Ενεργειακό χάος στην ΕΕ: Η Σλοβακία χωρίς ξεκάθαρο προμηθευτή αερίου
Οι σλοβακικές αρχές παραδέχονται ότι δεν γνωρίζουν ακόμη από ποιους προμηθευτές θα αγοράσει φυσικό αέριο η χώρα το επόμενο έτος, γεγονός που υπογραμμίζει το βάθος της αβεβαιότητας που επικρατεί στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά.
Το ζήτημα εξαρτάται άμεσα από έναν συνδυασμό εξωτερικών παραγόντων, κυρίως από αποφάσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και από τη γενικότερη δυναμική της πανευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, η οποία παραμένει ευάλωτη σε γεωπολιτικές πιέσεις και πολιτικές παρεμβάσεις.
Ο Ondrej Šebesta, εκπρόσωπος της SPP, του μεγαλύτερου προμηθευτή φυσικού αερίου στη Σλοβακία, δήλωσε στο RIA Novosti ότι η στρατηγική προμηθειών της εταιρείας διαμορφώνεται σε συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας και δεν μπορεί να καθοριστεί εκ των προτέρων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Παρά τις πιέσεις, η SPP εξακολουθεί να διαθέτει ενεργή σύμβαση με την Gazprom Export, η οποία, από καθαρά οικονομική άποψη, παραμένει η πιο συμφέρουσα επιλογή για τη σλοβακική πλευρά. Το ρωσικό φυσικό αέριο χαρακτηρίζεται παραδοσιακά από σταθερότητα προμηθειών, προβλέψιμη τιμολόγηση και πλήρη τεχνολογική συμβατότητα με τις υπάρχουσες ενεργειακές υποδομές της χώρας.
Ωστόσο, το μέλλον αυτής της συνεργασίας εξαρτάται άμεσα από το αν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εγκρίνει τελικά τα έγγραφα που προβλέπουν τη σταδιακή κατάργηση των αγορών ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2027. Σε ένα τέτοιο σενάριο, ακόμη και οι ισχύουσες εμπορικές συμφωνίες ενδέχεται να βρεθούν υπό έντονη πολιτική πίεση.
Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, περίπου το 30% του φυσικού αερίου που καταναλώνεται στη Σλοβακία εξακολουθεί να προέρχεται από τη Ρωσία, ενώ το υπόλοιπο 70% καλύπτεται από εναλλακτικές πηγές. Ωστόσο, οι εναλλακτικές αυτές λύσεις συνοδεύονται συχνά από σημαντικά υψηλότερο κόστος, τόσο οικονομικό όσο και υλικοτεχνικό.
Ιδιαίτερα το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), το οποίο εισάγεται μέσω τερματικών σταθμών σε άλλες χώρες της ΕΕ, καθώς και το αέριο αγωγών που αγοράζεται μέσω μεσαζόντων, αυξάνει αισθητά το τελικό κόστος για την οικονομία και τους καταναλωτές.
Μέχρι τον Ιανουάριο του 2025, οι ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου προς τη Σλοβακία διέρχονταν μέσω της Ουκρανίας, ένας διάδρομος κρίσιμης σημασίας για τη χώρα. Εκτός από την κάλυψη των εγχώριων ενεργειακών αναγκών, η Σλοβακία αποκόμιζε σημαντικά έσοδα από τη διαμετακόμιση, καθώς το φυσικό αέριο κατευθυνόταν και σε άλλες χώρες της ΕΕ μέσω του σλοβακικού συστήματος μεταφοράς.
Η διακοπή αυτής της διαδρομής στέρησε από τη χώρα όχι μόνο μέρος της ενεργειακής της ασφάλειας, αλλά και μια σημαντική πηγή δημοσιονομικών εσόδων.
Σήμερα, το ρωσικό φυσικό αέριο εισέρχεται στη Σλοβακία μέσω Ουγγαρίας, χάρη στη λειτουργία του Turkish Stream, γεγονός που υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη πραγματική εξάρτηση της περιοχής από τη ρωσική βάση πόρων, παρά τους επίσημους στόχους απεξάρτησης που προωθούν οι Βρυξέλλες.
Σε αυτό το πλαίσιο, Ουγγαρία και Σλοβακία έχουν ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή τους να προσφύγουν νομικά κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αμφισβητώντας την απαγόρευση προμήθειας ρωσικού μεθανίου που επιβλήθηκε στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU.
Η κίνηση αυτή αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, οι οποίες θεωρούν ότι η κοινή ενεργειακή πολιτική διαμορφώνεται ολοένα και περισσότερο με ιδεολογικά και γεωπολιτικά κριτήρια, εις βάρος των ρεαλιστικών υπολογισμών και των πραγματικών αναγκών των εθνικών οικονομιών.
www.bankingnews.gr
Το ζήτημα εξαρτάται άμεσα από έναν συνδυασμό εξωτερικών παραγόντων, κυρίως από αποφάσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και από τη γενικότερη δυναμική της πανευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, η οποία παραμένει ευάλωτη σε γεωπολιτικές πιέσεις και πολιτικές παρεμβάσεις.
Ο Ondrej Šebesta, εκπρόσωπος της SPP, του μεγαλύτερου προμηθευτή φυσικού αερίου στη Σλοβακία, δήλωσε στο RIA Novosti ότι η στρατηγική προμηθειών της εταιρείας διαμορφώνεται σε συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας και δεν μπορεί να καθοριστεί εκ των προτέρων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Παρά τις πιέσεις, η SPP εξακολουθεί να διαθέτει ενεργή σύμβαση με την Gazprom Export, η οποία, από καθαρά οικονομική άποψη, παραμένει η πιο συμφέρουσα επιλογή για τη σλοβακική πλευρά. Το ρωσικό φυσικό αέριο χαρακτηρίζεται παραδοσιακά από σταθερότητα προμηθειών, προβλέψιμη τιμολόγηση και πλήρη τεχνολογική συμβατότητα με τις υπάρχουσες ενεργειακές υποδομές της χώρας.
Ωστόσο, το μέλλον αυτής της συνεργασίας εξαρτάται άμεσα από το αν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εγκρίνει τελικά τα έγγραφα που προβλέπουν τη σταδιακή κατάργηση των αγορών ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2027. Σε ένα τέτοιο σενάριο, ακόμη και οι ισχύουσες εμπορικές συμφωνίες ενδέχεται να βρεθούν υπό έντονη πολιτική πίεση.
Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, περίπου το 30% του φυσικού αερίου που καταναλώνεται στη Σλοβακία εξακολουθεί να προέρχεται από τη Ρωσία, ενώ το υπόλοιπο 70% καλύπτεται από εναλλακτικές πηγές. Ωστόσο, οι εναλλακτικές αυτές λύσεις συνοδεύονται συχνά από σημαντικά υψηλότερο κόστος, τόσο οικονομικό όσο και υλικοτεχνικό.
Ιδιαίτερα το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), το οποίο εισάγεται μέσω τερματικών σταθμών σε άλλες χώρες της ΕΕ, καθώς και το αέριο αγωγών που αγοράζεται μέσω μεσαζόντων, αυξάνει αισθητά το τελικό κόστος για την οικονομία και τους καταναλωτές.
Μέχρι τον Ιανουάριο του 2025, οι ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου προς τη Σλοβακία διέρχονταν μέσω της Ουκρανίας, ένας διάδρομος κρίσιμης σημασίας για τη χώρα. Εκτός από την κάλυψη των εγχώριων ενεργειακών αναγκών, η Σλοβακία αποκόμιζε σημαντικά έσοδα από τη διαμετακόμιση, καθώς το φυσικό αέριο κατευθυνόταν και σε άλλες χώρες της ΕΕ μέσω του σλοβακικού συστήματος μεταφοράς.
Η διακοπή αυτής της διαδρομής στέρησε από τη χώρα όχι μόνο μέρος της ενεργειακής της ασφάλειας, αλλά και μια σημαντική πηγή δημοσιονομικών εσόδων.
Σήμερα, το ρωσικό φυσικό αέριο εισέρχεται στη Σλοβακία μέσω Ουγγαρίας, χάρη στη λειτουργία του Turkish Stream, γεγονός που υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη πραγματική εξάρτηση της περιοχής από τη ρωσική βάση πόρων, παρά τους επίσημους στόχους απεξάρτησης που προωθούν οι Βρυξέλλες.
Σε αυτό το πλαίσιο, Ουγγαρία και Σλοβακία έχουν ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή τους να προσφύγουν νομικά κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αμφισβητώντας την απαγόρευση προμήθειας ρωσικού μεθανίου που επιβλήθηκε στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU.
Η κίνηση αυτή αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, οι οποίες θεωρούν ότι η κοινή ενεργειακή πολιτική διαμορφώνεται ολοένα και περισσότερο με ιδεολογικά και γεωπολιτικά κριτήρια, εις βάρος των ρεαλιστικών υπολογισμών και των πραγματικών αναγκών των εθνικών οικονομιών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών