Είναι ενδιαφέρον ότι, τα τελευταία χρόνια, οι έρευνες για το αίσθημα των νοικοκυριών ήταν γενικά πιο θετικές από ό,τι θα μπορούσε να προβλέψει κανείς
Τα πολιτικά αουτσάιντερ είχαν μια αρκετά καλή χρονιά στις Ηνωμένες Πολιτείες (και αλλού ανά τον κόσμο) και πολλοί αναλυτές έχουν αποδώσει την επιτυχία τους αυτή στη βαθιά δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων για την οικονομία.
Σίγουρα υπάρχουν πολλά για να είναι δυσαρεστημένοι, συμπεριλαμβανομένης της αυξανόμενης ανισότητας του εισοδήματος και του πλούτου και της στασιμότητας των πραγματικών μισθών.
Αλλά υπάρχουν και θετικά, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η βελτίωση της αγοράς εργασίας, ο χαμηλός πληθωρισμός και οι χαμηλές τιμές της βενζίνης.
Πώς οι άνθρωποι πραγματικά αισθάνονται για την οικονομία των ΗΠΑ;
Οι έρευνες για την «εμπιστοσύνη» ή το «αίσθημα» των καταναλωτών, όπως αυτές που πραγματοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια από το Πανεπιστήμιο του Michigan και το Conference Board, έχουν ως στόχο να μετρήσει το πώς οι άνθρωποι αισθάνονται για τα δικά τους οικονομικά και την κατάσταση της οικονομίας γενικότερα, χωρίς να προσπαθούν να εκμαιεύσουν τον πολιτικό προσανατολισμό ή την πρόθεση ψήφου των νοικοκυριών.
Οι έρευνες αυτές έχουν αποδειχθεί χρήσιμες στην πρόβλεψη των καταναλωτικών δαπανών και σε άλλες πτυχές της οικονομικής συμπεριφοράς των νοικοκυριών και ανάλογα παρακολουθούνται στενά από τους οικονομολόγους.
Είναι ενδιαφέρον ότι, τα τελευταία χρόνια, οι έρευνες για το αίσθημα των νοικοκυριών ήταν γενικά πιο θετικές από ό,τι θα μπορούσε να προβλέψει κανείς.
Για να φανεί, το σχήμα 1 παρουσιάζει τα δεδομένα από το 1979 μέχρι σήμερα, από την έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν για την ψυχολογία των καταναλωτών, σχετικά με το πώς τα νοικοκυριά βλέπουν την τρέχουσα και την αναμενόμενη (τον επόμενο χρόνο) κατάσταση των προσωπικών τους οικονομικών.
Για λόγους σύγκρισης υπάρχει και η απάντηση σε μια πιο γενική, ανοιχτή ερώτηση (της Gallup) σχετικά με το αν οι άνθρωποι είναι ικανοποιημένοι (ή όχι) με "τον τρόπο που εξελίσσονται τα πράγματα» στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι τρεις απαντήσεις μετρώνται σε συγκρίσιμη κλίμακες: Ποσοστό θετικών απαντήσεων ("καλύτερα" ή "ικανοποιημένοι") μείον το ποσοστό των αρνητικών ("χειρότερα" ή "ανικανοποίητη") +100.
Επομένως, τιμές πάνω από 100 σημαίνουν ότι ένα πλήθος, αγνοώντας τους αναποφάσιστους, είναι "ικανοποιημένοι" ή βλέπουν τα πράγματα να πηγαίνουν καλύτερα.
Οι τρεις σειρές έχουν την τάση να κινούνται μαζί.
Δεν αποτελεί έκπληξη, για παράδειγμα, ότι όλες πέφτουν σε περιόδους ύφεσης.
Ωστόσο, η πρόσφατη απόκλιση μεταξύ των απόψεων των ανθρώπων για τα δικά τους οικονομικά και τις εκτιμήσεις τους για "τον τρόπο που τα πράγματα πάνε" γενικότερα είναι εντυπωσιακή.
Το Σχήμα 2 παρακάτω συγκρίνει τις απαντήσεις σχετικά με "τον τρόπο που εξελίσσονται τα πράγματα» με τις απαντήσεις σε μια ερώτηση από την έρευνα του Μίσιγκαν για τις αναμενόμενες συνθήκες των επιχειρήσεων για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Οι απαντήσεις στο τελευταίο ερώτημα πρέπει να δείχνουν το πώς αισθάνονται οι άνθρωποι για την οικονομία στο σύνολό της, σε αντίθεση με την προσωπική τους κατάσταση.
Το Σχήμα 2 δείχνει ότι οι προσδοκίες των καταναλωτών σχετικά με τις συνθήκες των επιχειρήσεων κατά τα επόμενα πέντε χρόνια πράγματι συσχετίζονται με τις εκτιμήσεις τους για τον τρόπο που τα πράγματα πηγαίνουν στη χώρα.
Ωστόσο, το Σχήμα 2 δείχνει επίσης την ίδια αινιγματική απόκλιση των τελευταίων ετών που φαίνεται και στο Σχήμα 1.
Το επόμενο σχήμα διαχωρίζει τις απαντήσεις των νοικοκυριών στην ερώτηση σχετικά με την αναμενόμενη επιχειρηματικές συνθήκες με βάση δηλωθέντα εισοδήματα.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι τα άτομα με υψηλότερα εισοδήματα είναι πιο αισιόδοξοι για την οικονομία.
Αλλά και οι τρεις ομάδες έχουν γίνει πιο αισιόδοξοι από την ύφεση και έπειτα.
Εν ολίγοις, οι έρευνες του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν για το αίσθημα των καταναλωτών έχει δείξει μια κανονική κυκλική πορεία βελτίωσης κατά τα τελευταία χρόνια, τόσο στο πως οι άνθρωποι αισθάνονται για τις δικές τους οικονομικές προοπτικές όσο και για τις προσδοκίες τους για την οικονομία στο σύνολό της.
Σε αντίθεση, οι έρευνες της Gallup δείχνουν ένα υψηλό επίπεδο δυσαρέσκειας.
Τι δείχνει αυτή η διαφορά;
Υποψιάζομαι ότι η ίδια η μεγαλύτερη κοινωνική και πολιτική πόλωση διαδραματίζει ένα ρόλο στην εξήγηση αυτού του φαινομένου.
Σε ένα εξαιρετικά πολωμένο περιβάλλον, οι πολιτικές συζητήσεις γίνονται συχνά διαπεραστικές και οι σχολιαστές και οι δικηγόροι έχουν ισχυρά κίνητρα να υποστηρίζουν ότι το μέλλον της χώρας είναι ζοφερό, εκτός αν αποκτήσουν τον έλεγχο του κόμματός τους.
Σε αυτό το περιβάλλον, φαίνεται πιθανό ότι οι άνθρωποι θα ανταποκριθούν πιο έντονα και αρνητικά σε ανοιχτές ερωτήσεις σχετικά με τη γενική κατάσταση της χώρας, ενώ οι ερωτήσεις σε μια έρευνα που επικεντρώνονται στενά στις οικονομικές συνθήκες προκαλούν πιο μετριοπαθείς απαντήσεις.
Χωρίς αμφιβολία, τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι πραγματικά και απαιτούν σοβαρές και διαρκείς απαντήσεις.
Αλλά ενώ οι αντιλήψεις για το οικονομικό άγχος σίγουρα αναταράσσουν την εθνική μας πολιτική, μπορεί επίσης να είναι ότι οι αναταράξεις στην πολιτική επιδεινώνουν το πώς αντιλαμβανόμαστε συλλογικά την οικονομία.
www.bankingnews.gr
Σίγουρα υπάρχουν πολλά για να είναι δυσαρεστημένοι, συμπεριλαμβανομένης της αυξανόμενης ανισότητας του εισοδήματος και του πλούτου και της στασιμότητας των πραγματικών μισθών.
Αλλά υπάρχουν και θετικά, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η βελτίωση της αγοράς εργασίας, ο χαμηλός πληθωρισμός και οι χαμηλές τιμές της βενζίνης.
Πώς οι άνθρωποι πραγματικά αισθάνονται για την οικονομία των ΗΠΑ;
Οι έρευνες για την «εμπιστοσύνη» ή το «αίσθημα» των καταναλωτών, όπως αυτές που πραγματοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια από το Πανεπιστήμιο του Michigan και το Conference Board, έχουν ως στόχο να μετρήσει το πώς οι άνθρωποι αισθάνονται για τα δικά τους οικονομικά και την κατάσταση της οικονομίας γενικότερα, χωρίς να προσπαθούν να εκμαιεύσουν τον πολιτικό προσανατολισμό ή την πρόθεση ψήφου των νοικοκυριών.
Οι έρευνες αυτές έχουν αποδειχθεί χρήσιμες στην πρόβλεψη των καταναλωτικών δαπανών και σε άλλες πτυχές της οικονομικής συμπεριφοράς των νοικοκυριών και ανάλογα παρακολουθούνται στενά από τους οικονομολόγους.
Είναι ενδιαφέρον ότι, τα τελευταία χρόνια, οι έρευνες για το αίσθημα των νοικοκυριών ήταν γενικά πιο θετικές από ό,τι θα μπορούσε να προβλέψει κανείς.
Για να φανεί, το σχήμα 1 παρουσιάζει τα δεδομένα από το 1979 μέχρι σήμερα, από την έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν για την ψυχολογία των καταναλωτών, σχετικά με το πώς τα νοικοκυριά βλέπουν την τρέχουσα και την αναμενόμενη (τον επόμενο χρόνο) κατάσταση των προσωπικών τους οικονομικών.
Για λόγους σύγκρισης υπάρχει και η απάντηση σε μια πιο γενική, ανοιχτή ερώτηση (της Gallup) σχετικά με το αν οι άνθρωποι είναι ικανοποιημένοι (ή όχι) με "τον τρόπο που εξελίσσονται τα πράγματα» στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι τρεις απαντήσεις μετρώνται σε συγκρίσιμη κλίμακες: Ποσοστό θετικών απαντήσεων ("καλύτερα" ή "ικανοποιημένοι") μείον το ποσοστό των αρνητικών ("χειρότερα" ή "ανικανοποίητη") +100.
Επομένως, τιμές πάνω από 100 σημαίνουν ότι ένα πλήθος, αγνοώντας τους αναποφάσιστους, είναι "ικανοποιημένοι" ή βλέπουν τα πράγματα να πηγαίνουν καλύτερα.
Οι τρεις σειρές έχουν την τάση να κινούνται μαζί.
Δεν αποτελεί έκπληξη, για παράδειγμα, ότι όλες πέφτουν σε περιόδους ύφεσης.
Ωστόσο, η πρόσφατη απόκλιση μεταξύ των απόψεων των ανθρώπων για τα δικά τους οικονομικά και τις εκτιμήσεις τους για "τον τρόπο που τα πράγματα πάνε" γενικότερα είναι εντυπωσιακή.
Το Σχήμα 2 παρακάτω συγκρίνει τις απαντήσεις σχετικά με "τον τρόπο που εξελίσσονται τα πράγματα» με τις απαντήσεις σε μια ερώτηση από την έρευνα του Μίσιγκαν για τις αναμενόμενες συνθήκες των επιχειρήσεων για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Οι απαντήσεις στο τελευταίο ερώτημα πρέπει να δείχνουν το πώς αισθάνονται οι άνθρωποι για την οικονομία στο σύνολό της, σε αντίθεση με την προσωπική τους κατάσταση.
Το Σχήμα 2 δείχνει ότι οι προσδοκίες των καταναλωτών σχετικά με τις συνθήκες των επιχειρήσεων κατά τα επόμενα πέντε χρόνια πράγματι συσχετίζονται με τις εκτιμήσεις τους για τον τρόπο που τα πράγματα πηγαίνουν στη χώρα.
Ωστόσο, το Σχήμα 2 δείχνει επίσης την ίδια αινιγματική απόκλιση των τελευταίων ετών που φαίνεται και στο Σχήμα 1.
Το επόμενο σχήμα διαχωρίζει τις απαντήσεις των νοικοκυριών στην ερώτηση σχετικά με την αναμενόμενη επιχειρηματικές συνθήκες με βάση δηλωθέντα εισοδήματα.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι τα άτομα με υψηλότερα εισοδήματα είναι πιο αισιόδοξοι για την οικονομία.
Αλλά και οι τρεις ομάδες έχουν γίνει πιο αισιόδοξοι από την ύφεση και έπειτα.
Εν ολίγοις, οι έρευνες του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν για το αίσθημα των καταναλωτών έχει δείξει μια κανονική κυκλική πορεία βελτίωσης κατά τα τελευταία χρόνια, τόσο στο πως οι άνθρωποι αισθάνονται για τις δικές τους οικονομικές προοπτικές όσο και για τις προσδοκίες τους για την οικονομία στο σύνολό της.
Σε αντίθεση, οι έρευνες της Gallup δείχνουν ένα υψηλό επίπεδο δυσαρέσκειας.
Τι δείχνει αυτή η διαφορά;
Υποψιάζομαι ότι η ίδια η μεγαλύτερη κοινωνική και πολιτική πόλωση διαδραματίζει ένα ρόλο στην εξήγηση αυτού του φαινομένου.
Σε ένα εξαιρετικά πολωμένο περιβάλλον, οι πολιτικές συζητήσεις γίνονται συχνά διαπεραστικές και οι σχολιαστές και οι δικηγόροι έχουν ισχυρά κίνητρα να υποστηρίζουν ότι το μέλλον της χώρας είναι ζοφερό, εκτός αν αποκτήσουν τον έλεγχο του κόμματός τους.
Σε αυτό το περιβάλλον, φαίνεται πιθανό ότι οι άνθρωποι θα ανταποκριθούν πιο έντονα και αρνητικά σε ανοιχτές ερωτήσεις σχετικά με τη γενική κατάσταση της χώρας, ενώ οι ερωτήσεις σε μια έρευνα που επικεντρώνονται στενά στις οικονομικές συνθήκες προκαλούν πιο μετριοπαθείς απαντήσεις.
Χωρίς αμφιβολία, τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι πραγματικά και απαιτούν σοβαρές και διαρκείς απαντήσεις.
Αλλά ενώ οι αντιλήψεις για το οικονομικό άγχος σίγουρα αναταράσσουν την εθνική μας πολιτική, μπορεί επίσης να είναι ότι οι αναταράξεις στην πολιτική επιδεινώνουν το πώς αντιλαμβανόμαστε συλλογικά την οικονομία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών