Μια επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης στη Σαουδική Αραβία και/ή μια άμεση σύγκρουση μεταξύ των αντίπαλων δυνάμεων που προς το παρόν είναι απίθανη, θα μπορούσαν να έχουν πολύ σοβαρές συνέπειες
Στη διένεξη μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας αναφέρεται σε ανάλυσή της η ισπανική τράπεζα BBVA, μετά την εκτέλεση ενός σιίτη κληρικού από τη Σαουδική Αραβία το περασμένο Σάββατο και τα επεισόδια που αυτή προκάλεσε στην πρεσβεία της στην Τεχεράνη.
Όπως σημειώνεται, η εκτέλεση του σιίτη κληρικού, σεΐχη Nimr al-Nimr στις 2 Ιανουαρίου, παράλληλα με αυτή τριών ακόμη σιιτών ακτιβιστών και 43 μαχητών της Αλ Κάιντα έρχεται σε μια στιγμή αυξανόμενων εγχώριων πιέσεων στη Σαουδική Αραβία τόσο σε θέματα ασφάλειας όσο και οικονομικά, αλλά και περιφερειακών γεωπολιτικών εμποδίων για τον Οίκο των Saud στη Συρία και την Υεμένη.
Η πρόκληση, η δράση και η πρώτη αντίδραση…
Η εκτέλεση του σιίτη κληρικού, που οδήγησε σε επιθέσεις στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη, είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ιράν τόσο από τη Σαουδική Αραβία, όσο και από το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Ομάν και σε λιγότερο βαθμό από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η κατάσταση αυτή λαμβάνει χώρα σε μια στιγμή κατά την οποία το Ιράν κέρδιζε γρήγορα επιρροή στην κοντινές περιοχές του Λιβάνου, του Ιράκ, της Συρίας και της Υεμένης, ενώ είναι κοντά στην έναρξη μιας νέας συμφωνίας για τα πυρηνικά του.
Αντιθέτως, σημειώνει η BBVA, η Σαουδική Αραβία έχανε σαφώς έδαφος στην Υεμένη, πρόσφατα ενέκρινε μια πολύ μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή προκειμένου να αντιμετωπίσει την πολιτική της των χαμηλών τιμών πετρελαίου, ενώ οι εγχώριες εντάσεις ασφαλείας, αλλά και πολιτικής, καθίστανται ολοένα και περισσότερο ξεκάθαρες.
Αυτό που είναι σαφές, είναι ότι οι αρχές στη Σαουδική Αραβία θα μπορούσαν να υποπτευθούν ότι η εκτέλεση του σιίτη κληρικού θα είχε συνέπειες, κάτι άλλωστε που συνέβη.
Τα παρακείμενα πεδία μαχών για Ιράν – Σαουδική Αραβία
Οι πιθανές επιπτώσεις
Τα πρόσφατα γεγονότα αντικατοπτρίζουν την επικίνδυνη κατάσταση στη Μέση Ανατολή και την πιθανότητα περισσότερων αντιπαραθέσεων μεταξύ σεχτών.
Αν και η κλιμάκωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια άμεση σύγκρουση, η BBVA εκτιμά ότι και οι δύο αντίπαλες δυνάμεις θα συνεχίσουν να επιλέγουν άλλα σενάρια από το να προχωρήσουν σε άμεση σύγκρουση.
Μετά τα τελευταία γεγονότα, επισημαίνει η BBVA, θα μπορούσε να προκύψει κάποιο από τα παρακάτω σενάρια:
• Ο κίνδυνος βίαιων συγκρούσεων στο εσωτερικό της Σαουδικής Αραβίας παραμένει ζωντανός.
Περί το 15% του πληθυσμού της Σαουδικής Αραβίας είναι σιίτες και πρόσφατα διαμαρτυρήθηκαν εναντίον της διαφορετικής μεταχείρισης από τις αρχές σε σχέση με τους σουνίτες.
Πέραν τούτου, οι πολιτικές για τον περιορισμό των κοινωνικών πιέσεων έχουν υπονομευθεί από την πολιτική χαμηλών τιμών του πετρελαίου, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερη βία στο εσωτερικό της χώρας.
• Η κλιμάκωση μεταξύ των δύο αντίπαλων δυνάμεων θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις για τη Συρία.
Πλέον είναι περισσότερο απίθανο για το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία (και τους συμμάχους της) να βρουν ένα κοινό έδαφος για τη Συρία.
Η επίτευξη μιας πλήρους εκεχειρίας που θα ανοίξει τον δρόμο για μια πολιτική μετάβαση θα μπορούσε να είναι πιθανή με τις αυξανόμενες διπλωματικές προσπάθειες από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, όμως φαίνεται πιο δύσκολο να επιτευχθεί εξαιτίας των αυξανόμενων διαφορών μεταξύ των δυνάμεων της περιοχής.
• Μια σύγκρουση σιιτών – σουνιτών στο Ιράκ θα μπορούσε να είναι πιθανή, καθώς ISIS και τα παρακλάδια της Αλ Κάιντα θα επωφεληθούν από μια αυξανόμενη ένταση μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης που θα τροφοδοτήσει τις σεκταριστικές εντάσεις.
Καθώς οι Ιρακινοί αναμένουν μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των σουνιτικών φυλών και των σιιτικών μαχητών εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, αυτό μπορεί να μην καταστεί εφικτό στο νέο σενάριο.
Το Ισλαμικό Κράτος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την κατάσταση ως ευκαιρία να επιτεθεί σε επαρχίες που έχει χάσει τον έλεγχό τους.
• Το Ιράν μπορεί να θέλει να κάνει επίδειξη δύναμης στον Περσικό Κόλπο με κάποιο στρατιωτικό σόου να ακολουθεί το ρωσικό.
Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο «στρατιωτικών ατυχημάτων», κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει μια πιο άμεση σύγκρουση.
Αυτά τα σενάρια, σημειώνει η BBVA, θα έθεταν σε κίνδυνο τη συμφωνία για τα πυρηνικά και την επαναπροσέγγιση Δύσης και Ιράν.
Στην πραγματικότητα, η πρόσφατη απόφαση για ενίσχυση των βαλλιστικών πυραύλων έχουν ήδη πλήξει την συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν και θα χρησιμοποιηθεί από τις αντίθετες στη συμφωνία ΗΠΑ.
Αντί να αποκλιμακώνεται η κρίση στη Μέση Ανατολή, συνεχίζει να αυξάνεται.
Τα πρόσφατα γεγονότα δεν είναι τίποτα άλλο από προκλήσεις, όμως πέραν τούτου, μια επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης στη Σαουδική Αραβία και/ή μια άμεση σύγκρουση μεταξύ των αντίπαλων δυνάμεων που προς το παρόν είναι απίθανη, θα μπορούσαν να έχουν πολύ σοβαρότερες συνέπειες.
Επιμέλεια: Ελένη Κάτσουρα
www.bankingnews.gr
Όπως σημειώνεται, η εκτέλεση του σιίτη κληρικού, σεΐχη Nimr al-Nimr στις 2 Ιανουαρίου, παράλληλα με αυτή τριών ακόμη σιιτών ακτιβιστών και 43 μαχητών της Αλ Κάιντα έρχεται σε μια στιγμή αυξανόμενων εγχώριων πιέσεων στη Σαουδική Αραβία τόσο σε θέματα ασφάλειας όσο και οικονομικά, αλλά και περιφερειακών γεωπολιτικών εμποδίων για τον Οίκο των Saud στη Συρία και την Υεμένη.
Η πρόκληση, η δράση και η πρώτη αντίδραση…
Η εκτέλεση του σιίτη κληρικού, που οδήγησε σε επιθέσεις στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη, είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ιράν τόσο από τη Σαουδική Αραβία, όσο και από το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Ομάν και σε λιγότερο βαθμό από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η κατάσταση αυτή λαμβάνει χώρα σε μια στιγμή κατά την οποία το Ιράν κέρδιζε γρήγορα επιρροή στην κοντινές περιοχές του Λιβάνου, του Ιράκ, της Συρίας και της Υεμένης, ενώ είναι κοντά στην έναρξη μιας νέας συμφωνίας για τα πυρηνικά του.
Αντιθέτως, σημειώνει η BBVA, η Σαουδική Αραβία έχανε σαφώς έδαφος στην Υεμένη, πρόσφατα ενέκρινε μια πολύ μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή προκειμένου να αντιμετωπίσει την πολιτική της των χαμηλών τιμών πετρελαίου, ενώ οι εγχώριες εντάσεις ασφαλείας, αλλά και πολιτικής, καθίστανται ολοένα και περισσότερο ξεκάθαρες.
Αυτό που είναι σαφές, είναι ότι οι αρχές στη Σαουδική Αραβία θα μπορούσαν να υποπτευθούν ότι η εκτέλεση του σιίτη κληρικού θα είχε συνέπειες, κάτι άλλωστε που συνέβη.
Τα παρακείμενα πεδία μαχών για Ιράν – Σαουδική Αραβία
Οι πιθανές επιπτώσεις
Τα πρόσφατα γεγονότα αντικατοπτρίζουν την επικίνδυνη κατάσταση στη Μέση Ανατολή και την πιθανότητα περισσότερων αντιπαραθέσεων μεταξύ σεχτών.
Αν και η κλιμάκωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια άμεση σύγκρουση, η BBVA εκτιμά ότι και οι δύο αντίπαλες δυνάμεις θα συνεχίσουν να επιλέγουν άλλα σενάρια από το να προχωρήσουν σε άμεση σύγκρουση.
Μετά τα τελευταία γεγονότα, επισημαίνει η BBVA, θα μπορούσε να προκύψει κάποιο από τα παρακάτω σενάρια:
• Ο κίνδυνος βίαιων συγκρούσεων στο εσωτερικό της Σαουδικής Αραβίας παραμένει ζωντανός.
Περί το 15% του πληθυσμού της Σαουδικής Αραβίας είναι σιίτες και πρόσφατα διαμαρτυρήθηκαν εναντίον της διαφορετικής μεταχείρισης από τις αρχές σε σχέση με τους σουνίτες.
Πέραν τούτου, οι πολιτικές για τον περιορισμό των κοινωνικών πιέσεων έχουν υπονομευθεί από την πολιτική χαμηλών τιμών του πετρελαίου, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερη βία στο εσωτερικό της χώρας.
• Η κλιμάκωση μεταξύ των δύο αντίπαλων δυνάμεων θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις για τη Συρία.
Πλέον είναι περισσότερο απίθανο για το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία (και τους συμμάχους της) να βρουν ένα κοινό έδαφος για τη Συρία.
Η επίτευξη μιας πλήρους εκεχειρίας που θα ανοίξει τον δρόμο για μια πολιτική μετάβαση θα μπορούσε να είναι πιθανή με τις αυξανόμενες διπλωματικές προσπάθειες από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, όμως φαίνεται πιο δύσκολο να επιτευχθεί εξαιτίας των αυξανόμενων διαφορών μεταξύ των δυνάμεων της περιοχής.
• Μια σύγκρουση σιιτών – σουνιτών στο Ιράκ θα μπορούσε να είναι πιθανή, καθώς ISIS και τα παρακλάδια της Αλ Κάιντα θα επωφεληθούν από μια αυξανόμενη ένταση μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης που θα τροφοδοτήσει τις σεκταριστικές εντάσεις.
Καθώς οι Ιρακινοί αναμένουν μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των σουνιτικών φυλών και των σιιτικών μαχητών εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, αυτό μπορεί να μην καταστεί εφικτό στο νέο σενάριο.
Το Ισλαμικό Κράτος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την κατάσταση ως ευκαιρία να επιτεθεί σε επαρχίες που έχει χάσει τον έλεγχό τους.
• Το Ιράν μπορεί να θέλει να κάνει επίδειξη δύναμης στον Περσικό Κόλπο με κάποιο στρατιωτικό σόου να ακολουθεί το ρωσικό.
Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο «στρατιωτικών ατυχημάτων», κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει μια πιο άμεση σύγκρουση.
Αυτά τα σενάρια, σημειώνει η BBVA, θα έθεταν σε κίνδυνο τη συμφωνία για τα πυρηνικά και την επαναπροσέγγιση Δύσης και Ιράν.
Στην πραγματικότητα, η πρόσφατη απόφαση για ενίσχυση των βαλλιστικών πυραύλων έχουν ήδη πλήξει την συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν και θα χρησιμοποιηθεί από τις αντίθετες στη συμφωνία ΗΠΑ.
Αντί να αποκλιμακώνεται η κρίση στη Μέση Ανατολή, συνεχίζει να αυξάνεται.
Τα πρόσφατα γεγονότα δεν είναι τίποτα άλλο από προκλήσεις, όμως πέραν τούτου, μια επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης στη Σαουδική Αραβία και/ή μια άμεση σύγκρουση μεταξύ των αντίπαλων δυνάμεων που προς το παρόν είναι απίθανη, θα μπορούσαν να έχουν πολύ σοβαρότερες συνέπειες.
Επιμέλεια: Ελένη Κάτσουρα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών