Μόνο ο μαύρος χρυσός μπορεί να σταματήσει τον Vladimir Putin
Είναι το πετρέλαιο, ηλίθιε, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Hugo Dixon σε ανάλυσή του στο Reuters Breakingviews, εκτιμώντας ότι μόνο ο μαύρος χρυσός μπορεί να σταματήσει τον Vladimir Putin, επισημαίνοντας ωστόσο την αδυναμία της Δύσης να λάβει σκληρά μέτρα.
Όπως εξηγεί, ο Ρώσος πρόεδρος κερδίζει τον πόλεμο φθοράς εναντίον της Ουκρανίας.
Αν και ο ρωσικός λαός υποφέρει επίσης, ο πόνος δεν είναι αρκετός για να αναγκάσει τον πρόσφατα επανεκλεγέντα πρόεδρο να αλλάξει πορεία.
Μπορεί να το ξανασκεφτεί αν η Δύση μπορούσε να συμπιέσει τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο.
Αλλά αυτό θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί, τονίζει ο Dixon .
Ακόμη και αν τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες παραμείνουν στα ίδια επίπεδα, η ρωσική κυβέρνηση θα πρέπει να πιέσει τους πολίτες της.
Η οικονομία υπερθερμαίνεται καθώς ο Putin, ο οποίος μόλις εξασφάλισε μια νέα εξαετή θητεία για να παρατείνει την 24ετή διακυβέρνησή του, διοχετεύει περισσότερα χρήματα στην πολεμική προσπάθεια.
Οι αμυντικές δαπάνες, οι οποίες έχουν προϋπολογιστεί στα 10,8 τρισεκατομμύρια ρούβλια (118 δισεκατομμύρια δολάρια) φέτος, έχουν τριπλασιαστεί από την έναρξη του πολέμου.
Ο πληθωρισμός είναι 7,7% και υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αύξησε τα επιτόκια στο 16% και δήλωσε ότι το επίσημο κόστος δανεισμού θα πρέπει να παραμείνει υψηλό για "μεγάλο χρονικό διάστημα" για να μειωθεί ο πληθωρισμός στο στόχο του 4%.
Η κυβέρνηση έχει επιβάλει ελέγχους κεφαλαίων για να στηρίξει το ρούβλι.
Η κυβέρνηση θα πρέπει επίσης να λάβει δημοσιονομικά μέτρα για να ευθυγραμμίσει την εγχώρια κατανάλωση με την παραγωγή.
Στην κορυφή της λίστας είναι πιθανό να βρεθούν οι αυξήσεις φόρων που θα επικεντρωθούν στα πλουσιότερα άτομα και τις εταιρείες.
Ο Putin το έχει ήδη επισημάνει.
Ενώ οι αποφάσεις αυτές θα είναι αντιδημοφιλείς σε ορισμένους, δεν θα αντιμετωπίσει καμία αντίσταση για να τις περάσει.
Όπλα εναντίον... βουτύρου
Ο Putin υπερηφανεύεται ότι η Ρωσία αναπτύχθηκε κατά 3,6% πέρυσι, περισσότερο από οποιαδήποτε από τις επτά πλούσιες δημοκρατίες της Ομάδας των G7 που στηρίζουν την Ουκρανία.
Θα αναπτυχθεί 2,6% φέτος και 1,1% του χρόνου, προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Αλλά η υποκείμενη εικόνα δεν είναι τόσο υγιής όσο δείχνουν αυτά τα πρωτοσέλιδα στοιχεία.
Κατ' αρχάς, μια πολεμική οικονομία από τη φύση της δεν παράγει αγαθά που μπορούν να καταναλώσουν οι απλοί άνθρωποι.
Καθώς η κυβέρνηση κατευθύνει ένα μεγαλύτερο κομμάτι του εθνικού εισοδήματος στην παραγωγή αρμάτων μάχης και οβίδων, θα υπάρχουν λιγότερα χρήματα για καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες, λέει ο Tim Ash, στρατηγικός αναλυτής της RBC BlueBay Asset Management.
Η κυβέρνηση έχει θωρακίσει τον πληθυσμό από το οικονομικό κόστος του πολέμου κάνοντας επιδρομή στο ταμείο εθνικού πλούτου για τη χρηματοδότηση του δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο ήταν 3,7% του ΑΕΠ πέρυσι.
Αλλά αυτό δεν είναι βιώσιμο, καθώς τα ρευστά διαθέσιμα του ταμείου έχουν μειωθεί περισσότερο από το ήμισυ από τότε που ο Putin εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από δύο χρόνια, και είναι τώρα μόλις το 2,7% του εθνικού εισοδήματος.
Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η πολεμική οικονομία θα εκτοπίσει τις μη πολεμικές δαπάνες.
Αυτό θα συμβεί μέσω ενός μείγματος αυξήσεων φόρων, πληθωρισμού, υψηλών επιτοκίων και περικοπών δαπανών.
Επιπλέον, ο πόλεμος πλήττει τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της Ρωσίας.
Οι δυτικές κυρώσεις της στερούν την προηγμένη τεχνολογία. Η παραγωγικότητα της εργασίας, την οποία ο Putin ονειρεύεται να ενισχύσει, μειώθηκε κατά 3,6% τον πρώτο χρόνο του πολέμου.
Οι επενδύσεις μειώθηκαν στο 19,7% του ΑΕΠ το 2022, από 21,4% το 2017.
Ρωσική ρουλέτα
Αν και η οικονομία φαίνεται ότι θα παραμείνει στάσιμη, ο πρόεδρος δεν αντιμετωπίζει κανέναν εσωτερικό οικονομικό περιορισμό για την παράταση του πολέμου. Ούτε υπόκειται ακόμη σε εξωτερικούς περιορισμούς.
Ο Putin μπόρεσε να διατηρήσει την εισβολή επειδή η Ρωσία εξακολουθεί να κερδίζει πολλά από τους υδρογονάνθρακες.
Παρά το γεγονός ότι οι σύμμαχοι της Ουκρανίας απέχουν από το πετρέλαιό της και η Ευρώπη βρίσκει εναλλακτικές λύσεις για το φυσικό της αέριο, η Ρωσία απολαμβάνει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών ύψους 51 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023.
Παρόλο που αυτό ήταν μειωμένο από το εντυπωσιακό ποσό των 238 δισεκατομμυρίων δολαρίων το προηγούμενο έτος, η Μόσχα εξακολουθεί να είναι σε θετικό πρόσημο.
Τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν αν οι σύμμαχοι της Ουκρανίας μπορέσουν να μειώσουν τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές τόσο πολύ ώστε να οδηγηθεί σε έλλειμμα, λέει ο Jacob Nell, ανώτερος ερευνητής στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου.
Υποστηρίζει ότι η Ρωσία, και η Σοβιετική Ένωση πριν από αυτήν, αντιμετώπισαν κρίσεις όταν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βρισκόταν στο κόκκινο.
Επειδή η Ρωσία θα μπορούσε να συρρικνώσει λίγο τις εισαγωγές, αν χρειαζόταν, ο Nell εκτιμά ότι οι εξαγωγές θα έπρεπε να μειωθούν κατά περίπου 80 δισεκατομμύρια δολάρια προτού ο Putin αναγκαστεί να λάβει ακραία μέτρα για να σταθεροποιήσει την οικονομία.
Περίπου 30 δισεκατομμύρια δολάρια από αυτά θα μπορούσαν να προέλθουν από ένα αυστηρότερο εμπάργκο φυσικού αερίου καθώς και από περιορισμούς στις εξαγωγές λιπασμάτων και μετάλλων όπως το νικέλιο.
Αλλά το μεγαλύτερο μέρος θα πρέπει να προέλθει από τη μείωση της τιμής που λαμβάνει η Μόσχα για το πετρέλαιό της στα 50 δολάρια το βαρέλι.
Αυτό είναι ευκολότερο να το λες παρά να το κάνεις.
Η G7 και άλλοι σύμμαχοι επέβαλαν στα τέλη του 2022 ανώτατο όριο τιμών 60 δολαρίων το βαρέλι στο ρωσικό πετρέλαιο.
Ωστόσο, το αργό πετρέλαιο των Ουραλίων διαπραγματεύεται γύρω στα 71 δολάρια ανά βαρέλι, περίπου 14 δολάρια κάτω από τo Brent.
Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αυστηροποιήσει τις κυρώσεις σε δεξαμενόπλοια που παραβιάζουν το ανώτατο όριο τιμών, η Ρωσία μπορεί εν μέρει να τις αποφύγει χρησιμοποιώντας τον δικό της στόλο.
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας θα μπορούσαν να σταθούν τυχεροί αν η παγκόσμια τιμή του πετρελαίου έπεφτε κατακόρυφα.
Χωρίς αυτό, θα χρειαστούν πολύ πιο σκληρά μέτρα για να ρίξουν την τιμή που λαμβάνει η Ρωσία για το πετρέλαιό της στα 60 δολάρια, πόσο μάλλον στα 50 δολάρια.
Κλειδί η Ινδία
Το κλειδί για την επίτευξη αυτού του στόχου θα είναι να πεισθεί η Ινδία, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας του ρωσικού θαλάσσιου πετρελαίου, να σταματήσει να πληρώνει περισσότερο από το ανώτατο όριο της τιμής, λέει ο Nell.
Η χώρα θα μπορούσε τότε να επωφεληθεί από φθηνότερο πετρέλαιο - και οι διυλιστές της θα μπορούσαν να αυξήσουν τα κέρδη τους.
Το πρόβλημα είναι ότι η Ρωσία μπορεί να αρνηθεί να πουλήσει αργό σε τόσο χαμηλές τιμές και, αντίθετα, να περιορίσει την παραγωγή.
Αυτό θα ανέβαζε την παγκόσμια τιμή του πετρελαίου - γεγονός που θα έπληττε την Ινδία καθώς και τους συμμάχους της Ουκρανίας.
Αν και η διακοπή των μεταφορών πετρελαίου θα έβλαπτε τη Ρωσία, ο Putin μπορεί να είναι πρόθυμος να αναλάβει το ρίσκο για λίγο, αν οι υψηλές τιμές του πετρελαίου θα αύξαναν την πιθανότητα να κερδίσει ο Trump τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας δεν είναι ακόμη πρόθυμοι να αναλάβουν τους απαραίτητους κινδύνους για να συντρίψουν τα έσοδα της Ρωσίας.
Μέχρι να το κάνουν, δεν υπάρχει κανένας οικονομικός λόγος για τον Putin να σταματήσει να πολεμά.
www.bankingnews.gr
Όπως εξηγεί, ο Ρώσος πρόεδρος κερδίζει τον πόλεμο φθοράς εναντίον της Ουκρανίας.
Αν και ο ρωσικός λαός υποφέρει επίσης, ο πόνος δεν είναι αρκετός για να αναγκάσει τον πρόσφατα επανεκλεγέντα πρόεδρο να αλλάξει πορεία.
Μπορεί να το ξανασκεφτεί αν η Δύση μπορούσε να συμπιέσει τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο.
Αλλά αυτό θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί, τονίζει ο Dixon .
Ακόμη και αν τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες παραμείνουν στα ίδια επίπεδα, η ρωσική κυβέρνηση θα πρέπει να πιέσει τους πολίτες της.
Η οικονομία υπερθερμαίνεται καθώς ο Putin, ο οποίος μόλις εξασφάλισε μια νέα εξαετή θητεία για να παρατείνει την 24ετή διακυβέρνησή του, διοχετεύει περισσότερα χρήματα στην πολεμική προσπάθεια.
Οι αμυντικές δαπάνες, οι οποίες έχουν προϋπολογιστεί στα 10,8 τρισεκατομμύρια ρούβλια (118 δισεκατομμύρια δολάρια) φέτος, έχουν τριπλασιαστεί από την έναρξη του πολέμου.
Ο πληθωρισμός είναι 7,7% και υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αύξησε τα επιτόκια στο 16% και δήλωσε ότι το επίσημο κόστος δανεισμού θα πρέπει να παραμείνει υψηλό για "μεγάλο χρονικό διάστημα" για να μειωθεί ο πληθωρισμός στο στόχο του 4%.
Η κυβέρνηση έχει επιβάλει ελέγχους κεφαλαίων για να στηρίξει το ρούβλι.
Η κυβέρνηση θα πρέπει επίσης να λάβει δημοσιονομικά μέτρα για να ευθυγραμμίσει την εγχώρια κατανάλωση με την παραγωγή.
Στην κορυφή της λίστας είναι πιθανό να βρεθούν οι αυξήσεις φόρων που θα επικεντρωθούν στα πλουσιότερα άτομα και τις εταιρείες.
Ο Putin το έχει ήδη επισημάνει.
Ενώ οι αποφάσεις αυτές θα είναι αντιδημοφιλείς σε ορισμένους, δεν θα αντιμετωπίσει καμία αντίσταση για να τις περάσει.
Όπλα εναντίον... βουτύρου
Ο Putin υπερηφανεύεται ότι η Ρωσία αναπτύχθηκε κατά 3,6% πέρυσι, περισσότερο από οποιαδήποτε από τις επτά πλούσιες δημοκρατίες της Ομάδας των G7 που στηρίζουν την Ουκρανία.
Θα αναπτυχθεί 2,6% φέτος και 1,1% του χρόνου, προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Αλλά η υποκείμενη εικόνα δεν είναι τόσο υγιής όσο δείχνουν αυτά τα πρωτοσέλιδα στοιχεία.
Κατ' αρχάς, μια πολεμική οικονομία από τη φύση της δεν παράγει αγαθά που μπορούν να καταναλώσουν οι απλοί άνθρωποι.
Καθώς η κυβέρνηση κατευθύνει ένα μεγαλύτερο κομμάτι του εθνικού εισοδήματος στην παραγωγή αρμάτων μάχης και οβίδων, θα υπάρχουν λιγότερα χρήματα για καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες, λέει ο Tim Ash, στρατηγικός αναλυτής της RBC BlueBay Asset Management.
Η κυβέρνηση έχει θωρακίσει τον πληθυσμό από το οικονομικό κόστος του πολέμου κάνοντας επιδρομή στο ταμείο εθνικού πλούτου για τη χρηματοδότηση του δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο ήταν 3,7% του ΑΕΠ πέρυσι.
Αλλά αυτό δεν είναι βιώσιμο, καθώς τα ρευστά διαθέσιμα του ταμείου έχουν μειωθεί περισσότερο από το ήμισυ από τότε που ο Putin εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από δύο χρόνια, και είναι τώρα μόλις το 2,7% του εθνικού εισοδήματος.
Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η πολεμική οικονομία θα εκτοπίσει τις μη πολεμικές δαπάνες.
Αυτό θα συμβεί μέσω ενός μείγματος αυξήσεων φόρων, πληθωρισμού, υψηλών επιτοκίων και περικοπών δαπανών.
Επιπλέον, ο πόλεμος πλήττει τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της Ρωσίας.
Οι δυτικές κυρώσεις της στερούν την προηγμένη τεχνολογία. Η παραγωγικότητα της εργασίας, την οποία ο Putin ονειρεύεται να ενισχύσει, μειώθηκε κατά 3,6% τον πρώτο χρόνο του πολέμου.
Οι επενδύσεις μειώθηκαν στο 19,7% του ΑΕΠ το 2022, από 21,4% το 2017.
Ρωσική ρουλέτα
Αν και η οικονομία φαίνεται ότι θα παραμείνει στάσιμη, ο πρόεδρος δεν αντιμετωπίζει κανέναν εσωτερικό οικονομικό περιορισμό για την παράταση του πολέμου. Ούτε υπόκειται ακόμη σε εξωτερικούς περιορισμούς.
Ο Putin μπόρεσε να διατηρήσει την εισβολή επειδή η Ρωσία εξακολουθεί να κερδίζει πολλά από τους υδρογονάνθρακες.
Παρά το γεγονός ότι οι σύμμαχοι της Ουκρανίας απέχουν από το πετρέλαιό της και η Ευρώπη βρίσκει εναλλακτικές λύσεις για το φυσικό της αέριο, η Ρωσία απολαμβάνει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών ύψους 51 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023.
Παρόλο που αυτό ήταν μειωμένο από το εντυπωσιακό ποσό των 238 δισεκατομμυρίων δολαρίων το προηγούμενο έτος, η Μόσχα εξακολουθεί να είναι σε θετικό πρόσημο.
Τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν αν οι σύμμαχοι της Ουκρανίας μπορέσουν να μειώσουν τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές τόσο πολύ ώστε να οδηγηθεί σε έλλειμμα, λέει ο Jacob Nell, ανώτερος ερευνητής στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου.
Υποστηρίζει ότι η Ρωσία, και η Σοβιετική Ένωση πριν από αυτήν, αντιμετώπισαν κρίσεις όταν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βρισκόταν στο κόκκινο.
Επειδή η Ρωσία θα μπορούσε να συρρικνώσει λίγο τις εισαγωγές, αν χρειαζόταν, ο Nell εκτιμά ότι οι εξαγωγές θα έπρεπε να μειωθούν κατά περίπου 80 δισεκατομμύρια δολάρια προτού ο Putin αναγκαστεί να λάβει ακραία μέτρα για να σταθεροποιήσει την οικονομία.
Περίπου 30 δισεκατομμύρια δολάρια από αυτά θα μπορούσαν να προέλθουν από ένα αυστηρότερο εμπάργκο φυσικού αερίου καθώς και από περιορισμούς στις εξαγωγές λιπασμάτων και μετάλλων όπως το νικέλιο.
Αλλά το μεγαλύτερο μέρος θα πρέπει να προέλθει από τη μείωση της τιμής που λαμβάνει η Μόσχα για το πετρέλαιό της στα 50 δολάρια το βαρέλι.
Αυτό είναι ευκολότερο να το λες παρά να το κάνεις.
Η G7 και άλλοι σύμμαχοι επέβαλαν στα τέλη του 2022 ανώτατο όριο τιμών 60 δολαρίων το βαρέλι στο ρωσικό πετρέλαιο.
Ωστόσο, το αργό πετρέλαιο των Ουραλίων διαπραγματεύεται γύρω στα 71 δολάρια ανά βαρέλι, περίπου 14 δολάρια κάτω από τo Brent.
Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αυστηροποιήσει τις κυρώσεις σε δεξαμενόπλοια που παραβιάζουν το ανώτατο όριο τιμών, η Ρωσία μπορεί εν μέρει να τις αποφύγει χρησιμοποιώντας τον δικό της στόλο.
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας θα μπορούσαν να σταθούν τυχεροί αν η παγκόσμια τιμή του πετρελαίου έπεφτε κατακόρυφα.
Χωρίς αυτό, θα χρειαστούν πολύ πιο σκληρά μέτρα για να ρίξουν την τιμή που λαμβάνει η Ρωσία για το πετρέλαιό της στα 60 δολάρια, πόσο μάλλον στα 50 δολάρια.
Κλειδί η Ινδία
Το κλειδί για την επίτευξη αυτού του στόχου θα είναι να πεισθεί η Ινδία, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας του ρωσικού θαλάσσιου πετρελαίου, να σταματήσει να πληρώνει περισσότερο από το ανώτατο όριο της τιμής, λέει ο Nell.
Η χώρα θα μπορούσε τότε να επωφεληθεί από φθηνότερο πετρέλαιο - και οι διυλιστές της θα μπορούσαν να αυξήσουν τα κέρδη τους.
Το πρόβλημα είναι ότι η Ρωσία μπορεί να αρνηθεί να πουλήσει αργό σε τόσο χαμηλές τιμές και, αντίθετα, να περιορίσει την παραγωγή.
Αυτό θα ανέβαζε την παγκόσμια τιμή του πετρελαίου - γεγονός που θα έπληττε την Ινδία καθώς και τους συμμάχους της Ουκρανίας.
Αν και η διακοπή των μεταφορών πετρελαίου θα έβλαπτε τη Ρωσία, ο Putin μπορεί να είναι πρόθυμος να αναλάβει το ρίσκο για λίγο, αν οι υψηλές τιμές του πετρελαίου θα αύξαναν την πιθανότητα να κερδίσει ο Trump τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας δεν είναι ακόμη πρόθυμοι να αναλάβουν τους απαραίτητους κινδύνους για να συντρίψουν τα έσοδα της Ρωσίας.
Μέχρι να το κάνουν, δεν υπάρχει κανένας οικονομικός λόγος για τον Putin να σταματήσει να πολεμά.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών