Πως χειρίστηκαν το ζήτημα του χρέους οι αμερικανικές μεταπολεμικές κυβερνήσεις
Όπως και κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες συσσωρεύουν χρέος για να αντιμετωπίσουν μια κρίση ολόκληρης της κοινωνίας, θέτοντας το ερώτημα ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό μακροπρόθεσμα.
Όμως, σε αντίθεση με την μεταπολεμική εποχή, οι υποκείμενες συνθήκες για ισχυρή οικονομική ανάκαμψη σήμερα είναι λιγότερο ευνοϊκές, θέτοντας ακόμη μεγαλύτερο βάρος στη συνετή χάραξη πολιτικής.
Σύμφωνα με τον πρώην σύμβουλο του αμερικανού προέδρου George H.W. Bush, Todd G. Buchholz, ο οποίος τώρα είναι επικεφαλής του hedge fund Tiger Management, οι ΗΠΑ σήμερα δεν φαίνονται μόνο άρρωστες, αλλά και νεκρές.
Για να αντισταθμίσει το «Μεγάλο Lockdown» που προκλήθηκε από την πανδημία, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και το Κογκρέσο ενέκριναν τεράστια ποσά τόνωσης των δαπανών λόγω του φόβου ότι η οικονομία θα βυθιστεί στα επίπεδα της δεκαετίας του 1930.
Το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού 2020 θα είναι περίπου 18% του ΑΕΠ και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ των ΗΠΑ σύντομα θα υπερβεί το 100%.
Τέτοια στοιχεία δεν έχουν δει οι ΗΠΑ από τότε που ο Harry Truman έστειλε B-29 στην Ιαπωνία για να τερματίσει τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ας υποθέσουμε ότι η Αμερική τελικά νικήσει το COVID-19 και δεν εξελιχθεί σε δυστοπία.
Πώς θα αποφύγει τον πλησιέστερο δημοσιονομικό γκρεμό και την εθνική χρεοκοπία;
Για να απαντήσουμε σε τέτοιες ερωτήσεις, πρέπει να σκεφτούμε τα διδάγματα του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τελικά οι ΗΠΑ δεν χρεοκόπησαν, παρόλο που το χρέος αυξήθηκε στο 119% του ΑΕΠ.
Μέχρι την εποχή του πολέμου του Βιετνάμ στη δεκαετία του 1960, ο λόγος αυτός είχε πέσει λίγο πάνω από το 40%.
Το Β ΠΠ χρηματοδοτήθηκε με έναν συνδυασμό περίπου 40% φόρων και 60% χρέους.
Οι αγοραστές αυτού του χρέους έλαβαν μετριοπαθείς αποδόσεις, με την Fed να διατηρεί την απόδοση στα ετήσια ομόλογα περίπου στο 0,375% - σε σύγκριση με τα ισχύοντα 2-4% ποσοστά ειρήνης.
Οι δεκαετείς τίτλοι, εν τω μεταξύ, απέδωσαν μόλις 2%, το οποίο στην πραγματικότητα ακούγεται υψηλό στις μέρες μας.
Αυτά τα ομόλογα των ΗΠΑ, τα περισσότερα με ονομαστική αξία 25 δολαρίων ή λιγότερο, αγοράστηκαν κυρίως από Αμερικανούς πολίτες λόγω της αίσθησης του πατριωτικού καθήκοντος.
Τον Απρίλιο του 1943, οι υπάλληλοι της Fed της Νέας Υόρκης επέτρεψαν στον Στρατό να αγοράσει ένα Howitzer και ένα μαχητικό Mustang.
Μέχρι την απορρύθμιση της δεκαετίας του 1980, οι ομοσπονδιακοί νόμοι εμπόδισαν τις τράπεζες να προσφέρουν υψηλά επιτόκια στους αποταμιευτές.
Επιπλέον, η σκέψη ανταλλαγής δολαρίων ΗΠΑ για ξένα περιουσιακά στοιχεία υψηλότερης απόδοσης φαινόταν γελοία, και κάτι τέτοιο θα μπορούσε να φέρει το FBI του J. Edgar Hoover στην πόρτα του κάθε Αμερικανού.
Ενώ οι αγορές μετοχών των ΗΠΑ ήταν ανοιχτές σε επενδυτές, οι προμήθειες των μεσιτών ήταν τεράστιες και μόνο περίπου το 2% των αμερικανικών οικογενειών είχαν μετοχές.
Αντιθέτως, η πλειοψηφία των αμερικανικών νοικοκυριών κατέχει μετοχές σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση, οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν - και σε μεγάλο βαθμό σε ομόλογα.
Όμως, το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Οικονομικών είχε μια λιτή απόδοση, μια μακρινή ωριμότητα και την αυστηρή εικόνα ενός πρώην προέδρου.
Πώς λοιπόν επιλύθηκε το μνημειακό πολεμικό χρέος;
Ξεχωρίζουν τρεις παράγοντες.
Πρώτον, η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύχθηκε γρήγορα.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1950, η ετήσια αύξηση των ΗΠΑ ήταν κατά μέσο όρο περίπου 3,75%, διοχετεύοντας τεράστια έσοδα στο Υπουργείο Οικονομικών.
Επιπλέον, οι κατασκευαστές των ΗΠΑ αντιμετώπισαν λίγους διεθνείς ανταγωνιστές.
Βρετανικά, γερμανικά και ιαπωνικά εργοστάσια είχαν χτυπηθεί από τον πόλεμο και τα πρωτόγονα χυτήρια της Κίνας απέχουν πολύ από το να τροφοδοτήσουν την κατασκευή αυτοκινήτων ή οικιακών συσκευών.
Δεύτερον, ο πληθωρισμός απογειώθηκε μετά τον πόλεμο καθώς η κυβέρνηση ανέτρεψε τους ελέγχους των τιμών.
Από τον Μάρτιο του 1946 έως τον Μάρτιο του 1947, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 20% καθώς επέστρεψαν στο να αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Αλλά, επειδή τα κρατικά ομόλογα πλήρωσαν πολύ λιγότερο από την αύξηση των τιμών κατά 76% μεταξύ του 1941 και του 1951, οι υποχρεώσεις του δημόσιου χρέους μειώθηκαν απότομα σε πραγματικούς όρους.
Τρίτον, οι ΗΠΑ επωφελήθηκαν από το ότι τα επιτόκια δανεισμού ήταν κλειδωμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η μέση διάρκεια του χρέους το 1947 ήταν πάνω από δέκα χρόνια, δηλαδή περίπου δύο φορές τη σημερινή μέση διάρκεια.
Λόγω αυτών των τριών παραγόντων, το χρέος των ΗΠΑ είχε μειωθεί στο 50% περίπου του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της διοίκησης του Dwight Eisenhower το 1961.
Λοιπόν, ποιο είναι το μάθημα για σήμερα;
Για αρχάριους, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ θα πρέπει να δώσει στα παιδιά του αύριο ένα διάλειμμα εκδίδοντας ομόλογα 50 και 100 ετών, κλειδώνοντας τα σημερινά επιτόκια για μια ολόκληρη ζωή.
Σε όσους αντιτίθενται ότι η κυβέρνηση μπορεί να μην υπάρχει καν σε 50 ή 100 χρόνια, αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές εταιρείες έχουν ήδη δημοπρατήσει επιτυχώς μακροπρόθεσμα ομόλογα αυτού του είδους.
Όταν η Disney εξέδωσε 100ετή ομόλογα «Sleeping Beauty» το 1993, η αγορά τα αγόρασε.
Η Norfolk Southern απολάμβανε παρόμοια υποδοχή όταν εξέδωσε 100ετή ομόλογα το 2010.
Και η Coca-Cola, η IBM, η Ford και δεκάδες άλλες εταιρείες έχουν εκδώσει 100ετή χρέη.
Το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας, το Πανεπιστήμιο του Οχάιο και το Πανεπιστήμιο Yale έχουν επίσης εκδώσει 100ετή ομόλογα.
Και το 2010, οι αγοραστές άρπαξαν ακόμη και τα 100ετή ομόλογα του Μεξικού, παρά το ιστορικό υποτιμήσεων που εκτείνεται μέχρι το 1827.
Πιο πρόσφατα, η Ιρλανδία, η Αυστρία και το Βέλγιο εξέδωσαν όλα τα ομόλογα 100 ετών.
Βέβαια, μια μεγαλύτερη διάρκεια δεν θα είναι αρκετή για την επίλυση του προβλήματος του χρέους.
Οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να μεταρρυθμίσουν απεγνωσμένα τα συνταξιοδοτικά τους προγράμματα.
Αλλά αυτή είναι μια συζήτηση για άλλη μια μέρα.
Τέλος, τι γίνεται με τη μεταπολεμική εμπειρία με τον πληθωρισμό;
Πρέπει να προσπαθήσουμε να οδηγήσουμε τις τιμές στη στρατόσφαιρα για να μειώσουμε το χρέος;
Οι επενδυτές δεν είναι πλέον το αιχμάλωτο κοινό που ήταν στη δεκαετία του 1940.
Οι "Bond vigilantes" θα αποτιμήσουν εκ των προτέρων ένα σύστημα υποτίμησης, οδηγώντας τα επιτόκια υψηλότερα και χαμηλώνοντας την αξία του δολαρίου (και την αγοραστική δύναμη των Αμερικανών μαζί του).
Οποιαδήποτε προσπάθεια διόγκωσης του χρέους θα είχε ως αποτέλεσμα την έκρηξη για τους κατόχους και τους συσσωρευτές χρυσού και κρυπτονομισμάτων.
Σε αντίθεση με τις στρατιωτικές εκστρατείες, ο πόλεμος ενάντια στο COVID-19 δεν θα τελειώσει με μια βομβιστική επιδρομή, μια συνθήκη ή γιορτές στην Times Square.
Αντίθετα, η εικόνα που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι μια ωρολογιακή βόμβα χρέους.
Έναν πόλεμο που δεν θα τελειώσει με ένα χτύπημα, αλλά θα μπορούσε να τελειώσει σε πτώχευση.
www.bankingnews.gr
Όμως, σε αντίθεση με την μεταπολεμική εποχή, οι υποκείμενες συνθήκες για ισχυρή οικονομική ανάκαμψη σήμερα είναι λιγότερο ευνοϊκές, θέτοντας ακόμη μεγαλύτερο βάρος στη συνετή χάραξη πολιτικής.
Σύμφωνα με τον πρώην σύμβουλο του αμερικανού προέδρου George H.W. Bush, Todd G. Buchholz, ο οποίος τώρα είναι επικεφαλής του hedge fund Tiger Management, οι ΗΠΑ σήμερα δεν φαίνονται μόνο άρρωστες, αλλά και νεκρές.
Για να αντισταθμίσει το «Μεγάλο Lockdown» που προκλήθηκε από την πανδημία, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και το Κογκρέσο ενέκριναν τεράστια ποσά τόνωσης των δαπανών λόγω του φόβου ότι η οικονομία θα βυθιστεί στα επίπεδα της δεκαετίας του 1930.
Το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού 2020 θα είναι περίπου 18% του ΑΕΠ και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ των ΗΠΑ σύντομα θα υπερβεί το 100%.
Τέτοια στοιχεία δεν έχουν δει οι ΗΠΑ από τότε που ο Harry Truman έστειλε B-29 στην Ιαπωνία για να τερματίσει τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ας υποθέσουμε ότι η Αμερική τελικά νικήσει το COVID-19 και δεν εξελιχθεί σε δυστοπία.
Πώς θα αποφύγει τον πλησιέστερο δημοσιονομικό γκρεμό και την εθνική χρεοκοπία;
Για να απαντήσουμε σε τέτοιες ερωτήσεις, πρέπει να σκεφτούμε τα διδάγματα του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τελικά οι ΗΠΑ δεν χρεοκόπησαν, παρόλο που το χρέος αυξήθηκε στο 119% του ΑΕΠ.
Μέχρι την εποχή του πολέμου του Βιετνάμ στη δεκαετία του 1960, ο λόγος αυτός είχε πέσει λίγο πάνω από το 40%.
Το Β ΠΠ χρηματοδοτήθηκε με έναν συνδυασμό περίπου 40% φόρων και 60% χρέους.
Οι αγοραστές αυτού του χρέους έλαβαν μετριοπαθείς αποδόσεις, με την Fed να διατηρεί την απόδοση στα ετήσια ομόλογα περίπου στο 0,375% - σε σύγκριση με τα ισχύοντα 2-4% ποσοστά ειρήνης.
Οι δεκαετείς τίτλοι, εν τω μεταξύ, απέδωσαν μόλις 2%, το οποίο στην πραγματικότητα ακούγεται υψηλό στις μέρες μας.
Αυτά τα ομόλογα των ΗΠΑ, τα περισσότερα με ονομαστική αξία 25 δολαρίων ή λιγότερο, αγοράστηκαν κυρίως από Αμερικανούς πολίτες λόγω της αίσθησης του πατριωτικού καθήκοντος.
Τον Απρίλιο του 1943, οι υπάλληλοι της Fed της Νέας Υόρκης επέτρεψαν στον Στρατό να αγοράσει ένα Howitzer και ένα μαχητικό Mustang.
Μέχρι την απορρύθμιση της δεκαετίας του 1980, οι ομοσπονδιακοί νόμοι εμπόδισαν τις τράπεζες να προσφέρουν υψηλά επιτόκια στους αποταμιευτές.
Επιπλέον, η σκέψη ανταλλαγής δολαρίων ΗΠΑ για ξένα περιουσιακά στοιχεία υψηλότερης απόδοσης φαινόταν γελοία, και κάτι τέτοιο θα μπορούσε να φέρει το FBI του J. Edgar Hoover στην πόρτα του κάθε Αμερικανού.
Ενώ οι αγορές μετοχών των ΗΠΑ ήταν ανοιχτές σε επενδυτές, οι προμήθειες των μεσιτών ήταν τεράστιες και μόνο περίπου το 2% των αμερικανικών οικογενειών είχαν μετοχές.
Αντιθέτως, η πλειοψηφία των αμερικανικών νοικοκυριών κατέχει μετοχές σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση, οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν - και σε μεγάλο βαθμό σε ομόλογα.
Όμως, το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Οικονομικών είχε μια λιτή απόδοση, μια μακρινή ωριμότητα και την αυστηρή εικόνα ενός πρώην προέδρου.
Πώς λοιπόν επιλύθηκε το μνημειακό πολεμικό χρέος;
Ξεχωρίζουν τρεις παράγοντες.
Πρώτον, η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύχθηκε γρήγορα.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1950, η ετήσια αύξηση των ΗΠΑ ήταν κατά μέσο όρο περίπου 3,75%, διοχετεύοντας τεράστια έσοδα στο Υπουργείο Οικονομικών.
Επιπλέον, οι κατασκευαστές των ΗΠΑ αντιμετώπισαν λίγους διεθνείς ανταγωνιστές.
Βρετανικά, γερμανικά και ιαπωνικά εργοστάσια είχαν χτυπηθεί από τον πόλεμο και τα πρωτόγονα χυτήρια της Κίνας απέχουν πολύ από το να τροφοδοτήσουν την κατασκευή αυτοκινήτων ή οικιακών συσκευών.
Δεύτερον, ο πληθωρισμός απογειώθηκε μετά τον πόλεμο καθώς η κυβέρνηση ανέτρεψε τους ελέγχους των τιμών.
Από τον Μάρτιο του 1946 έως τον Μάρτιο του 1947, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 20% καθώς επέστρεψαν στο να αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Αλλά, επειδή τα κρατικά ομόλογα πλήρωσαν πολύ λιγότερο από την αύξηση των τιμών κατά 76% μεταξύ του 1941 και του 1951, οι υποχρεώσεις του δημόσιου χρέους μειώθηκαν απότομα σε πραγματικούς όρους.
Τρίτον, οι ΗΠΑ επωφελήθηκαν από το ότι τα επιτόκια δανεισμού ήταν κλειδωμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η μέση διάρκεια του χρέους το 1947 ήταν πάνω από δέκα χρόνια, δηλαδή περίπου δύο φορές τη σημερινή μέση διάρκεια.
Λόγω αυτών των τριών παραγόντων, το χρέος των ΗΠΑ είχε μειωθεί στο 50% περίπου του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της διοίκησης του Dwight Eisenhower το 1961.
Λοιπόν, ποιο είναι το μάθημα για σήμερα;
Για αρχάριους, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ θα πρέπει να δώσει στα παιδιά του αύριο ένα διάλειμμα εκδίδοντας ομόλογα 50 και 100 ετών, κλειδώνοντας τα σημερινά επιτόκια για μια ολόκληρη ζωή.
Σε όσους αντιτίθενται ότι η κυβέρνηση μπορεί να μην υπάρχει καν σε 50 ή 100 χρόνια, αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές εταιρείες έχουν ήδη δημοπρατήσει επιτυχώς μακροπρόθεσμα ομόλογα αυτού του είδους.
Όταν η Disney εξέδωσε 100ετή ομόλογα «Sleeping Beauty» το 1993, η αγορά τα αγόρασε.
Η Norfolk Southern απολάμβανε παρόμοια υποδοχή όταν εξέδωσε 100ετή ομόλογα το 2010.
Και η Coca-Cola, η IBM, η Ford και δεκάδες άλλες εταιρείες έχουν εκδώσει 100ετή χρέη.
Το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας, το Πανεπιστήμιο του Οχάιο και το Πανεπιστήμιο Yale έχουν επίσης εκδώσει 100ετή ομόλογα.
Και το 2010, οι αγοραστές άρπαξαν ακόμη και τα 100ετή ομόλογα του Μεξικού, παρά το ιστορικό υποτιμήσεων που εκτείνεται μέχρι το 1827.
Πιο πρόσφατα, η Ιρλανδία, η Αυστρία και το Βέλγιο εξέδωσαν όλα τα ομόλογα 100 ετών.
Βέβαια, μια μεγαλύτερη διάρκεια δεν θα είναι αρκετή για την επίλυση του προβλήματος του χρέους.
Οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να μεταρρυθμίσουν απεγνωσμένα τα συνταξιοδοτικά τους προγράμματα.
Αλλά αυτή είναι μια συζήτηση για άλλη μια μέρα.
Τέλος, τι γίνεται με τη μεταπολεμική εμπειρία με τον πληθωρισμό;
Πρέπει να προσπαθήσουμε να οδηγήσουμε τις τιμές στη στρατόσφαιρα για να μειώσουμε το χρέος;
Οι επενδυτές δεν είναι πλέον το αιχμάλωτο κοινό που ήταν στη δεκαετία του 1940.
Οι "Bond vigilantes" θα αποτιμήσουν εκ των προτέρων ένα σύστημα υποτίμησης, οδηγώντας τα επιτόκια υψηλότερα και χαμηλώνοντας την αξία του δολαρίου (και την αγοραστική δύναμη των Αμερικανών μαζί του).
Οποιαδήποτε προσπάθεια διόγκωσης του χρέους θα είχε ως αποτέλεσμα την έκρηξη για τους κατόχους και τους συσσωρευτές χρυσού και κρυπτονομισμάτων.
Σε αντίθεση με τις στρατιωτικές εκστρατείες, ο πόλεμος ενάντια στο COVID-19 δεν θα τελειώσει με μια βομβιστική επιδρομή, μια συνθήκη ή γιορτές στην Times Square.
Αντίθετα, η εικόνα που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι μια ωρολογιακή βόμβα χρέους.
Έναν πόλεμο που δεν θα τελειώσει με ένα χτύπημα, αλλά θα μπορούσε να τελειώσει σε πτώχευση.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών