμφωνία του Bretton Woods το 1944, όταν αποφασίστηκε ότι τα υπόλοιπα νομίσματα θα συνδέονται με το δολάριο, ενώ το ίδιο το δολάριο συνδεόταν, χαλαρά, με το χρυσό.
Ο στόχος ήταν να αντικατασταθεί η σταθερά του χρυσού, η οποία είχε καταρρεύσει κατά τη Μεγάλη Ύφεση στις ΗΠΑ, με κάτι πιο ευέλικτο.
Στην πράξη, πάντως, αυτό το σύστημα έδωσε μεγαλύτερη ευελιξία στις ΗΠΑ, που απολάμβαναν μεγάλη ελευθερία στη διαμόρφωση της εγχώριας πολιτικής για την οικονομία, καθώς και τη δυνατότητα να συντηρούν σημαντικά ελλείμματα.
Αυτό το τελευταίο γεγονός έδινε στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το γάλλο υπουργό Οικονομικών, Valéry Giscard d’Estaing, ένα «εξωφρενικό προνόμιο».
Τελικά η συμφωνία του Bretton Woods κατέρρευσε, εν μέρει γιατί οι ΗΠΑ δεν κατόρθωσαν να υποστηρίξουν την υποχρέωσή τους για σταθερότητα των τιμών.
Από τη δεκαετία του 1970 το διεθνές νομισματικό σύστημα έχει αποκεντρωθεί, διαπιστώνει ο Bernanke, με τις αγορές να αποφασίζουν για τις ισοτιμίες των βασικών νομισμάτων.
Ενώ το Bretton Woods υλοποιούνταν από τις κεντρικές τράπεζες, στο παρόν σύστημα οι αποφάσεις λαμβάνονται κυρίως από όσους συμμετέχουν στην αγορά.
«Γιατί όμως το δολάριο έχει διατηρήσει την κυριαρχία του;», διερωτάται ο Bernanke, για να απαντήσει ότι ο σημαντικότερος λόγος είναι η… αδράνεια, δηλαδή το ότι οι άνθρωποι είναι συνηθισμένοι να χρησιμοποιούν διεθνώς το δολάριο και η προθυμία άλλων να δεχτούν το δολάριο αυξάνει το βαθμό χρησιμότητας του αμερικανικού νομίσματος.
Αλλά, ο Bernanke τονίζει ακόμη ότι το δολάριο κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει αποδείξει την αξία του ως διεθνές μέσο συναλλαγών.
Μεταξύ των πλεονεκτημάτων του αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής:
* Σταθερότητα της αξίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η Fed τα καταφέρνει καλά στο να κρατήσει χαμηλά και σταθερό τον πληθωρισμό.
* Ρευστότητα: Οι αμερικανικές οικονομικές αγορές έχουν το μεγαλύτερο βάθος και το περισσότερο ρευστό παγκοσμίως.
* Ασφάλεια: Παρά τις φωνές για το όριο του δημοσίου χρέους και τους κατά καιρούς διαξιφισμούς, υπάρχει μεγάλη προσφορά περιουσιακών στοιχείων σε δολάρια που είναι πολύ ασφαλή, όπως τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα.
* Δανειστής έσχατης λύσης. Η Fed έπαιξε το ρόλο του προμηθευτή δολαρίων κατά την τελευταία οικονομική κρίση, προχωρώντας σε swaps νομισμάτων με άλλες 14 κεντρικές τράπεζες, βοηθώντας τις να δανείσουν χρήματα στις δικές τους υπό εποπτεία τράπεζες που χρειάζονταν δολάρια για τις συναλλαγές τους.
Όμως, τι κέρδος έχουν οι ΗΠΑ;
Ο Bernanke σημειώνει ότι ορισμένα είναι απλώς συμβολικά, σαν «επιβράβευση για το πόσο τακτικά είναι τα πράγματα» στις αμερικανικές αγορές, τους θεσμούς και την στρατηγική της Fed.
Από την άλλη, τα πιο χειροπιαστά οφέλη για τις ΗΠΑ έχουν διαβρωθεί από την πάροδο του χρόνου, λόγω του ανταγωνισμού από τα άλλα νομίσματα και από το μειούμενο μερίδιο των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία.
Συγκεκριμένα, ο Bernanke σημειώνει ότι πλέον οι ΗΠΑ δεν πληρώνουν πολύ χαμηλότερους τόκους για την εξυπηρέτηση του δανεισμού τους από ότι άλλα αξιόχρεα βιομηχανικά κράτη, κάτι που απεικονίζεται και στο παρακάτω διάγραμμα.
Και ο πρώην ισχυρός άνδρας της Fed καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το γεγονός πως η αγγλική είναι η πλέον χρησιμοποιούμενη γλώσσα παγκοσμίως στο επιχειρείν και την πολιτική αποτελεί πιο σημαντικό όφελος για τις ΗΠΑ από ότι ο παγκόσμιος ρόλος του ίδιου του δολαρίου.
Το «εξωφρενικό προνόμιο» δεν είναι πλέον τόσο εξωφρενικό.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, ο κ. Bernanke επισημαίνει ότι το 60% των παγκόσμιων αποθεματικών είναι σε δολάρια, οπότε και οι κινήσεις και οι αποφάσεις της Fed έχουν αντίστοιχα σημαντικές παρενέργειες παγκοσμίως.
Αυτό επιφέρει μία ειδική ευθύνη στους σχεδιαστές της πολιτικής της Fed.
Και με αφορμή αυτό, ο Ben Bernanke αναρωτιέται «γιατί είναι το δολάριο το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο νόμισμα στον πλανήτη;
Δίνει ο διεθνής ρόλος του δολαρίου ένα εξωφρενικό πλεονέκτημα στις ΗΠΑ;
Ο ρόλος του δολαρίου μεγεθύνει τις επιπτώσεις για τις υπόλοιπες χώρες από τις ενέργειες της Fed, και αν ναι, πως;».
Και ο Bernanke συνεχίζει σημειώνοντας ότι δεν συμφωνεί με το ότι ένας από τους βασικούς διαύλους της παγκόσμιας επιρροής της Fed είναι οι δολαριοποιημένες αγορές.
Σύμφωνα με τον πρώην επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, ο ρόλος του δολαρίου αναβαθμίστηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη συμφωνία του Bretton Woods το 1944, όταν αποφασίστηκε ότι τα υπόλοιπα νομίσματα θα συνδέονται με το δολάριο, ενώ το ίδιο το δολάριο συνδεόταν, χαλαρά, με το χρυσό.
Ο στόχος ήταν να αντικατασταθεί η σταθερά του χρυσού, η οποία είχε καταρρεύσει κατά τη Μεγάλη Ύφεση στις ΗΠΑ, με κάτι πιο ευέλικτο.
Στην πράξη, πάντως, αυτό το σύστημα έδωσε μεγαλύτερη ευελιξία στις ΗΠΑ, που απολάμβαναν μεγάλη ελευθερία στη διαμόρφωση της εγχώριας πολιτικής για την οικονομία, καθώς και τη δυνατότητα να συντηρούν σημαντικά ελλείμματα.
Αυτό το τελευταίο γεγονός έδινε στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το γάλλο υπουργό Οικονομικών, Valéry Giscard d’Estaing, ένα «εξωφρενικό προνόμιο».
Τελικά η συμφωνία του Bretton Woods κατέρρευσε, εν μέρει γιατί οι ΗΠΑ δεν κατόρθωσαν να υποστηρίξουν την υποχρέωσή τους για σταθερότητα των τιμών.
Από τη δεκαετία του 1970 το διεθνές νομισματικό σύστημα έχει αποκεντρωθεί, διαπιστώνει ο Bernanke, με τις αγορές να αποφασίζουν για τις ισοτιμίες των βασικών νομισμάτων.
Ενώ το Bretton Woods υλοποιούνταν από τις κεντρικές τράπεζες, στο παρόν σύστημα οι αποφάσεις λαμβάνονται κυρίως από όσους συμμετέχουν στην αγορά.
«Γιατί όμως το δολάριο έχει διατηρήσει την κυριαρχία του;», διερωτάται ο Bernanke, για να απαντήσει ότι ο σημαντικότερος λόγος είναι η… αδράνεια, δηλαδή το ότι οι άνθρωποι είναι συνηθισμένοι να χρησιμοποιούν διεθνώς το δολάριο και η προθυμία άλλων να δεχτούν το δολάριο αυξάνει το βαθμό χρησιμότητας του αμερικανικού νομίσματος.
Αλλά, ο Bernanke τονίζει ακόμη ότι το δολάριο κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει αποδείξει την αξία του ως διεθνές μέσο συναλλαγών.
Μεταξύ των πλεονεκτημάτων του αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής:
* Σταθερότητα της αξίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η Fed τα καταφέρνει καλά στο να κρατήσει χαμηλά και σταθερό τον πληθωρισμό.
* Ρευστότητα: Οι αμερικανικές οικονομικές αγορές έχουν το μεγαλύτερο βάθος και το περισσότερο ρευστό παγκοσμίως.
* Ασφάλεια: Παρά τις φωνές για το όριο του δημοσίου χρέους και τους κατά καιρούς διαξιφισμούς, υπάρχει μεγάλη προσφορά περιουσιακών στοιχείων σε δολάρια που είναι πολύ ασφαλή, όπως τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα.
* Δανειστής έσχατης λύσης. Η Fed έπαιξε το ρόλο του προμηθευτή δολαρίων κατά την τελευταία οικονομική κρίση, προχωρώντας σε swaps νομισμάτων με άλλες 14 κεντρικές τράπεζες, βοηθώντας τις να δανείσουν χρήματα στις δικές τους υπό εποπτεία τράπεζες που χρειάζονταν δολάρια για τις συναλλαγές τους.
Όμως, τι κέρδος έχουν οι ΗΠΑ;
Ο Bernanke σημειώνει ότι ορισμένα είναι απλώς συμβολικά, σαν «επιβράβευση για το πόσο τακτικά είναι τα πράγματα» στις αμερικανικές αγορές, τους θεσμούς και την στρατηγική της Fed.
Από την άλλη, τα πιο χειροπιαστά οφέλη για τις ΗΠΑ έχουν διαβρωθεί από την πάροδο του χρόνου, λόγω του ανταγωνισμού από τα άλλα νομίσματα και από το μειούμενο μερίδιο των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία.
Συγκεκριμένα, ο Bernanke σημειώνει ότι πλέον οι ΗΠΑ δεν πληρώνουν πολύ χαμηλότερους τόκους για την εξυπηρέτηση του δανεισμού τους από ότι άλλα αξιόχρεα βιομηχανικά κράτη, κάτι που απεικονίζεται και στο παρακάτω διάγραμμα.
Και ο πρώην ισχυρός άνδρας της Fed καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το γεγονός πως η αγγλική είναι η πλέον χρησιμοποιούμενη γλώσσα παγκοσμίως στο επιχειρείν και την πολιτική αποτελεί πιο σημαντικό όφελος για τις ΗΠΑ από ότι ο παγκόσμιος ρόλος του ίδιου του δολαρίου.
Το «εξωφρενικό προνόμιο» δεν είναι πλέον τόσο εξωφρενικό.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών