Την… πάτησε η Δύση με τις κυρώσεις - Τα χρήματα που εισρέουν στη Ρωσία αυξάνονται συνεχώς - Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι

Μεγαλύτερο πρόβλημα στην ίδια παρά στη Ρωσία φαίνεται πως προκάλεσε η Δύση επιβάλλοντας κυρώσεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και κυρίως στις εξαγωγές πετρελαίου. Κι αυτό διότι η Δύση δεν έχει καταφέρει να στερήσει έσοδα από τη Ρωσία, κάτι που σημαίνει ότι τα μέτρα δεν πετυχαίνουν έναν από τους κύριους στόχους τους.
Είτε σε δολάρια είτε σε ρούβλια, είτε καθαρά είτε ακαθάριστα, τα στοιχεία του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών δείχνουν ότι τα χρήματα που εισρέουν στα κρατικά ταμεία αυξάνονται ολοένα και περισσότερο εδώ και μήνες.

Κάθε θαλάσσιο φορτίου ρωσικού πετρελαίου ήταν πάνω από το πλαφόν

Το βασικό τους εργαλείο ώστε να περιοριστούν τα έσοδα της Ρωσία -και κατά συνέπεια η χρηματοδότηση του πολέμου- ήταν η επιβολή πλαφόν που εμπόδιζε τις δυτικές εταιρείες να βοηθήσουν στη μεταφορά του ρωσικού πετρελαίου, εάν αυτό κόστιζε πάνω από 60 δολάρια το βαρέλι. Αλλά μια μελέτη αυτή την εβδομάδα έδειξε ότι σχεδόν κάθε θαλάσσιο φορτίο ξεπέρασε το όριο τον περασμένο μήνα.
Τα ακαθάριστα έσοδα από τις τρεις κύριες φορολογικές πηγές των πετροδολαρίων σχεδόν διπλασιάστηκαν μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου, φτάνοντας σε περισσότερα από 13 δισ. δολάρια τον περασμένο μήνα, δείχνουν οι υπολογισμοί του Bloomberg που βασίζονται στα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών. Τα έσοδα του Οκτωβρίου ξεπέρασαν εκείνα για οποιονδήποτε μήνα του 2021, πριν η εισβολή στην Ουκρανία προκαλέσει πρωτοφανή αστάθεια στις εξαγωγές της χώρας.
Ακόμη και μετά την αφαίρεση των σημαντικών πληρωμών επιδοτήσεων προς τη βιομηχανία διύλισης πετρελαίου της χώρας, οι οποίες εκτινάχθηκαν στα 2 - 3 δισ. δολάρια τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, η αύξηση είναι σαφής. Τον Οκτώβριο, τα ρωσικά διυλιστήρια δεν έλαβαν καμία επιδότηση για τις εγχώριες προμήθειες καυσίμων, γεγονός που συνέβαλε σε ένα σημαντικό άλμα στα καθαρά κέρδη πετρελαίου της Ρωσίας για τον μήνα.
Εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι ενώ η πρώτη φάση του ανώτατου ορίου τιμών επικεντρώθηκε στη μείωση του ποσού των εσόδων που αποκομίζει η Ρωσία από τις πωλήσεις πετρελαίου, η δεύτερη φάση του μέτρου θα επικεντρωθεί στην αύξηση του κόστους που πρέπει να καταβάλει η Ρωσία για να διατηρήσει σε λειτουργία τον στόλο των δεξαμενόπλοιων της.
Για να το πετύχει αυτό, το υπουργείο έχει αρχίσει να επιβάλλει κυρώσεις σε ναυτιλιακές εταιρείες και πλοία που, όπως λέει, μετέφεραν πετρέλαιο που πωλήθηκε πάνω από το ανώτατο όριο και άρχισε να αναζητά τρόπους για να αυξήσει το κόστος για τη Ρωσία για τη χρήση του σκιώδους στόλου της.

Το πρώτο χτύπημα με κυρώσεις

Τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, η Ευρωπαϊκή Ένωση σταμάτησε σχεδόν όλες τις θαλάσσιες αγορές ρωσικού πετρελαίου και ταυτόχρονα, μαζί με άλλες χώρες της G-7, επέβαλε ανώτατο όριο τιμών στις εξαγωγές της χώρας.
Αν και και σε πρώτη φάση σημειώθηκε έλλειμμα 25 δισ. δολαρίων στον ρωσικό προϋπολογισμό στις αρχές του έτους, οι επιπτώσεις έχουν εξασθενήσει δραματικά.
Για να εξουδετερώσει τους περιορισμούς της Δύσης, η Ρωσία στράφηκε μακριά από τη δυτική ναυτιλία και τις δυτικές υπηρεσίες. Το έκανε αυτό χρησιμοποιώντας έναν τεράστιο σκιώδη στόλο δεξαμενόπλοιων που έχουν ασαφές ιδιοκτησιακό και ασφαλιστικό καθεστώς.
Κατ' ιδίαν, αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζουν ότι το ανώτατο όριο τιμών δεν λειτουργεί καλά. Τον Σεπτέμβριο, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Janet Yellen, παραδέχθηκε ότι η προσέγγιση χάνει τον στόχο της.

Έσοδα σε ρούβλια

Για τη ρωσική κυβέρνηση, αυτό που έχει σημασία είναι τα έσοδα και οι δαπάνες σε ρούβλια.
Αυτό υπαγορεύει πόσο εύκολα μπορεί η χώρα να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες του προϋπολογισμού της, συμπεριλαμβανομένων των τεράστιων στρατιωτικών δαπανών λόγω του πολέμου με την Ουκρανία, και των διογκούμενων κοινωνικών υποχρεώσεων πριν από τις προεδρικές εκλογές του Μαρτίου. Και εκεί, τα νέα δεν είναι καλύτερα για τη Δύση.
Οι τρεις κύριες εισφορές είναι ένας φόρος παραγωγής πετρελαίου, ένας εξαγωγικός δασμός επί του αργού και των καυσίμων και ένας φόρος με βάση το κέρδος που αντικατέστησε εν μέρει τον φόρο παραγωγής για ορισμένα κοιτάσματα. Τα έσοδα από αυτά αυξήθηκαν σε 1,2 τρισ. ρούβλια τον Οκτώβριο, τα υψηλότερα από τον Απρίλιο του 2022. Ξεπέρασαν επίσης κάθε μεμονωμένο μήνα του 2021.
Η αύξηση των εσόδων της Ρωσίας έρχεται καθώς η τιμή των βαρελιών του έθνους αυξάνεται τόσο σε απόλυτους όρους όσο και σε σχέση με τη διεθνή τιμή του Brent. Η απότομη υποτίμηση του ρουβλίου τους τελευταίους μήνες συνέβαλε επίσης στην ενίσχυση των εσόδων από τις πωλήσεις πετρελαίου σε ξένο νόμισμα.
Το ανώτατο όριο τιμών της G-7 απαγόρευσε στις δυτικές εταιρείες να παρέχουν ναυτιλιακές, ασφαλιστικές και άλλες υπηρεσίες για το ρωσικό πετρέλαιο που πωλείται πάνω από 60 δολάρια το βαρέλι. Στις αρχές του 2022, η έκπτωση του αργού πετρελαίου της χώρας έναντι του Brent διευρύνθηκε σε ιστορικό υψηλό άνω των 34 δολαρίων ανά βαρέλι, σύμφωνα με στοιχεία του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών.

Μειούμενο το discount

Καθώς οι πελάτες -ιδίως στην Κίνα και την Ινδία- συνήθισαν να χρησιμοποιούν τον σκιώδη στόλο, το discount μεταξύ των Urals (της κύριας κατηγορίας εξαγωγών της Ρωσίας) και των διεθνών τιμών μειώθηκε. Είναι τώρα πιο κοντά στα 10 δολάρια το βαρέλι, με τη Ρωσία να αναμένει ότι η διαφορά θα μειωθεί περαιτέρω κατά περίπου 5 δολάρια.
Στο πλαίσιο της στροφής του προς την προσπάθεια ενίσχυσης του κόστους της Ρωσίας, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε πρόσφατα κυρώσεις σε πέντε δεξαμενόπλοια για παραβίαση του ανώτατου ορίου τιμών. Έχει επίσης στείλει επιστολή σε εταιρείες διαχείρισης πλοίων ζητώντας τους πληροφορίες σχετικά με περίπου 100 δεξαμενόπλοια που διακινούσαν ρωσικό πετρέλαιο. Δεν είναι σαφές αν τα μέτρα αυτά θα κάνουν κάτι για να αμβλύνουν το σκιώδες εμπόριο πετρελαίου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί επίσης να καταστήσει δυσκολότερη την πώληση δεξαμενόπλοιων που ανήκουν σε Ευρωπαίους ως επικαρπωτές στον σκιώδη στόλο. Αυτό θα μπορούσε να παγιδεύσει τμήματα του ελληνικού στόλου, ακόμη και αν μεγάλος αριθμός πλοίων έχει ήδη μεταπηδήσει.
Σχεδόν το 30% των ρωσικών αποστολών πετρελαίου είχαν κάποιου είδους εμπλοκή με οντότητα της G-7 τον Οκτώβριο, σύμφωνα με στοιχεία που συνέταξε το Ινστιτούτο KSE, το οποίο αποτελεί μέρος μιας ουκρανικής οργάνωσης που πιέζει για αυστηρότερες κυρώσεις στη Μόσχα.
Σύμφωνα με λεπτομερή ανάλυση των εξαγωγών, σχεδόν όλα τα ρωσικά θαλάσσια φορτία αγοράστηκαν πάνω από το ανώτατο όριο τον Οκτώβριο, ανέφερε το ινστιτούτο.
Υπάρχουν ακόμη πιέσεις και για τη Ρωσία.
Σε μια κίνηση για να μειώσει τις δαπάνες του προϋπολογισμού και να κρατήσει περισσότερα πετροδολάρια, η ρωσική κυβέρνηση προσπάθησε να μειώσει στο μισό τις πληρωμές επιδοτήσεων προς τα διυλιστήρια, αλλά αντιμετώπισε αντιδράσεις από τη βιομηχανία.
Οι πληρωμές πλήρους μεγέθους αποκαταστάθηκαν από τον Οκτώβριο και τα διυλιστήρια θα αρχίσουν να τις λαμβάνουν από τον Νοέμβριο, γεγονός που θα συνεχίσει να ασκεί πίεση στα καθαρά έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο, επηρεάζοντας την οικονομική ευελιξία του Κρεμλίνου.

Η Δύση επιμένει...

Πάντως, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους υποστηρίζουν ότι οι κυρώσεις τους είχαν ευρύτερο αντίκτυπο στη Ρωσία.
Το Κρεμλίνο δαπάνησε δισεκατομμύρια δολάρια για τον στόλο του, την ασφάλιση και το συνολικό «εναλλακτικό οικοσύστημα για την πώληση πετρελαίου χωρίς την εμπλοκή της G7», σύμφωνα με δήλωση του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών τον περασμένο μήνα. «Το κόστος που συνδέεται με αυτή την αποφυγή συνεχίζει να συσσωρεύεται», δήλωσε ο Eric Van Nostrand του Υπουργείου Οικονομικών.
Μέχρι στιγμής, η G7 δεν έχει σχέδια να αλλάξει το ανώτατο όριο, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να εξετάζει το ενδεχόμενο αυστηρότερης παρακολούθησης του υφιστάμενου ορίου, καθώς η συμμαχία επεξεργάζεται το 12ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

www.bankingnews.gr