Σχετικά Άρθρα
Οσμή σκανδάλου με μίζες εκατομμυρίων ευρώ κλυδωνίζει την απερχόμενη κυβέρνηση Merkel
Merkel για την επόμενη ημέρα: «Εγώ θα κοιμηθώ και θα διαβάσω, εσείς θα συνηθίσετε την απουσία μου»
Μετά από 16 χρόνια στην καγκελαρία, η αποχώρηση της Angela Merkel δεν εγκαινιάζει μόνο μια νέα εποχή στη Γερμανία, αλλά ανατρέπει και την ισορροπία δυνάμεων εντός της ΕΕ.
Την ανάληψη του ηγετικού ρόλου της Merkel στην Ευρώπη πιθανώς να αναλάβει μια από τις παρακάτω προσωπικότητες: ο διάδοχός της στην καγκελαρία και υπουργός Οικονομικών Olaf Scholz ο πρόεδρος της Γαλλίας Emanuel Macron καθώς και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Mario Draghi.
Δύσκολη η διαδοχή
Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν -σύμφωνα με το Euractiv - ότι κανένας από αυτούς δεν μπορεί αυτόματα να αναλάβει το έργο δεδομένων των μυριάδων ανεπίλυτων προκλήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – από την εσωτερική διαμάχη για το κράτος δικαίου έως τον κίνδυνο γεωπολιτικής περιθωριοποίησης και τους μεταγενέστερους κραδασμούς του Brexit.
Η Merkel επαινέθηκε πολλές φορές για τη σταθερή καθοδήγηση της Ένωσης στη διάρκεια πολλαπλών κρίσεων.
Πρόκειται βέβαια να εγκαταλείψει την πολιτική όταν ο Scholz εκλεγεί επίσημα καγκελάριος τον Δεκέμβριο.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι αποχωρεί σιγά σιγά από την πολιτική σκηνή, εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά δημοφιλής στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Κατά τη διάρκεια των 16 ετών της θητείας της, κατά καιρούς έχει συκοφαντηθεί για την πεισματική εμμονή της στα σχέδιά της παρά τις διαμαρτυρίες των εταίρων της, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχει επαινεθεί για την τήρηση των θέσεών της.
«Η Angela Merkel θεωρείται μία από τις σημαντικότερες πολιτικούς μιας ολόκληρης γενιάς, η de facto ηγέτιδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και «ηγέτης ενός ελεύθερου κόσμου»», έγραψε ο Σεμπάστιαν Ράιχε του IESE Business School στην Ισπανία.
Σε πρόσφατη έρευνα του think-tank «European Council on Foreign Relations (ECFR)», το 41% των πολιτών της ΕΕ δήλωσε ότι αν μπορούσε, θα ψήφιζε τη Merkel. Συγκριτικά, μόνο το 14% επέλεξε τον Μacron.
Ανοίγει ο δρόμος για τον Macron;
Ωστόσο, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι αυτή η πολιτική «σταθερότητας» της Μerkel παρακολουθώντας μόνο τις κρίσεις και δίνοντας προτεραιότητα στα οικονομικά συμφέροντα, ακόμη και στις συναλλαγές με τη Ρωσία ή την Κίνα, κατάφερε όχι μόνο να περιορίσει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση , αλλά και να τροφοδοτήσει την αδράνεια.
Η αποχώρησή της μπορεί κάλλιστα να ανοίξει την πόρτα για το άλλο μισό της ευρωπαϊκής μηχανής – τον Macron– και να του επιτρέψει «να κάτσει πλέον στο τιμόνι».
Τα άστρα φαίνεται να ευθυγραμμίζονται: Η Γαλλία αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ από τον Ιανουάριο, και με την άφιξη ενός συνασπισμού υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία, ακόμη και το πανάρχαιο γερμανικό ρητό της δημοσιονομικής πειθαρχίας φαίνεται να κλονίζεται, καθώς η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης φαίνεται αποφασισμένη να κάνει τα πάντα για να βγει από την κρίση της πανδημίας.
Παρομοίως, σε ό,τι αφορά την άμυνα, η Γερμανία, που κάποτε ήταν ευθυγραμμισμένη με την «ασπίδα των ΗΠΑ», πλέον δεν είναι τόσο σίγουρη, αφού η προεδρία του Donald Trump ανάγκασε τις πολιτικές τάξεις στο Βερολίνο να «θάψουν» αυτά που είχαν έως τότε δεδομένα και να αρχίζουν να αλλάζουν νοοτροπία.
Αποδεικνύοντας την αλλαγή, ο επερχόμενος συνασπισμός του Scholz με τους Σοσιαλδημοκράτες του, τους οικολόγους Πράσινους και το φιλελεύθερο FDP δήλωσε στη συμφωνία τους ότι είναι «καθήκον τους ως οικονομικά ισχυρή και πολυπληθής χώρα στην καρδιά της Ευρώπης να ενισχύσουν, να προωθήσουν και να αναβαθμίσουν τη θέση της κυρίαρχης Ευρώπης».
Η αποχώρηση της Μerkel «μπορεί να επιτρέψει την ανάπτυξη του οράματος της Γαλλίας για μια ισχυρή Ευρώπη, το οποίο αποτελεί φιλοδοξία του Macron από την άφιξή του στην εξουσία», δήλωσε ο Alexandre Robinet-Borgomano του Ινστιτούτου Μοντέν.
Τον «μανδύα» της Μerkel θα φορέσει πιθανώς ο Macron, έγραψε η Helen Thompson του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, αν και «οι αυτοαποκαλούμενες προσπάθειές του να δώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση έναν ρητά πολιτικό σκοπό έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής».
Ο «Μερκελισμός» είναι παρελθόν
Εν μέσω της αλλαγής φρουράς στο Βερολίνο, ο Macron υπέγραψε πρόσφατα μια νέα διμερή συνθήκη συνεργασίας με τον Draghi.
Παρόλο που ο φιλόδοξος 43χρονος πρόεδρος υπερασπίστηκε τον εαυτό του λέγοντας ότι η Γαλλία δεν επιδιώκει να αντικαταστήσει τις γαλλογερμανικές σχέσεις, η χρονική στιγμή του συμφώνου έρχεται την ώρα που η ΕΕ αναπροσαρμόζεται μετά το Brexit.
Ο Γάλλος ηγέτης έχει πάντως μπροστά του τις εκλογές του 2022, με την ακροδεξιά να αποτελεί σημαντική πρόκληση.
Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, η Γαλλία θα μπορούσε να είναι δεσμευμένη με την εσωτερική πολιτική για κάποιο χρονικό διάστημα, καταπνίγοντας την ικανότητά της να αναπτύξει ένα μεγάλο όραμα για την Ευρώπη.
Ο Scholz, 63 ετών, ένας έμπειρος πολιτικός που έχει υπηρετήσει σε δύο υπουργικά συμβούλια της Μerkel, θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία ως διάδοχος της.
Αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι καιροί έχουν αλλάξει και ότι περισσότερος «Μέρκελισμός» μπορεί να μην είναι αρκετός για τη νέα εποχή.
«Η πολιτική της ουδετερότητας και της αποφυγής σκληρών λύσεων για τα προβλήματα της Ευρώπης δεν φαίνεται να αποτελεί βιώσιμη προσέγγιση για τις προκλήσεις που έρχονται», έγραψαν οι Piotr Buras και Jana Puglierin του ECFR.
«Ο Μερκελισμός είναι απίθανο να επιβιώσει μετά τη Merkel… η ΕΕ θα χρειαστεί μια πιο οραματική και θαρραλέα Γερμανία για να ενισχύσει τα θεμέλιά της και να υπερασπιστεί τη θέση της στον κόσμο».
Η ετυμηγορία είναι ακόμη ανοιχτή για το αν ο Scholz θα βγει από τη σκιά της για να ακολουθήσει έναν πιο ριζοσπαστικό δρόμο. Ο ίδιος μάλιστα αυτοχαρακτηρίστηκε ως μιμητής της Μέρκελ κατά τη διάρκεια της γερμανικής προεκλογικής εκστρατείας.
Με τους δύο βασικούς ευρωπαϊκούς παίκτες να χρειάζονται πιθανότατα χρόνο για να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα, ένας νέος πόλος σταθερότητας έχει εμφανιστεί στον άλλοτε πληγωμένο από το χρέος Νότο.
«Στασιμότητα;»
Ο Draghi, που ονομάστηκε «Super Mario» κατά τη διάρκεια της θητείας του στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έφερε σταθερότητα σε μια χώρα που κάποτε ήταν συνώνυμο των πολιτικών αναταραχών και των σκανδάλων.
Ο Draghi «θα μπορούσε να καλύψει το κενό που άφησε η Angea Merkel ως δημιουργός συναίνεσης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», δήλωσε στο AFP η Nicoletta Pirozzi του think-tank «Istituto Affari Internazionali» στη Ρώμη.
«Επίσης, σε σύγκριση με την επιφυλακτική προσέγγιση της Merkel θα μπορούσε να προσδώσει νέο δυναμισμό σε βασικούς τομείς της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, από τη μεταρρύθμιση της οικονομικής διακυβέρνησης έως την εξωτερική πολιτική και την άμυνα, σε συνεργασία με τη Γαλλία και τη νέα γερμανική κυβέρνηση».
Ωστόσο, η Πιρότσι σημείωσε ότι πολλά θα εξαρτηθούν από το αν ο 74χρονος Ιταλός ηγέτης καταφέρει να εφαρμόσει με επιτυχία το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης της ΕΕ.
Οι προεδρικές εκλογές της Ιταλίας στις αρχές του 2022 «θα μπορούσαν να αλλάξουν ριζικά την εικόνα», καθώς ο Draghi προβάλλεται επίσης ως «ένας από τους πιο αξιόπιστους πιθανούς υποψηφίους».
Μέχρι να αναδειχθεί νέος ηγέτης, ορισμένοι αναλυτές βλέπουν ένα ζοφερό μέλλον για την Ένωση.
«Η Ευρώπη μπορεί να οδεύει προς μια περίοδο αβεβαιότητας και πιθανής αδυναμίας», προειδοποίησε ο Reiche.
Ομοίως, η Thompson ήταν απαισιόδοξη.
«Εγκλωβισμένη από την αντιπαλότητα μεταξύ Αμερικής και Κίνας και βαθιά διχασμένη εσωτερικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση ζει σε έναν κόσμο διαφορετικό από εκείνον των χρόνων της ανόδου της κ. Μerkel», έγραψε.
«Η πραγματικότητα είναι ότι ούτε ο νέος γερμανός καγκελάριος ούτε η γαλλική κυβέρνηση μπορούν να ηγηθούν της Ευρώπης».
«Και ελλείψει ηγεσίας, η Ευρώπη οδεύει προς ένα πράγμα – τη στασιμότητα».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών